ولیاله افخمیراد در کارگروه ارتقاء معیشت مرزی که با هدف بررسی پیشنهادها برگزار شد، اظهارکرد: نظام تجارت در جهان بر پایه علم، ایجاد شده است و اقدامات دور از این رویه در نظام تجاری ایجاد اخلال میکند؛ تاکنون گزارشهای مستندی در رابطه با نقش و جایگاه بازارچهها در ارتقای توان معیشت مرزنشینان به طور واضح وجود نداشته که ثابت کند فعالیت این بازارچهها باعث ماندن افراد مرزنشین در مرز میشود و به نظام تجاری هم آسیب نمیزند.
وی با اشاره به پیشنهاد وزارت کشور برای حفظ بازارچههای مرزی و توسعه خدمات قابل ارائه در مرزها، یادآور شد: اگرچه موضوع ارتقاء سطح سلامت مرزنشینان و افزایش تعاملات اقتصادی در بازارچهها مطرح شده است، اما در برخی مرزها عملا با کشورهای همسایه ارتباطی نداریم.
رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت با توسعه بازارچههای مرزی موافق نیست، یادآور شد: با توسعه بازارچهها به این مفهوم که در مرزها فضای جغرافیایی تشکیل شود و اقدام به مبادلات تجاری شود موافق نیستیم. در واقع، وزارت صنعت، معدن و تجارت بازارچهها را مخل مبادلات تجاری تلقی میکند.
به گفته افخمیراد، توسعه بازارچهها اقدامی خلاف روال جاری تجارت کشور است که نه تنها نباید به توسعه آنها فکر کنیم، بلکه باید به دنبال اشتغالزایی برای مرزنشینان در نقاط دیگر باشیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه میتوان بازارچههای موثر در ارتقاء معیشت مردم را حفظ کرد، گفت: اگر بازارچههایی وجود دارند که به ارتقای معیشت مردم کمک میکنند و اثرگذار هستند، میتوانیم آنها را حفظ کنیم تا به کارشان ادامه دهند، اما در نهایت نباید به دنبال توسعه بازارچه باشیم و به کشورهای همسایه فشار بیاوریم که بازارچه ایجاد و فعال کنند. معتقدم، باید به بازارچههای موجود اکتفا کنیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت با تأکید بر اینکه کنترل بازارچهها امری دشوار است، خاطرنشان کرد: بازارچهها زیرساختهای لازم را ندارند، بنابراین بهتر است که فضای جدیدی به 26 بازارچه موجود در سراسر کشور اضافه نشود.
به گفته افخمیراد، بازارچههای مرزی باید مجددا مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرند و اقدامات لازم در جهت ارتقاء آنها به مرز رسمی صورت بگیرد.
بررسی یک بازارچه در قالب طرح پایلوت
یکی از کارشناسان حاضر در این نشست پیشنهاد بررسی یک بازارچه در قالب طرح پایلوت را مطرح کرد تا به جای تعطیل شدن بازارچهها، شرایطی برای صدور خدمات میان دو کشور فراهم شود.
برای بازارچهها نسخه واحد نپیچیم
نماینده بنیاد مسکن تأکید کرد که با توجه به شرایط متفاوت در مرزهای مختلف کشور، نمیتوان نسخه واحدی را برای بازارچهها در نظر گرفت و باید براساس ظرفیتهای منطقهای مرزنشینان در رابطه با ادامه فعالیت بازارچهها تصمیم گرفت.
بازارچهها زیرساخت لازم را برای صادرات ندارند
نماینده دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداریهای وزارت کشور هم با بیان اینکه هیچ یک از بازارچهها زیرساختهای لازم را برای انجام مبادلات تجاری ندارند، اظهار کرد: قوانین حاکم بر بازارچهها مشابه مقررات تجاری در کشور است. آمار صادرات در سه بازارچه مرزی، 500 میلیون دلار و ارزش واردات از این طریق 100 میلیون دلار گزارش شده است. با وجود عدم زیرساخت مناسب، برخی بازارچهها سهم مهمی در افزایش میزان صادرات کشور دارند.
وی در واکنش به طرح موضوع واردات غیرمجاز برخی کالاها از طریق بازارچههای مرزی، خاطرنشان کرد: هر کالایی که در مرزها مبادله شود از قوانینی خارج از چارچوب مقررات داخل کشور تبعیت نخواهد کرد. قطعا وزارت کشور با متخلفان به شدت برخورد میکند.
نماینده وزارت کشور همچنین پیشنهاد کرد که خدماتی از جمله خدمات بهداشتی و فنی - مهندسی در بازارچهها به مردم کشور همسایه ارائه شود تا بازارچهها علاوه بر رویکرد اقتصادی کاربری دیگری نیز داشته باشند.