آزادپزی نان با چه بها و بهانه ای/ ناهماهنگی درروند صعودی قیمت و کیفیت

علی ایرانپور ، با انتقاد از نابسامانی در حوزه نرخ گذاری نان و سواستفاده نانوایی ها از برنامه دولت برای آزادپز شدن برخی از نانوایی ها،گفت:آزادپزی طرحی است که از سوی دولت قبلا مطرح شده بود و مدت مدیدی از آن می گذرد،البته این بحث اخیرا دوباره مطرح شده تا بخش دیگر از نانوایی ها آزادپز شوند.

نماینده مردم مبارکه درمجلس شورای اسلامی افزود:اما مسئله مهم این است که آزادپزشدن نانوایی‌ها با چه بها و چه بهانه ای قرار است صورت گیرد.

عضوکمیسیون کشاورزی،آب ومنابع طبیعی مجلس تصریح کرد: آیا هدف از اجرای طرح آزادپزشدن نانوایی‌ها این است که فقط یارانه آرد کمتر شود و یا اینکه دولت به دنبال ارتقای کیفیت هم هست.

این نماینده مردم درمجلس نهم گفت: درحال حاضر شاهد این هستیم که افزایش قیمت و کیفیت نان به صورت هماهنگ صورت نگرفته،چراکه نه کیفیت نان چندان تغییر کرده و از سوی دیگر درعین حال نظارتها بسیار ضعیف بوده و این وضعیت منجر به این شده است که برخی از نانوایی‌ها از این فرصت سواستفاده کنند و قیمت نان را به صورت خودسرانه افزایش دهند.

ایرانپور تاکید کرد: وزارت صنعت،معدن و تجارت و تعزیرات حکومتی باید نسبت به این نابسامانی ها و افزایش خودسرانه قیمت نان به بهانه آزادپزی که باعث بلاتکلیفی و سردرگمی مردم شده،پاسخگو باشند و متخلفان را شناسایی و با آنها برخورد کنند.

وی با تاکید بر اینکه بهبود کیفیت و تناسب قیمت نان باید همزمان مورد توجه مسئولان باشد،ادامه داد:  اینکه بدون نماد مشخص و نصب تابلو نانوایی ها اقدام به آزادپزی کرده اند و باعث سردرگمی مردم شده اند درست نیست.

عضوکمیسیون کشاورزی،آب ومنابع طبیعی مجلس با بیان اینکه نصب تابلو و مشخص شدن نانوایی های آزادپز از سایر واحدهای عرضه نان جز ابتدایی‌ترین موارد است،تاکید کرد: اینکه دولت باید قبل از انجام این امور ابتدایی آزادپزی را کلید زده و زمینه ساز سوء استفاده برخی نانوایی ها شده و وارد شدن فشار و تحمیل قیمت های سنیگن بر مردم شده اند باعث تاسف است.

به گزارش خبرگزاری خانه ملت،با گذشت حدود ۷‌ماه ازمصوبه دولت برای افزایش قیمت نان با توجیه جبران هزینه تمام‌شده تولید، بهبود کیفیت و آزادپزی ۲۰درصد نانوایی‌ها هنوز هم نابسامانی قیمت و کیفیت نان گلایه اصلی مردم است.

افزایش قیمت و آزادپزی نانوایی‌ها مشتریان را با دردسرهای تازه‌ای برای کشف قیمت و تطابق حجم و کیفیت نان در نانوایی‌های آزادپز و یارانه‌ای مواجه کرده است. در واقع آزادپزی، سرپوشی بر تخلف واحدهای صنفی تولید و عرضه نان با آرد یارانه‌ای شده و از سوی دیگر نانوایی‌های آزادپز نیز فارغ از هرگونه قیمت مصوب، عرضه نان به قیمت‌های بالا را با اضافه کردن برخی افزودنی‌ها  در دستور کار قرار داده‌اند.

گرچه درمصوبه دولت بر آزادپزی تدریجی 20درصد نانوایی‌ها تأکید شده بود و مسئولان نیز از متوسط 9درصدی آزادپزی نانوایی‌ها در کل کشور(6درصد فانتزی و 3درصد سنتی) و آزادپزی 21.3درصدی مجموع نانوایی‌های فانتزی و سنتی در استان تهران خبر می‌دهند، اما کم و کیف تولید و عرضه نان در استان تهران حاکی از خیز اغلب نانوایی‌ها برای افزایش قیمت و حرکت به سوی آزادپزی پنهان است. به‌رغم گفته مسئولان دولتی اکنون ضعف نظارت، افت کمی و کیفی انواع نان سنتی، عرضه چندنرخی نان، رواج آردفروشی و سردرگمی مصرف‌کنندگان برای دریافت نان با قیمت و کیفیت مصوب از واقعیت‌های کنونی بازار نان است.

بررسی‌های میدانی از برخی نانوایی‌های آزاد پز و یارانه‌ای سنتی سطح شهر تهران نشان می‌دهد که اقدامات دولت برای آزادپزی و افزایش قیمت نان نه‌تنها منجر به بهبود کیفیت و رضایت مردم از انواع نان سنتی نشده است بلکه اکنون آزادپزی برخی نانوایی‌ها و عرضه چند نرخی نان، سرمنشأ افزایش تخلفات قبلی در زمینه قیمت و کیفیت این قوت لایموت مردم شده و علاوه بر آن به شکل‌گیری تخلفات تازه دامن زده است. اغلب مشتریان در صف نانوایی‌ها، از حجم، کیفیت و قیمت نان‌های یارانه‌ای رضایت نداشته اما کیفیت نان آزادپز را در مقایسه با نان یارانه‌ای بهتر قلمداد می‌کنند.

