واردات بی‌رویه محصولات
کشاورزی طی سال‌های گذشته خسارت‌های جبران‌ناپذیری به کشاورزی کشور وارد
کرده، به طوری که بسیاری از کشاورزان و باغداران کار و تولید خود را در
روستاها رها کرده و به شهرها آمده‌اند و افزایش روز به روز قیمت نهاده‌ها و
بالا رفتن هزینه تولید نیز رمقی برای آنها نگذاشته و روز به روز سفره آنها
را کوچکتر کرده است، این بار خبر واردات پرتقال از مصر در عین ناباوری
مانند بمب ترکید زیرا همانطور که قبلا مسئولان وزارت جهاد کشاورزی هم
اعلام کرده بودند اصلا نیازی به واردات نبود.
واردات پرتقال مصری از این منظر هم خبرساز شد که پیش
از این مصوبه‌ای بود مبنی بر اینکه دولت به غیر از 4 قلم میوه‌های خارجی
که در داخل تولید می‌شود حق واردات ندارد، واردات از مصر نه تنها نقض این
قانون است، بلکه همان رویه تضعیف کشاورز را ادامه می‌دهد. اما در عین حال
کارگروه تنظیم بازار وزارت جهاد را اوایل بهمن موظف کرد تا در کنار تامین
نیاز بازار از محل داخلی 100 هزار تن مرکبات وارد کند.
واردات پرتقال مصری واکنش‌هایی را از سوی صنف‌های مختلف تولید و حتی عرضه‌کنندگان دربر داشته است.
آنها معتقدند تولید پرتقال کشور حتی به رغم سرمازدگی
در منطقه شمال کافی است، زیرا اولاً سرما تنها به بخشی از منطقه شمال
خسارت وارد کرده و بخش زیادی تولید خود را دارد دوم اینکه انبارهای
کشاورزان اکنون مملو از پرتقالهای تولید داخل است و نیازی به واردات نیست.
آنها مسبب اینگونه واردات را رانت‌خوارانی می‌دانند
که تعداد آنها به انگشتان دست هم نمی‌رسد و از نظر آنها کسانی هستند که
قبلا به وزارت صنعت و بازرگانی خط می‌دادند و اکنون منافع خود را با خط
دادن به وزارت جهاد کشاورزی دنبال می‌کنند و در نهایت آنها به فکر منافع
خودشان هستند.
معترضان به واردات معتقدند شرکت زیرمجموعه
وزارت جهاد کشاورزی (نهاده‌های دامی جاهد) که اقدام به واردات کرده با
همکاری این افراد خاص بوده است.
معترضان به واردات پرتقال می‌گویند، قیمت تمام شده
پرتقال وارداتی از مصر کیلویی 2300 تا 2500 تومان است اما قرار است در داخل
کشور به کیلویی 5 هزار تومان به فروش برسد و این جفا در حق تولیدکننده و
مصرف کننده است؛ ضمن اینکه می‌گویند به تجربه دیده شده این گونه واردات
قیمت محصول داخل را نیز افزایش می‌دهد و بعد از مدت کوتاهی همین پرتقال
وارداتی را کیلویی 8-7 هزار تومان خواهند فروخت.
*دولت هزینه جبران خسارت باغداران شمال را نداد
آنها عدم حمایت‌ها از سوی دولت را نشانه رفته و
می‌گویند دولت هیچ حمایتی از بخش کشاورزی نمی‌کند در سرمازدگی اخیر قرار
بود 2500 میلیارد تومان تحت عنوان خسارت و خرید و ذخیره‌سازی به باغداران
پرداخت شود که حتی ریالی پرداخت نشد.
در گزارش حاضر علل واردات پرتقال و عواقب آن برای بخش تولید و مصرف را از نگاه تولدی کنند‌‌ه‌ها و اصناف مرتبط می‌خوانیم:
حسین مرادی عضو هیات مدیره اتحادیه صنف بارفروشان به
خبرنگار فارس گفت: تولید میوه در کشور به حد کافی انجام می‌شود که نه تنها
کفاف جمعیت 80 میلیونی بلکه در صورت استفاده از ظرفیت‌های فراوان آن در
کشور می‌تواند پاسخگوی جمعیت 500 میلیون نفری هم باشد.
*انبارهای کشاورزان پر از پرتقال است
وی در ادامه به با بیان اینکه نیازی به واردات
پرتقال علی‌رغم سرمازدگی در منطقه شمال نبود، گفت: انبارهای کشاورزان شمال
اکنون پر از پرتقال است. تنها یک سوم محصول شمال از بین رفته است اما چون
امسال «سال آور» بود تولید برای تامین نیاز مردم به حد کافی انجام شده است.
