یک بام و دوهوای تعیین قیمت شکر

 تولید چغندرقند به عنوان محصول راهبردی در کشور با مشکلات زیادی مواجه است.از یک طرف تن اش با صحبت های مسولان می لرزد که یکی از باز بودن دروازهای واردات به روی شکر و دیگری از ممنوعیت آن  سخن می گوید و از طرف دیگرتا مدتها، دست و دل کشاورز به کشت اش نمی رفت.

درد تولید چغندر قند که این روزها فصل برداشت آن است بیشتر شده و انگار  تمامی ندارد از روزهای سختی که کشاورز منتظر بود تا قیمت تضمینی اش را بداند اما این روزها همچنان چشم انتظار اعلام نرخ شکر برای عرضه محصول تولید شده شان به بازار هستند که علی رغم گذشتن یک ماه از فصل بهره برداری همانند سال گذشته بلا تکلیف هستند که ادامه این روند موجب شده که کاهش قیمت، سودجویی دلالان و انباشت محصول دوباره تکرار شود.

بر اساس پیش بینی های صورت گرفته قرار است که امسال از صد و هشتاد و یک هزار هکتارسطح زیر کشت چغندرقند و نیشکر بیش از یک میلیون و چهارصد هزارتن شکر تولید تا شاید اینبار رکورد واردات سال 85 را تولید این محصول بشکند.

نکته قابل تامل آن سالها این بود که سالانه 2 میلیون و 200 هزارتن شکر در کشور مصرف می شد و تنها نیاز به واردات 600 هزار تن شکر وجود داشت که به لطف سودجویان در سال 85 دو میلیون و 200 هزار تن شکر به کشور وارد شد.

داستان سودجویی های دلالان پایانی نداشت اگر سال گذشته اعلام نشده بود که واردات شکر ممنوع است؛ که در پی آن هدفی جز انگیزه دادن به کارخانه ها و کشاورزان وجود نداشت.

اما در این میان نباید فراموش کرد که در عمر صنعت تولید شکر که 120 سالی می شود بیشترین میزان تولید آن مربوط به سال 93 است. 

اما در بحث شکر همواره ذخایر استراتژِیک نیز مطرح بوده که در میان آمارهای ضد و نقیض مسئولان، وزیر جهاد کشاورزی از عدم اجازه واردات شکر به کشور سخن می گوید و وزیر صنعت و معدن از اشباع بودن بازار شکر خبر می دهد؛اما نباید فراموش کنیم که این آمارهای غلط  و اظهارات تخریب کننده می تواند موجب سو استفاده دلالان و باز شدن دروازه های واردات که آتشی بر جان تولیدکنندگان شکر است بشود. 

اما صحبت های نعمت زاده واکنش دبیر انجمن را به همراه داشت و معتقد بود که هیچ مشکلی در ذخایر استراتژیک و موجودی بازار شکر وجود ندارد و با وضعیت کنونی تا سال آینده به واردات نیاز نداریم.

دانایی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان ادامه داد: در واقع این اظهارات تخریب کننده بازار و حامی واردکنندگان و به تولیدکنندگان شکر آسیب می زند در حالیکه وزیر معتقد که بازار داخلی شکر اشباع است اما از سویی می گوید ذخایر استراتژیک این محصول به حداقل رسیده است.

نباید فراموش کنیم که میزان تولید شکر جوابگوی نیاز مصرف داخل نیست، و ناچار به واردات این محصول هستیم.

***اعلام نشدن قیمت شکر تهدیدی برای انباشت محصول کارخانه ها

در بین تمامی آنچه گفته شد بحث قیمت قند و شکر نیز از دیگر مشکلات موجود است بطوریکه بهمن دانایی در این باره نیز اینطور گفت: سال گذشته قیمت تعیین شده برای شکر 2100 تومان بوده در حالیکه بسیاری از کارخانه محصول خود را به قیمت پایین حدود کیلویی 1900 تومان به بازار عرضه کردند و این امر سبب شد بالغ بر 75 درصد صنایع قند و شکر زیان های سنگینی را متحمل شوند. 