براساس مصوبه دولت نانوایی‌هایی که آرد سهمیه‌ای یارانه‌ای دریافت می‌کنند، ملزم به عرضه نان با نرخ مصوب، وزن مشخص چانه خمیر و با کیفیت مناسب به مردم هستند اما اکنون کمتر نانوایی سنتی است که با وزن‌کردن چانه خمیر نان را با وزن مصوب به مردم عرضه کند. علاوه بر آن مشتریان حق هیچ‌گونه اعتراضی در مورد کیفیت نان در نانوایی‌های سنتی یارانه‌ای را ندارند. با وجود این نابسامانی قیمت وعرضه نان در نانوایی‌های یارانه‌ای به اینجا ختم نشده، بلکه برخی نانوایی‌های سنتی با افزودن کنجد، انواع نان را تا حدود دوبرابر نرخ مصوب به مردم عرضه می‌کنند.

درحالی‌که براساس اصلاحیه ابلاغی 23آذر‌ماه سال گذشته کارگروه استانی نان در تهران، قیمت مصوب هر قرص نان سنگک با وزن چانه خمیر667گرم 800تومان تعیین‌شده، برخی نانوایی‌های دارای آرد دولتی در کنار فروش نان سنگک به نرخ مصوب مذکور اما با وزن کمتر، فروش نان سنگک کنجدی با افزودن کنجد به نرخ 1500تومان را نیز در دستور کار قرار داده‌اند؛ موضوعی که در برخی نانوایی‌های بربری نیز رایج شده و نرخ 650تومانی مصوب این نوع نان با وزن چانه 600گرمی را به هزار و 200تومان افزایش داده‌اند اما در سایر انواع نان سنتی مانند تافتون و لواش، کاهش وزن چانه خمیر و کم فروشی رواج بیشتری دارد.

این درحالی است که رئیس کارگروه آرد و نان و معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران با بیان اینکه تعیین نرخ انواع نان با افزودن کنجد یا سایر افزودنی‌ها را قبول نداریم اعلام کرد، اتحادیه نانوایان اعلام می‌کند که برخی مردم متقاضی خرید نان با افزودنی‌ها هستند و مشکلی برای عرضه این نوع نان وجود ندارد.

به گفته نعمت‌الله ترکی نرخ نان سنگک 800تومانی در نانوایی‌های یارانه‌ای با افزودن کنجد با حداکثربین 100تا 200تومان افزایش بیش از هزار تومان نخواهد بود. اگر نانوایی یارانه پز نان سنگک کنجدی را به نرخ 1500تومان عرضه می‌کند تخلف محرز بوده و مردم نیز باید گزارش دهند. بر این اساس در چند‌ماه اخیر برخی نانوایی‌ها به‌دلیل این تخلف پلمب شده‌اند.

به‌نظر می‌رسد آزادپزی نان نیز نه‌تنها قادر به رفع مشکلات و کاهش گلایه‌های مردم از کیفیت و قیمت نان نبوده، بلکه زمینه شکل‌گیری تخلفات بیشتر در بازار نان را فراهم کرده است چرا که این نانوایی‌ها فارغ از هرگونه نظارت، نان را به نرخ روز و با کمیت و کیفیت دلخواه به مردم عرضه می‌کنند. انتظار آن بود که کیفیت و حجم نان در نانوایی‌های آزادپز با رشد دوبرابری قیمت‌ها بهبود یابد اما اکنون نه‌تنها این افزایش قیمت منجر به بهبود کیفیت نان نشده بلکه به‌دلیل آزادپزی تعداد اندکی از نانوایی‌ها، هنوز خبری از شکل‌گیری رقابت در بازار نان سنتی برای افزایش قدرت انتخاب مشتریان نیست.

همچنین برخی نانوایان آزادپز نه‌تنها با افزودن کنجد، نرخ نان را افزایش داده‌اند بلکه با عرضه فقط یک نوع خاص نان(کنجدی) قدرت انتخاب را از مشتریان سلب کرده‌اند. از سوی دیگر برخلاف گفته مسئولان که آزادپزی نانوایی‌ها در مناطق مختلف کشور، شهرها و روستاها با درنظر گرفتن تعداد و نحوه پراکندگی نانوایی‌ها و قدرت خرید اقشار مختلف صورت خواهد گرفت، اکنون در برخی مناطق شهر تهران اغلب نانوایی‌ها آزادپز شده‌اند به‌نحوی که در محلاتی با چند هزار نفر جمعیت که دارای یک واحد نانوایی سنگکی، تافتون و بربری هستند، این نانوایی‌ها نیز آزاد‌پز شده‌اند. همچنین درحالی‌که به گفته مسئولان مقرر شده بود تا نانوایی‌های آزادپز با نصب پارچه‌نوشته مشخص شوند، در برخی از این نانوایی‌ها خبری از درج این مشخصات نیست.