پشت پرده حملات گسترده به طرح برچسب اصالت

در حالی که مناقبی در مصاحبه های اخیر خود اعلام کرده است که نه تنها در مقابله با قاچاق موثر نبوده بلکه موجب تطهیر قاچاق و اصالت دادن به کالاهای غیراصیل شده است اما صحبت های وی واکنش تند فعالان بخش خصوصی را به همراه داشته است. انجمن مسئولین فنی شرکتهای واردکننده در پاسخ به ادعاهای مناقبی جوابیه برای اتاق خبر ارسال کرده است که در ادامه می خوانید.

جوابیه انجمن مسئولین فنی شرکتهای واردکننده:

اگر فلسفه ظهور سازمان غذا ودارو را بدانیم و آخرین دستورالعمل اجرایی نظام ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت فراورده‌های سلامت را که در مورخه ۲۱/۷/۱۳۹۴ ابلاغ شد را مطالعه کرده باشیم متوجه می‌شویم که اخبار این روز‌ها که به زیر سوال بردن طرح برچسب اصالت همت گماشته است، ریشه در داستان انسانی دارد که خود را به خواب زده است.

بهتر است تعریف چند اصطلاح رایج در طرح برچسب اصالت را با هم مرور کنیم:

فرآوردۀ سلامت: به تمام فرآورده‎هایی اطلاق می‌‎شود که تحت نظارت سازمان غذا و دارو است. این فرآورده‌ها عبارتند از: فرآورده‌های دارویی، داروهای گیاهی، فراورده‌های بیولوژیک، مکمل‌های تغذیه‌ای، شیرخشک، فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی، تجهیزات و ملزومات پزشکی و لوازم کودک.

فرآورده اصیل: فرآورده‌ای است که از طریق مسیر و شبکۀ مجاز مورد تأیید و تعریف سازمان غذا و دارو تأمین و تدارک گردیده است و در حلقه‌های مختلف زنجیرۀ تأمین تا عرضه و حتی بعد از آن دارای صاحب و مسوول مشخص و پاسخگو می‌باشند.

فرآورده غیراصیل: به هر نوع فرآورده‌ای اطلاق می‌شود که با تغییر و جعل هویت، سعی در القای هویت یک فرآورده اصیل نموده و از این طریق برای کلیه حلقه‌های زنجیره تامین تا عرضه آن منافع بدون پاسخگویی و یا بدون قابلیت پاسخگویی ایجاد نماید. محتویات، مندرجات بسته بندی، مشخصات ظاهری و حتی مستندات قانونی مرتبط با اینگونه فرآورده‌ها می‌تواند مربوط به یک فرآورده اصیل باشد. این فرآورده‌ها شامل گروه فرآورده‌هایی که سازمان جهانی بهداشت از آن بعنوان SSFFC یاد کرده و نیز فرآورده‌های قاچاق، سرقتی و حتی واردات موازی بدون متولی مجاز و منطقی قانونی و سایر نمونه‌های ممکن می‌باشد.

نظام ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت فرآورده‌های سلامت: برنامه‌ای است که هدف اصلی آن شناسایی فرآورده‌های اصیل از طریق ایجاد رابطه شفاف و مشخص مسوولیتی بین اینگونه فرآورده‌ها و شرکتهای مشخص صاحب پروانه و ایجاد امکان پاسخگویی مشخص برای مصرف کنندگان و سایر افراد و سازمان‌های ذینفع می‌باشد.

فرایند ردیابی و رهگیری: کلیه اموری که منجر به تعیین محل فعلی (Tracking)، مبدا و مقصد و جابجائی‌های مالکیتی و مکانی و تشخیص مسیر جابجایی (Tracing) فرآورده‌ها می‌شود.

برچسب اصالت: قسمتی مشخص بر روی بسته‌بندی هر واحد فرآورده است که شناه ‌های ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت و سایر اطلاعات مربوط بر اساس استاندارد تعریف شده بر روی آن درج/الصاق می‌شود.

سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت (TTAC System): که به اختصار «سامانه تی تک» نامیده می‌شود مجموعه از بانکهای اطلاعاتی، نرم افزارهای مختلف، سرویس‌های اطلاعاتی، روال‌ها، پروتکل‌ها و استانداردهای فنی است که حسب نظر سازمان غذا و دارو ایجاد شده و وظایف مختلف مرتبط با طرح همانند ایجاد شناسنامه الکترونیک اختصاصی فرآورده‌ها، تکمیل آن‌ها، امکان ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت، بارسی‌ها، برنامه ریزی‌ها و بسیاری از موارد دیگر را برعهده دارد.

