صنعت نمایشگاهی کشور در حالی مسیر توسعه و رشد را طی می‌کند که صاحب‌نظران صنعت یکی از اساسی‌ترین عوامل این توسعه را آکادمیک کردن صنعت نمایشگاهی کشور می‌دانند. ایجاد رشته مدیریت امور نمایشگاهی در دو مقطع کاردانی و کارشناسی یکی از ابزارهای توسعه این صنعت بوده که به همت جمعی از جمله آریا مجیدی، مدیر حال حاضر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها از ایده به اجرا رسیده است. مجیدی که در دهه هشتاد مدیریت برنامه‌ریزی شرکت سهامی نمایشگاه‌ها را برعهده داشت، در گفت‌وگو با «اقتصاد و نمایشگاه» با توضیح تلاش‌های صورت گرفته برای تاسیس این رشته دانشگاهی، تاکید می‌کند که تربیت نیروی کارشناس در عرصه نمایشگاهی کشور ضرورتی بود که از سال ۸۶ پایه‌های تحقق آن گذاشته شد و در آینده نزدیک این نیرو‌ها در پهنه مدیریتی عرصه نمایشگاهی کشور ایفای نقش خواهند کرد. مجیدی ایجاد قطب‌های صنعت نمایشگاهی را ضرورت دیگر ارتقای این صنعت در کشور می‌داند و معتقد است که توسعه صنعت نمایشگاهی کشور به رشد اقتصاد و کاهش آمار بیکاری در کشور کمک می‌کند اما تاکنون ظرفیت بالای این حوزه چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
داستان ایجاد رشته مدیریت امور نمایشگاهی
مجیدی با اشاره به سابقه دیرینش در مدیریت برنامه‌ریزی شرکت سهامی نمایشگاه‌ها افزود: با توجه به اینکه حوزه آموزش نیز در قلمرو مسئولیت‌های مدیریت برنامه‌ریزی است، بررسی‌های لازم برای ایجاد یک رشته دانشگاهی در این مدیریت صورت گرفت و پس از مشورت و مذاکره با اساتید و کارشناسان دانشگاه علمی- کاربردی در سال ۸۶ رشته مدیریت امور نمایشگاهی در مقطع کاردانی مبتنی بر ۷۶ واحد درسی ایجاد شد و در مرحله بعد همزمان با فارغ‌التحصیل شدن دانشجویان دوره اول کاردانی مدیریت امور نمایشگاهی، دوره کارشناسی این رشته نیز به تصویب دانشگاه علمی - کاربردی رسید که هم‌اکنون دانشجویان این دوره در مرحله فارغ‌التحصیلی هستند و تلاش می‌شود در آینده نزدیک مجوز دوره کارشناسی ارشد این رشته نیز از دانشگاه علمی - کاربردی گرفته شود.
کوشش برای تدوین منابع معتبر درسی
مدیر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها مشکل عمده ایجاد رشته مدیریت امورنمایشگاهی در کشور را نبودن منابع درسی مرتبط ذکر کرد و توضیح داد که کتاب‌ها و جزوه‌هایی که در این بخش وجود داشت به سال ۷۰ باز می‌گشت و اطلاعات آن به‌روز نبود، به همین جهت با توجه به نیازی که در این زمینه احساس می‌شد بنده تجربه و دانش خود در این حوزه را تبدیل به یک جزوه کرده و در اختیار علاقه مندان و دانشجویان این رشته قرار دادم.
مجیدی اشاره کرد: با توجه به استقبال دانش‌پژوهان و نبود منابع کافی علمی در این رشته، به سمت توسعه منابع درسی لازم گام برداشتیم و در همین راستا به کمک آقای ظفرجویان، معاون امور فنی و مهندسی شرکت سهامی نمایشگاه‌ها کتابی تالیف کرده و در اختیار علاقه‌مندان و دانشجویان این رشته قرار دادیم. وی با توضیح این موضوع که این کتاب به همراه سایر کتاب‌ها و جزواتی که توسط سایر عنکاران و اساتید تالیف شده است، هم اکنون در رشته مدیریت امور نمایشگاهی تدریس می شود، اضافه کرد: بخشی از این کتاب تالیفی و حاصل تجربه‌های ما بوده و بخشی از آن نیز گردآوری و ترجمه است.
ابزار ایجاد سایت نمایشگاهی در سراسر کشور
مدیر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها به ضرورت جذب دانشجویان این رشته در بازار کار صنعت نمایشگاهی کشور اشاره کرد و توضیح داد: حضور این دانشجویان در بدنه کار نمایشگاهی کشور به معنای توسعه این صنعت است.
مجیدی با اشاره به اینکه اکثر این دانشجویان به دنبال کسب موقعیت برای کار در نمایشگاه بین‌المللی تهران هستند، ادامه داد: علت این امر توسعه خوب نمایشگاه بین‌المللی تهران است و این در حالی است که اگر بتوانیم سطح نمایشگاه‌ها در استان‌های دیگر کشور را بالا ببریم برای این نیروهای جوان بازار و فرصت اشتغال وسیع‌تری ایجاد خواهد شد.
وی به توسعه صنعت نمایشگاهی در سه شهر اصفهان، مشهد و تبریز اشاره کرد و گفت: بسیاری از شهرستان‌های ایران به دنبال تاسیس سایت نمایشگاهی هستند که با هدایت این نیروی آموزش دیده جوان، این مهم می‌تواند با بهترین کیفیت اتفاق افتد.
