طی این مدت دولت تدبیر و امید توانست با اقدامات موثر خود علیرغم اعمال شدید تحریم ها علیه ایران و وضعیت نامناسب اقتصادی در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و خرید تضمینی گندم که یکی از کالاهای اساسی و قوت اصلی مردم ایران است، گامهای موثری بردارد.
به طوری که با وجود خشکسالی های پی در پی، کاهش بارندگی ها، افت آبخوان ها و نشست دشت ها علاوه بر اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی گندم، تعیین قیمت مناسب خرید تضمینی، برنامه افزایش تولید در واحد سطح، تامین نهاده های مورد نیاز تولید، تامین اعتبارات لازم برای پشتیبانی از کشاورزان، توسعه سیستم های آبیاری نوین کشاورزی، ارتقای مکانیزاسیون و کاهش واردات تاکید داشته است.
دولت در تنوع بخشی به بهره گیری از نهاده های اولیه تولید از جمله انواع کودهای شیمیایی، سموم، بذور اصلاح شده تلاکید و تلاش زیادی کرده است.
طی این مدت، برخلاف سالهای گذشته قیمت خرید تضمینی گندم، قبل از فصل کشت این محصول به صورت رسمی اعلام شد به طوری که کشاورزان توانستند برای نوع و میزان کشت خود برنامه ریزی کنند.
طی دو سال گذشته وزارت جهادکشاورزی دولت تدبیر و امید نسبت به استخدام هشت هزار ناظر کشاورزی برای کار در مراکز خدمات کشاورزی نزدیکترین نقاط به مزارع کشاورزی اقدام کرد تا کشاورزان بتوانند از مشاوره این کارشناسان جهت تقویت وضعیت تولید بهره مند شوند.
تلاش برای افزایش تولید گندم در این مدت سبب شده تا وزارت جهادکشاورزی نسبت به ساماندهی گندمکاران خبره و پیشگام برای ارایه دانش و تجربیات خود به سایر کشاورزان و برگزاری دوره های آموزشی اقدام کند.
به طوری که دولت در سخت ترین شرایط اقتصادی اعتبار لازم برای خرید تضمینی گندم و پرداخت به موقع آن به کشاورزان را تامین کرده است.
وزارت جهادکشاورزی برای افزایش عملکرد در واحد سطح و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با موسسه های بین المللی تحقیقات سیمیت و ایکاردا همکاری های گسترده ای داشته تا با استفاده از ارقام جدید بتواند علاو بر افزایش تولید در مصرف آب نیز صرفه جویی داشته باشد.
براساس این گزارش در راستای حمایت از تولید گندم در سال 92، اعتباری به ارزش حدود 750 میلیارد تومان با هدف مکانیزاسیون و خرید تراکتور و کمباین تامین شد که این رقم در سال 93 به 800 میلیارد تومان افزایش یافت، هرچند قرار است دولت این مبلغ را در سال جاری تا سقف هزار میلیارد تومان افزایش دهد تا کشاورزان با استفاده از تسهیلات دریافتی بتوانند مزارع خود را به مکانیزاسیون کنند.
براساس مصوبه دولت برای سال زراعی 90 - 89 قیمت خرید تضمینی گندم معمولی برای هر کیلوگرم 360 تومان و گندم دروم 380 تومان و برای سال زراعی 91 -90 این رقم برای گندم معمولی 395 و گندم دروم 415 تومان و سال زراعی 92 - 91 نرخ گندم معمولی 550 و گندم دروم 580 تعیین شده بود.
این درحالیست که با اقدامات دولت تدبیر و امید برای سال زراعی 93 - 92 نرخ هر کیلوگرم گندم معمولی 1050 و گندم دروم 1080 تومان و برای سال زراعی 94 - 93 نرخ گندم معمولی 1155 و گندم دروم 1188 تومان تعیین شد.
بنابراین با حمایت های تشویقی دولت یازدهم و تلاش گندمکاران امسال 11 میلیون و 500 هزارتن گندم در کشور تولید شد که 8 میلیون و 40 هزار تن گندم (معادل 70 درصد تولید) به ارزش 9 هزار و 360 میلیارد تومان از گندمکاران خریداری شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 20.3 درصد رشد نشان می دهد، البته این در حالی است که میزان خرید تضمینی گندم در سال 92، حدود 4 میلیون و 800 هزار تن بوده و از مجموع 10 میلیون و 300 هزارتن گندم تولیدی در سال 93 تنها نزدیک به شش میلیون و 800 هزار تن آن از کشاورزان خریداری شده بود.
طی سالهای گذشته سطح زیرکشت گندم 6 میلیون و 200 هزار هکتار بوده که با برنامه ریزی دولت و کاهش سطح زیرکشت میزان آن به حدود 6 میلیون تن (2میلیون و 200 هزار هکتار اراضی آبی و 3 میلیون و 800 هزار هکتار اراضی دیم) رسیده است.
