پاستیل‌های خوش‌رنگ غیرمجاز، مارهای خوش خط و خال

 دکتر امیر رحیمی‌راد مدیر آزمایشگاه کنترل مواد غذایی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی گفت: استفاده بی رویه از از رنگ‌های صنعتی در ترکیب مواد غذایی به دلیل جذابیت و مشتری پسندی، تحریک اشتهای مصرف کنندگان، ترغیب آنها به خرید، همچنین جبران رنگ از دست رفته در زمان نگهداری یا فرآیند تهیه غذا، از دیر باز مورد توجه بسیاری از تولید کنندگان مواد غذایی بوده است.

وی گفت: کاربرد رنگ‌های مصنوعی در صنایع غذایی یکی از مهمترین چالش‌های حوزه سلامت است که توسط افراد سود جو در صنایع غذایی و به صورت غیر مجاز استفاده می‌شود. رنگ‌های مصنوعی مواد رنگی هستند که در نتیجه سنتز مواد آلی به دست می‌آیند و دامنه کاربرد آنها نامحدود بوده و در صنایع رنگرزی، داروسازی، میکرب شناسی، صنایع غذایی و... کاربرد دارند. اکثر این رنگ‌ها از نظر مصرف در غذای انسان قابل قبول نبوده و دارای خاصیت سرطان‌زایی است.

مدیر آزمایشگاه کنترل مواد خوراکی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان آذربایجان غربی گفت: در استاندارد ملی ایران به شماره 740 (افزودنی‌های خوراکی مجاز- رنگ‌های خوراکی)، به 7 نوع رنگ مصنوعی مجاز اشاره شده است که استفاده از رنگ‌های فوق در ترکیب فرآورده‌های غذایی به شرط  اینکه در پروانه ساخت محصول و بر چسب آن قید شده باشد و تحت نظارت مسئولین فنی واحدهای تولیدی استفاده شود، مجاز می‌باشد. رنگ‌های فوق عبارتنداز:

1- رنگ قرمز کارمیوزین 122E

2- رنگ نارنجی سان ست‌یلو 110 E

3- رنگ زرد کینولین یلو 104 E

4- رنگ آبی برلیانت بلو 133 E

5- رنگ قرمز آلوارد 129 E

6- رنگ قرمز پانسئو 124 E

7- رنگ آبی ایندیگوتین 132  E

استفاده از رنگ‌های مصنوعی فوق در ترکیب فرآورده‌هایی همچون انواع آب میوه‌ها، لواشک، نان، ماکارونی، حلوا، نقل، جوجه کباب، رب‌گوجه‌فرنگی، انواع شیرینی‌های قنادی، زولبیا و بامیه، بستنی و... غیر مجاز است.

استفاده از رنگ زرد تارتارازین 102 Eدر کلیه فرآورده‌های غذایی در ایران غیر مجاز است.

وی در ادامه به محبوبیت استفاده از تنقلاتی چون پاستیل‌ها و خوراکی‌های رنگی به دلیل جذابیت ظاهری در بین کودکان، نوجوانان‌ها و حتی جوانان اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین نگرانی‌ها در مورد مصرف انواع پاستیل، رنگ موجود در آنهاست که دکتر امیر رحیمی‌راد افزود: «در پاستیل‌هایی که مطابق استاندارد و در کارخانه‌های معتبر تهیه می‌شوند از رنگ‌های مجاز خوراکی استفاده می‌گردد و جای هیچ گونه نگرانی در این مورد وجود ندارد. حتی گاهی هم از رنگ دهنده‌های طبیعی مثل آب هویج یا آب انار برای رنگی کردن پاستیل‌ها استفاده می‌شود».

دکتر رحیمی‌راد گفت: بیشترین نگرانی مربوط به پاستیل‌های قاچاق، فله‌ای و فاقد بسته‌بندی موجود در فروشگاه‌ها و مراکز مختلف خرید است، که مورد تأیید وزارت بهداشت نبوده و خریدن و مصرف آنها برای هیچ یک از اقشار جامعه توصیه نمی‌شود.

وی در ادامه توضیح داد: پاستیل‌ها از افزودن شکر و آب به ژلاتین استخوان یا پوست گاو تهیه می‌شوند و البته انتخاب ژلاتین استخوان در همه کشورها به گاو محدود نمی‌شود و برخی از کشورها از ژلاتین استخوان خوک برای تهیه پاستیل استفاده می کنند. به همین دلیل تاکید می‌گردد به هیچ عنوان خوردن انواع پاستیل بدون مجوز و پروانه وزارت بهداشت (اعم از پاستیل‌های بسته‌بندی و فله) برای مصرف توصیه نمی‌شود.

دکتر رحیمی راددر ادامه به پاستیل‌های بدون قند موجود در بازار نیز اشاره کرد و گفت: پاستیل‌ها و سایر محصولاتی که تحت عنوان بدون قند در بازار موجود هستند به جای قندهای طبیعی مانند ساکارز با شیرین‌کننده‌های مصنوعی شیرین می‌شوند. اما این قندهای مصنوعی بسیار شیرین‌تر از قندهای طبیعی هستند و ذائقه فرد را به طعم قوی شیرینی عادت می‌دهند و به این ترتیب حس چشایی فرد در مواجهه با خوراکی‌ها سردرگم می‌شود. همچنین از آنجا که این قندها مصنوعی هستند، کبد باید این مواد را سم‌زدایی کرده و کلیه این مواد را با مقدار زیادی آب دفع کند بنابراین در صورت مصرف زیاد، کبد و کلیه مجبور به فعالیت بیش از حد می‌شوند.