و اما مهم‌ترین اهداف این طرح عبارت است از:

۱.         ایجاد بستر مناسب برای مدیریت زنجیره تامین و تدارک فرآورده‌ها

۲.         ایجاد امکان کسب اطمینان برای مصرف کنندگان و تأمین امنیت روانی و اقتصادی در مصرف فرآورده‌های اصیل و پاسخگویی فعال، واقعی، مستمر، قابل اتکا و متناسب با مسوولیت نسبت به فرآورده‌ها ذیل نظارت سازمان از ابتدای زنجیره تامین تا بعد از مصرف

۳.         ایجاد ابزار مناسب برای اعمال فرآیندهای کنترل و نظارت کیفی در سطح عرضه توسط صاحبان پروانه فراورده شامل Recall و ADR و PMS

۴.         ایجاد بستر مناسب برای سایر فعالیتهای مبتنی بر فناوری اطلاعات از جمله پرونده الکترونیک سلامت

۵.         ایجاد ابزار مناسب برای برخورد فعال، هدفمند و هوشمند با تخلفات در حوزه فراورده‌ها و مبارزه با توسعه تجارت فراورده‌های غیر اصیل و تحت کنترل

۶.         ایجاد امکان مدیریت هدفمند حمایتهای مالی دولت و سایر بخش‌ها

به استناد تبصره ۱ از ماده ۴ دستورالعمل نظام ردیابی، رهگیری وکنترل اصالت فرآورده‌های سلامت، ادعای دریافت پاسخ نادرست در کنترل برچسب اصالت برخی از کالا‌ها، علی رغم اینکه گزارش آماری لازم دارد ولی باز بدلیل عدم عملکرد صحیح مسئول فنی شرکت مربوطه است و قبل از چک کردن نمی‌بایست کالا به بازار عرضه می‌شد چرا که:

نظارت و تضمین صحت، دقت، کیفیت و اعتبار بخشی الزامی به کلیۀ مراحل از ثبت اطلاعات اولیه فرآورده تا تطبیق آن‌ها با اطلاعات درج شده و مرتبط با فرآورده‌ها تا تولید شناسه‌ها، درج بر روی جعبه‌ها، تجمیع شناسه‌ها، معتبرسازی شناسه‌ها، ثبت در سامانه، تا مرحله آزادسازی فرآورده (Release) و در پی آن فعال شدن شناسه‌ها و نظارت بر کارآمدی شناسه‌ها در سطح عرضه، به‌عنوان قسمتی از فرآیندهای تضمین کیفیت فرآورده‌ها، در سامانه برعهدۀ مسوول فنی شرکت می‌باشد.

تقلب فیزیکال امکان دارد اما تقلب در سامانه امکانپذیر نیست.

و اما در مورد ادعای تقلب در تولید برچسب، ممکن است خود لیبل از نظر فیزیکال و ظاهری تقلب شود ولی سامانه و اطلاعات آن قابل تقلب نیست…زمانی می‌توان ادعا کرد که تقلب صورت گرفته است که اطلاعات آن به ttac ارسال شود و جواب صحیح دریافت شود و در مورد تخلفات اداری و دولتی نیز راهکارهای قانونی موجود است که باز این مقوله ربطی به سیاست کلی طرح برچسب اصالت ندارد.

بنظر می‌رسد که افزایش آگاهی مردم در مورد کالاهای غیراصیل که منجر به کاهش تقاضای خرید آن محصولات شود، راهکاریست که همکاری چندین نهاد بخصوص صداوسیما را می‌طلبد و ربط دادن آن به زمان فرآیند برچسب اصالت کمی بی‌انصافیست، چراکه حذف برچسب اصالت معضل قاچاق را حل نخواهد کرد و از طرفی بزینسی که فقط بخاطر دو روز تاخیر در تامین نیاز بازار دچار مشکل می‌شود، ساختارش بطور جدی ایراد دارد.