بازدیدکننده، ستون اصلی نمایشگاه
مجیدی با بیان اینکه برای برگزاری هر نمایشگاه ۳ عامل اصلی و تاثیرگذار وجود دارد، گفت: برگزارکننده، مشارکت‌کننده و بازدیدکننده ۳ ضلع مثلث برگزاری نمایشگاه‌ها هستند. البته به اشتباه این دیدگاه در برخی وجود دارد که باید برگزارکننده ای باشد تا مشارکت کننده ای جذب شده و بر مبنای آن بازدیدکننده‌ای برای بازدید بیاید؛ به اعتقاد من از میان این سه عامل، اهمیت اصلی مربوط به حضور بازدیدکنندگان است و مشارکت‌کنندگان و برگزارکنندگان در رده‌های بعدی قرار دارند.
مجیدی وجود مشارکت‌کننده متخصص و هدفمند را نیز در صنعت نمایشگاهی مهم شمرده و گفت: از سندیکاها و انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی می‌توان برای شناسایی گروه هدفمند مشارکت‌کننده کمک گرفت.
وی وجود برگزارکننده مجرب و قوی را مهم دانست و اضافه کرد: اگر برگزارکننده متخصص نباشد رضایت دو گروه مشارکت‌کننده و بازدیدکننده تامین نخواهد شد و برای جذب مشارکت‌کننده خوب برگزارکنندگان متخصص و حرفه‌ای نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
مدیر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها با اشاره به اینکه پروسه برگزاری هر نمایشگاه از ۸ ماه قبل باید آغاز شود، تصریح کرد: برگزارکنندگان حرفه‌ای در طول دوره ثبت‌نام باید با اطلاعات مکتوب و برگزاری جلسات توجیهی چرایی برگزاری نمایشگاه را برای مشارکت کننده مشخص سازند.
ضرورت معرفی مشارکت کنندگان برتر
مدیر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها انتخاب مشارکت‌کننده برتر را برای برگزاری هدفمند نمایشگاه‌ها مهم دانست و گفت: برخی مجری‌ها، مشارکت کننده برتر را با توجه به شاخص‌ها و پارامترهایی انتخاب و معرفی می‌کنند که این انتخاب می‌تواد با ایجاد رقابت به ارتقای سطح برگزاری نمایشگاه‌ها کمک کند. مجیدی با بیان اینکه در اواخر دهه هفتاد داشتن لوح مشارکت در نمایشگاه برای اکثر مشارکت‌کنندگان بسیار اهمیت داشت، توضیح داد: متاسفانه اکنون ارزش این لوح کمرنگ شده و برخی مجریان فقط برای تشریفات و بدون معیارهای علمی آن را به مشارکت‌کنندگان اهدا می‌کنند.
نمایشگاه به مثابه دانشگاه
مجیدی با اشاره به اینکه حضور در محیط نمایشگاهی به مثابه حضور در یک محیط علمی و دانشگاهی است، گفت: مشارکت کنندگان و تولیدکنندگان آخرین دستاوردهای خود را به نمایشگاه‌ها می‌آورند و نمایشگاه محیطی است که هیچ محدودیت و پنهان‌کاری و عدم دسترسی به اطلاعات در آن معنا ندارد.
مجیدی به هزینه‌های کلان برگزاری نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: به نسبت هزینه‌های گزاف باید به دنبال تاثیرگذاری و آثار مثبت نمایشگاه‌های برگزارشده برای تمامی مشارکت کنندگان باشیم.
وی گفت: بسیاری از شرکت‌های نوپا در ابتدای فعالیت خود، حضور شرکت در نمایشگاه‌ها را هزینه بی‌مورد می‌دانند اما وقتی با اهداف برگزاری نمایشگاه آشنا شده و بازار خود را پیدا می‌کنند، مشتری همیشگی نمایشگاه می‌شوند.
مدیر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها برگزاری جلسات توجیهی قبل از نمایشگاه‌ها را برای برگزاری مفید و پرثمر آنها بسیار مفید و تاثیرگذار دانسته و اشاره کرد: در جلسات توجیهی تنها نباید به بیان ضوابط و مقررات برگزاری نمایشگاه بسنده کرد بلکه باید مطالبی را بازگو کرد که در خدمت ارتقای کیفی نمایشگاه‌ها باشد.
گوانجو مدلی برای توسعه
مدیر امور اداری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها با اشاره به نقش بی‌بدیل نمایشگاه‌ها در توسعه تولید و تجارت کشور و منطقه تاکید کرد که یکی از راه‌های ایجاد اشتغال در شهرستان‌ها برگزاری نمایشگاه‌های مفید و موثر است.
مجیدی در توضیح نقش نمایشگاه‌ها در توسعه اجتماعی و اقتصادی، نمایشگاه گوانجوی چین را به عنوان مثال مطرح کرد و گفت: در سال ۱۹۵۰ میلادی وقتی نمایشگاه گوانجو برپا شد کسی در دنیا منطقه گوانجو را نمی‌شناخت اما امروزه گوانجو نامی آشنا در جهان است.
وی با اشاره به اینکه مساحت برگزاری نمایشگاه گوانجو از حد تصور ما خارج است، توضیح داد: برنامه‌ریزان توسعه کشور چین در دهه هفتاد، یکی از ابزارهای رشد اقتصاد چین را توسعه زیرساخت‌های نمایشگاهی تعیین کردند و ساخت هتل و امکانات و تجهیزات ارتباطی و حتی مکان‌هایی همسو با آداب و رسوم مشارکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان، اقتصاد و تجارت منطقه گوانجو را توسعه داد.
مجیدی با بیان اینکه ما در ایران از این مناطق مستعد توسعه کم نداریم، توضیح داد: به عنوان مثال استان مرکزی به عنوان یک قطب صنعتی شناخته می‌شود که باید تبدیل به یک قطب صنعت نمایشگاهی شود.