وی افزود: با وجود آنکه یک ماه از فصل بهره برداری و پیشنهاد قیمت 2 هزارو 610 تومانی شکرگذشته اما هنوز  کارخانه ها همانند سال گذشته بلاتکلیف هستند و از سویی صنایع طی جلسه ای با ستاد تنظیم بازار به قیمت دو هزارو 540 تومان راضی شدند که تا کنون قیمت این محصول اعلام نشده در حالیکه ادامه این روند همانند سال گذشته موجب کاهش قیمت، انباشت محصول و سود جویی دلالان خواهد شد.

این روزها در کنار همه فراز و نشیب ها و زیان هایی که صنایع با آن دست و پنجه نرم می کنند، نباید فراموش کنیم که  اعلام نشدن قیمت ها از سوی ستاد تنظیم بازار هم خود می تواند بر بار مشکلات تولیدکنندگان بیفزاید و در حالیکه با گذشت یک ماه از فصل برداشت تولیدکنندگان از این امر نالان هستند.  ادامه این روند نتیجه ای جز جولان دلالان و کاهش قیمتها چیز دیگری نخواهد داشت.

حدود یک سالی می‌شود که واردات شکر به منظور حمایت از تولید داخلی ممنوع شده است. اقدامی که صاحبان صنایع تولید شکر را بسیار خوشحال کرده است. آنها معتقدند سال‌هایی که دروازه‌های کشور به روی واردات شکر بی محدودیتی باز بود، تولید داخلی زمین خورده و شکر داخلی به فروش نرفته است.

رئیس انجمن قند و شکر همچنین بیان کرد: البته به دنبال اقدام محمود حجتی، وزیر جهادکشاورزی، مبنی بر ایجاد ممنوعیت برای واردات شکر، مشکل تولید شکر تولیدی در ایران در حال برطرف شدن است و ما در حال پشت سر گذاشتن روند افزایش تولید در کشور هستیم. اکنون وضعیت بازار نیز آرام است و معاملات بر نرخ مصوب انجام می‌شوند.آیا ممنوعیت واردات شکر بر بازار تاثیر داشت؟

به زعم فعالان بخش قند وشکر، ممنوعیت واردات شکر به فروش محصول داخلی کمک کرد.

بهمن دانایی، رئیس انجمن قند و شکر، دراین زمینه به اقتصاد نیوز، گفته است: به دنبال اقدام محمود حجتی، وزیر جهادکشاورزی، مبنی بر ایجاد ممنوعیت برای واردات شکر، مشکل تولید شکر تولیدی در ایران رو به برطرف شدن رفت و ما در حال پشت سر گذاشتن روند افزایش تولید در کشور هستیم.

با این همه به نظر می‌رسد، تولید داخلی کفاف نیاز بازار را نمی‌دهد. چون به هر حال به دنبال ممنوعیتی که برای واردات شکر در کشور ایجاد شد، در هفته‌های اخیر کمبود و افزایش قیمت شکر ولو در حد ناچیز رخ داد. موضوعی که در نهایت وزارت صنعت، معدن و تجارت را واداشت که برای برطرف کردن کمبود شکر برای واردات اقدام کند.

محمد آقاطاهر، رئیس انجمن بنکداران مواد غذایی هم در این زمینه گفت: به هر حال تولید ما کفاف نیازمان را نمی‌دهد. به همین دلیل وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم گرفت که خودش برای واردات شکر برنامه‌ریزی کند. البته وقتی واردات شکر ممنوع شد، تا ماه‌ها افزایش قیمتی رخ نداد، چون انبارها پر بود ولی به هر حال افزایش قیمت هفته‌های اخیر هرچند بسیار اندک بوده ولی نشان از نیاز بازار به واردات دارد.

وی تصریح کرد: باید واردات به اندازه‌ای باشد که میزان آن بیشتر از میزان کمبود تولید یک محصول در کشور فراتر نرود، وگرنه به تولید داخل لطمه خواهد خورد. ولی از سوی دیگر نیز باید واردات به اندازه‌ کمبود یک محصول در بازار انجام شود تا قیمت آن بالا نرود.

 

به هر حال به نظر می‌رسد زمانی که ممنوعیت واردات ایجاد شد، این کار برای تولید داخلی لازم بود و در نهایت هم مشاهده کردیم که تا چندین ماه ممنوعیت واردات تغییری در قیمت‌ها ایجاد نکرد که نشان دهنده اشباع بازار بود. در این مدت همین ممنوعیت واردات کمک کرد که تولید داخلی به‌فروش برسد ولی اکنون با توجه به کمبود ایجاد شده دوباره نیاز به واردات احساس شده است.