بارگیری شبانه کامیون‌های ترک و دستچین شدن میوه‌های نوبرانه، مانند هندوانه، گوجه سبز و... موجب گرانی میوه در هفته‌های اخیر شده است، به طوری که به گفته رئیس اتحادیه میوه و تره بار تهران، هندوانه کیلویی 700، 800 تومانی به 1400 تومان افزایش یافته است.
در شرایطی که مسئولان مدام از کمبود آب و کاهش تولید محصولات کشاورزی در سال زراعی آینده خبر می‌دهند و حتی به دلیل کشاورزی سنتی و مصرف بالای آب در این بخش، برخلاف سیاست‌های ابلاغی رهبری و اجرای اقتصاد مقاومتی، برخی از مشاوران و مسئولان دولتی، خودکفایی در تولید گندم، حبوبات، برنج و... را به فراموشی سپرده‌اند، کامیون‌های ترک شبانه با بارگیری میوه‌های نوبرانه و هندوانه که مصرف آب فراوانی دارند، تولیدات داخلی را از کشور خارج می‌کنند و قیمت میوه را برای مصرف‌کنندگان داخلی گران کرده‌اند.
دولتمردان با سر دادن شعار توسعه صادرات کالا و محصولات کشاورزی ، بدون برنامه مدون صادراتی بازار میوه کشور در اختیار ترک‌ها و روس‌ها قرار داده و حقوق مصرف‌کنندگان را زیر پا گذاشته‌اند، به طوری که دو وزارتخانه جهاد و صنعت و بازرگانی در هفته‌های گذشته، هیچ واکنشی نسبت به افزایش دو برابری قیمت میوه نداشته‌اند.
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با «جوان» از بارگیری کامیون‌های ترک درهفته‌های اخیر خبر داد و گفت: دلیل گرانی برخی از میوه‌ها طی هفته گذشته ورود خریداران ترکیه‌ای به بازار میوه و تره بار تهران و همچنین برخی دیگر از نقاط کشور می‌باشد.
این فعال بازار میوه و تره بار افزود: خریداران ترکیه‌ای به محض آنکه کامیون‌های میوه وارد مراکز تره بار می‌شوند همان شبانه بارها را خریداری می‌کنند و همین امر موجب کمبود میوه در بازار و افزایش قیمت‌ها شده است.
وی گفت: به طور نمونه اگر یک شب به بازار میوه و تره بار تهران واقع در اتوبان آزادگان سربزنید خواهید دید که کامیون‌های ترک برای انتقال میوه به ترکیه صف کشیده‌اند و همان سر شب عمده عرضه انجام گرفته به بازار را خریداری می‌کنند.
وی تأکید کرد: وقتی تقاضا با افزایش رو به رو می‌شود درپی آن نیز قیمت‌ها با رشد همراه می‌شود کما اینکه شاهد این رویداد در هفته گذشته بودیم و همچنان این امر درجریان است.
وی با بیان اینکه بازارهای جدید منطقه‌ای در اطراف ایران پدید آمده است، گفت: روسیه، ترکیه و همچنین عراق خواستار محصولات کشاورزی ایران هستند و به نظر می‌رسد مدیران تنظیم بازار محصولات کشاورزی باید تقاضای جدید شکل گرفته را در برنامه‌ریزی‌های خود منظور کنند.
وی گفت: تقاضای منطقه‌ای شکل گرفته برای محصولات کشاورزی ایران به دلیل کمبود آب در کشور از طرفی تهدید و از طرف دیگر فرصت به شمار می‌رود.
وی ادامه داد:باید توجه داشت که مشکل کمبود آب، جدی است و اگر با همین روش آبیاری سنتی بخواهیم به کشاورزی ادامه دهیم و به دلیل باز شدن پنجره‌های جدید صادراتی بخواهیم این بخش را توسعه دهیم، عملاً منابع حیاتی کشور را خرج تولید محصولات کشاورزی کرده‌ایم که امکان دارد از توجیه عقلی و اقتصادی برخوردار نباشد، اما اگر متناسب با بازارهای منطقه‌ای شکل گرفته به سرعت روش آبیاری در بخش کشاورزی را اصلاح کنیم می‌توانیم از ارز‌آوری صادرات محصولات کشاورزی درآمد خوبی را به دست آوریم.
وی در ادامه عنوان داشت: مسئولان باید توجه داشته باشند که در ابتدا باید بازار داخلی کشور مورد تنظیم قرار بگیرد و در مرحله بعد به فکر صادرات محصولات کشاورزی باشند.