به استناد ماده ۶ و بند ۶-۱، شناسه‌گذاری در مبدأ: تمامی شرکت‌های صاحب پروانه با اخذ پیش‌شماره اختصاصی می‌توانند شناسه‌ها را با ساختار استاندارد تعریف شده در مادۀ ۵ در خط بسته‌بندی بر روی جعبه‌ها چاپ و آماده نمایند. روش‌های درج شناسه در مبدا شامل دو مرحله است: الف) پرینت بارکد و شناسه‌ها بر روی جعبه. ب) انجام عملیات کنترل و ایجاد شناسه مادری بر روی کارتن، در این مرحله بارکد‌ها از نظر خوانا بودن با ابزار مناسب خوانده و کنترل شده و بارکدهای خوانده شدۀ هر جعبه به بارکد کارتن/ شرینگ بر حسب تعداد تخصیص داده می‌شود و شناسه مادری به‌صورت برچسب بر روی کارتن/شرینگ الصاق می‌شود.

لذا اگر بدلایلی شرکت این قانون را انجام نمی‌دهد، مقصر طرح برچسب اصالت نیست و بعبارتی عدم آگاهی از قوانین مشکلاتی را برای ما بوجود می‌آورد.

و اما اظهار نظرات و سوالات پیش آمده :

و اما اظهار نظرهای جالبی در مورد افشای اطلاعات شرکت‌ها توسط پشتیبان و یا مدیریت درآمد حاصل از این طرح برای سلامت مردم شده است که در نوع خود جالب است.

وقتی ادعا می‌شود که هزینه اجرای این طرح عملا از مصرف کننده گرفته می‌شود، لذا نگرانی از اینکه این درآمد به کجا می‌رود از سوی افرادی که خودشان هزینه ایی نکرده‌اند جای سوال دارد !!!؟؟؟

هزینه این طرح را که مصرف کننده می‌دهد، حذف برچسب اصالت هم که مشکل قاچاق آن‌ها را حل نمی‌کند… پس این همه مخالفت با این طرح توسط یک گرایش خاص واردات به چه علت می‌باشد؟

یادمان نرود که در حال حاضر واردکنندگان قطعات یدکی هم بطور داوطلبانه به نوعی برچسب اصالت روی آورده‌اند ولی کسی در آنجا اعتراضی نمی‌کند… و این درحالیست که امروزه خلق تمایز یکی از روشهای علمی و ثابت شده در موفقیت‌های بزینس هاست.

برچسب اصالت نه تنها هزینه نیست بلکه یک ارزش افزوده است و جبران کننده کم کاریهای واردکنندگان در راه اندازی سیستمای کنترلی درون سازمانیست و گذشته این دوستان نشان داده است که کلا با هرگونه نظارت مخالفند و سبقه درخشانی در این زمینه دارند ونمونه شاهد آن، به رسمیت نشناختن مسئولین فنی می‌باشد و بنظر می‌رسد که مابالتفاوت حقوق واقعی و پرداختی مسئول فنی را در این طرح هزینه می‌نمایند.

تاکید بسیار و هدفمند برای ارتباط دادن مقوله قاچاق کالاهای سلامت محور به عملکرد سازمان غذا ودارو و طرح برچسب اصالت از سوی یک تشکل خاص و آنهم با رزومه واردات مواد غذایی و تعمیم دادن به سایر کالا‌ها (دارو-آرایشی بهداشتی-مکمل‌ها و ….) جای بسی تامل دارد.

چرا اعتراض به برچسب اصالت فقط توسط یک تریبون و یکشاخه از محصولات وارداتی است؟

آنقدر که تلاش برای برداشتن راه کارهای نظارتی است برای مبارزه با واردکنندگان به اصطلاح شناسنامه دار دخیل در امر قاچاق هم می‌شود؟

بهتر نیست سازمانهای دیگر نظارتی هم نسبت به نحوه هزینه درآمدهای حاصله خود به این تریبون گزارش بدهند؟

آیا گزارشی هم در مورد عدم پرداخت درست حقوق مسئولین فنی واردات و صرف جویی که از این طریق شده است وجود دارد؟ به جرات می‌توان گفت که دو یا سه برابر این عدد می‌باشد. لذا لازم است کمی منصفانه به طرح برچسب اصالت نگریست و برای سودآوری به تخریب طرح برچسب اصالت اقدام نکرد.

امیداحمدی دریاکناری

رئیس هیئت مدیره انجمن مسئولین فنی شرکتهای واردکننده