در همین راستا استان های خوزستان، گلستان و فارس به ترتیب رتبه های اول تا سوم تولید گندم را به خود اختصاص داده اند.
طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی وزارت جهادکشاورزی، 8 میلیون و 40 هزار تن گندم به ارزش 93 هزار و 600 میلیارد ریال با عاملیت بانک کشاورزی خریداری شده که از این میزان حدود 3 هزار و 500 میلیارد ریال آن باقیمانده و قرار است بزودی تامین و پرداخت شود.
طبق جدیدترین آمار سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد(فائو)، ایرانی ها جزء پرمصرف ترین های گندم در جهان هستند به طوری که سرانه مصرف گندم در ایران ۲٫۵ برابر کشورهای در حال توسعه و بیشتر از کشورهای توسعه یافته جهان است.
در واقع مصرف گندم هر ایرانی سال 93، حدود ۱۶۷٫۶ کیلوگرم بوده در حالی که سرانه مصرف این محصول در جهان در همان زمان ۶۷٫۱ کیلوگرم بوده است.
متوسط سرانه مصرف گندم در کشورهای درحال توسعه ۶۰ کیلوگرم در سال و این رقم برای کشورهای توسعه یافته ۹۶٫۵ کیلوگرم اعلام شده است.
همچنین سرانه مصرف گندم در برخی کشورها همچون چین ۶۲٫۸ کیلوگرم، هند ۶۰ کیلوگرم، عراق ۱۴۳ کیلوگرم، ژاپن ۴۳٫۳ کیلوگرم، ترکیه ۲۱۱ کیلوگرم، مصر ۱۹۸ کیلوگرم، آمریکا ۸۱٫۵ کیلوگرم، روسیه ۱۲۳ کیلوگرم و اتحادیه اروپا 111 کیلوگرم است.
به طوری که طبق آمارهای موجود سال 88، ایران با سرانه مصرف 194 کیلوگرم در سال به عنوان هفتمین مصرف کننده بزرگ گندم در سطح جهان شناخته شده بود.
باتوجه به کاهش 38 میلیمتری بارندگی ها نسبت به سال گذشته و افزایش عملکرد و در پی اقدامات و اعتبارات تامین شده از سوی دولت طی سالهای اخیر، محمود حجتی وزیر جهادکشاورزی نیز براین باور است؛ امسال با وجود تمام مشکلات اقتصادی توانستیم آرد مورد نیاز 70 هزار نانوایی وابسته به شرکت بازرگانی دولتی ایران را تامین کنیم و به نظر می رسد که حدود 1.5 میلیون تن گندم برای دیگر مصارف وارد کشور شود.
علی قنبری مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز براین باور است که با موجودی گندم سال گذشته و خرید تضمینی مطلوب گندم در سال جاری، ذخایر این محصول استراتژیک افزایش یافته و جامعه به یک امنیت غذایی در زمینه تامین نان رسیده است.
وی افزود: در حال حاضر موجودی ذخایر گندم کشور حدود 10 میلیون تن است که نیاز یکسال تولید آرد نانوایی های کشور را پاسخگو است و این ثبت یک رکورد بی سابقه در دولت تدبیر و امید به شمار می رود.
قنبری می افزاید: با این حجم گندم خریداری شده و ذخایر مطلوب موجود، امسال نیازی به واردات گندم نداریم.
مجری طرح گندم نیز در زمینه تامین نهاده های اولیه تولید می گوید؛ تمام کودهای مورد نیاز سال زراعی 95 به ویژه کود فسفاته تامین است و کشاورزان بدون محدودیت می توانند از کارگزاری ها و نمایندگی های توزیع نیاز کودی خود را تامین کنند.
اسماعیل اسفندیارپور درباره خط اعتباری مکانیزاسیون گفت: برای تامین ادوات و ماشین آلات مورد نیاز این بخش سالانه 400 دستگاه کمباین توسط کارخانه کمباین سازی اراک تولید و به بخش کشاورری عرضه می شود.
البته معاون امور زراعی وزارت جهادکشاورزی نیز بر این باور است که تا چهار سال آینده به طور مجدد ایرانی ها جشن خودکفایی گندم می گیرند چرا که کشور در تولید گندم از مرز 85 درصد خوداتکایی عبور کرده است.
عباس کشاورزمی گوید: اگر کشوری در تولید محصولات به حدود 90 درصد خوداتکایی برسد، به طور حتم آن جامعه به مرز خودکفایی رسیده است.
به نظر می رسد در صورتی که شرایط و امکانات لازم برای افزایش بهره وری گندم فراهم شود به طور حتم کمتر از 4 سال آینده در تولید گندم به خودکفایی برسیم.
ایرنا