*100 تریلی ترک، هر شب بارگیری می‌کنند
بر اساس این گزارش، رئیس اتحادیه میوه و تره بار نیز با تأیید خبر فوق در گفت و گو با «جوان» گفت: هر شب 100 تریلی ترک میوه‌های مرغوب بازار تهران را بارگیری و از کشور خارج می‌کنند و این امر موجب شده به عنوان مثال قیمت هندوانه 800 تومانی به 1400 تومان افزایش یابد. حسین مهاجر افزود: ما به عنوان فعالان بازار میوه نمی‌توانیم محدودیتی قائل شویم، زیرا دولت صادرات میوه را آزاد اعلام کرده و صادرات در رأس برنا‌مه‌های کلان کشور است. وی با تأکید بر افزایش غیر منطقی قیمت میوه در هفته‌های اخیر افزود: در حال حاضر کیوی به روسیه و هندوانه، گوجه سبز و... به ترکیه صادر می‌شود، اما وزارت صنعت و کشاورزی بدون توجه به افزایش قیمت میوه در بازار و تضییع حقوق مصرف‌کنندگان ، تردد کامیون‌های حمل بار میوه را در کشور آزاد اعلام کردند و هیچ محدودیتی وجود ندارد.
*ترکیه هندوانه ایرانی به دیگرکشورها صادر می‌کند
همچنین مجتبی شادلو، رئیس اتحادیه باغداران اظهار داشت: نوبرانه‌های امسال کمی زود وارد بازار شد و همین مسئله نیز یکی از علت‌های گران‌تر بودن آنها نسبت به سال گذشته بود، اما بدون شک امسال تابستانی پر از میوه خواهیم داشت و قیمت تمامی نوبرانه‌ها نیز به قیمت واقعی خود می‌رسند.
شادلو در رابطه با هندوانه گفت: متأسفانه در بحث صادرات هندوانه برخی از این کشورها از جمله ترکیه سوءاستفاده کرده و به جای اینکه هندوانه را از چابهار تهیه کنند، در بازارها کمین می‌کنند تا این محصول 1500 کیلومتر را از چابهار طی کند. وی اضافه کرد: زمانی که محصول از چابهار وارد بازار تهران شده و کمی بازار شل‌تر از قبل می‌شود ترکیه، هندوانه را با قیمتی مناسب‌تر خرید می‌کند. وی خاطرنشان کرد: اگر کشوری مانند ترکیه مستقیماً بخواهد از چابهار خرید کند باید هم هزینه حمل و نقل بدهند و هم با مطرح شدن موضوع صادرات عملاً بازار شارژ شده و ممکن است قیمت‌ها نیز تکان بخورد. لذا در بازار تهران این محصول را خرید می‌کنند. رئیس اتحادیه باغداران توضیح داد: جالب این است که گاهی ترکیه برندهای خود را روی آن زده و هندوانه ایرانی را به عنوان محصول خود به کشورهای دیگر صادر می‌کند. شادلو تصریح کرد: هندوانه تنها محصول کشاورزی ما نیست که توسط ترکیه خریداری شده و به اسم این کشور به دیگر کشورها صادر می‌شود بلکه محصولات دیگری از جمله کیوی، صیفی‌جات و سبزی‌جات هم توسط ترکیه به کشورهای دیگر فرستاده می‌شود.
طی چند سال اخیر به دلایلی چون جنگ در خاور‌میانه و همچنین در تحریم قرار گرفتن چندین کشور در منطقه، تقاضا برای خرید محصولات کشاورزی ایران با رشد مواجه شده است و همین امر نارسایی‌هایی را در تنظیم بازار داخلی کشو ر رقم زده است.
بر اساس این گزارش، طی بیش از یک سال اخیر مواردی چون تحریم، سرما، عدم برنامه‌ریزی، صادرات بی‌ضابطه، احتکار، دلال‌بازی و ناتوانی مدیران جهت تنظیم بازار علت گرانی میوه و صیفی‌جات عنوان شده است، این در حالی است که با گشوده شدن پنجره‌های جدید جهت صادرات محصولات کشاورزی بیم آن می‌رود که ضمن افزایش قیمت محصولات کشاورزی در داخل کشور، زمینه افزایش تولید محصولات کشاورزی آب بر در کشور نیز ایجاد شود و به نوعی بحران آب در کشور بیش از پیش بغرنج‌تر شود.
از این رو به نظر می‌رسد که به دلیل شکنندگى ساختارى و بى‌برنامگى بازار، ممکن است که صادرات بدون برنامه باعث آشفتگى بازار داخلى شود، اما اگر برنامه‌ریزى صحیح وجود داشته باشد ارز زیادى نصیب کشور خواهد شد.
تسنیم