وی معتقد است که پشت پرده این واردات دست
رانت‌خوارانی است که تعداد آنها به انگشتان دست نمی‌رسد، اینها کسانی هستند
که قبلا به وزارت صنعت و بازرگانی خط می‌دادند و اکنون به وزارت جهاد
کشاورزی خط می‌دهند. در هر حال اگرچه در ظاهر هم واردکننده شرکتی دولتی یا
غیردولتی باشد، اما منافع این تعداد اندک تامین می‌شود.
مرادی با بیان اینکه دولت هیچ حمایتی از بخش
کشاورزی انجام نمی‌دهد، گفت: بعد از سرمازدگی منطقه شمال قرار شد 2500
میلیارد تومان تحت عنوان خسارت،خرید و ذخیره‌سازی به آنها پرداخت شود اما
تا حالا یک ریال هم پرداخت نشده است.
وی در ادامه گفت: واردات میوه محدود به پرتقال نیست
،محصولاتی مانند شبرنگ و انگور هم به صورت قاچاق از شیلی وارد می‌شود و
قرار است واردات پرتقال از ترکیه هم انجام گیرد.
*با عدم حمایت دولت تعداد کشاورزان در سال‌های اخیر نصف شده است
مرادی معتقد است واردات محصولات کشاورزی به مرور
کشاورزان را از گردونه تولید خارج کرده به طوری که طی 40 سال گذشته تعداد
کشاورزان کشور به نصف کاهش یافته است و اکنون نیز حال و روز خوشی ندارد.
درآمد آنها بسیار اندک و هزینه‌های تولید بسیار بالا رفته، به طوری که آنها
روز به روز بدهکار می‌شوند.
وی گفت: من اطلاع دارم که بسیاری از کشاورزان سال به
سال به بنگاه‌های بارفروشی بدهکار می‌شوند و از آنها وام‌های قرض‌الحسنه
دریافت می‌کنند.
علی حاج‌فتحعلی دبیر سابق اتحادیه بارفروشان نیز با
انتقاد از واردات اخیر پرتقال به کشور گفت: این واردات به رغم تولید کافی
در کشور صورت گرفته و به نوعی قانون دولت مبنی بر عدم واردات محصولات
کشاورزی به غیر از آنهای که در داخل تولید می‌شود، را نقض می‌کند.
*پرتقالهای وارداتی که به 2 برابر قیمت به فروش می‌رود
وی گفت: مساله اصلی این است که به شرکت‌های
زیرمجموعه وزارت جهاد مجوز داده‌اند، تا چنین وارداتی انجام شود و سوال این
است که چرا 150 هزار تن باید وارد شود،اگر می‌گویند منطقه شمال را سرما
زده و محصول را از بین برده این تنها بخش اندکی از تولید بوده و نیاز به
این حجم واردات نبوده است.
وی همچنین گفت: پرتقالهای مصری تنی 500 دلار وارد
کشور شده که قیمت تمام شده آن حدود 2300 تومان است اما 5 هزار تومان قرار
است عرضه شود و قطعا این قیمت در روزهای نزدیک به عید به 7 الی 8 هزار
تومان خواهد رسید.
*واردات پرتقال سرما زده خارجی
در ادامه جلیل جلیل‌زاده بارفروش میدان میوه و
تره‌بار مرکزی گفت: پرتقالهای مصری در بندر مرسین ترخیص شده و قسمت به
قسمت ترخیص شده و وارد کشور می‌شود، اما مساله اصلی این است که واردات
محدود به مصر نیست و خبرهایی داریم که اینها از ترکیه هم وارد می‌کنند.در حالی که خود محصولات ترکیه
را سرما زده است و بسیار نگرانی وجود دارد که با هزینه بیت‌المال دوباره
پرتقالهای سرمازده وارد کشور کنند که آن موقع تصور خواهد شد این
پرتقالهای سرمازده از منطقه شمال ایران است.
*سیاست ذخیره‌سازی توسط دولتی‌ها اشتباه است
در ادامه حسن میرزایی حجره‌دار میدان میوه و تره‌بار
سیاست‌های ذخیره‌سازی دولت را به باد انتقاد گرفته و می‌گوید ذخیره‌سازی
دولت تنها حیف و میل بیت‌المال است، چون این کار در تخصص آنها نیست و باعث
نابودی محصول می‌شود، همچنان که سال گذشته دهها تن پرتقال را نابود کردند.
وی معتقد است که دولت باید کشاورزان را تقویت کند
تا آنها خودشان و یا با اصناف مرتبط‌شان اقدام به ذخیره‌سازی کنند آنها
می‌دانند که محصول را کی باید خریداری و کدام محصول را ذخیره کند. اما
اکنون آنهایی که در حوزه‌های دولتی کار ذخیره‌سازی را در دست گرفته‌اند هیچ
تخصصی در این زمینه‌ها ندارند و البته بیشتر رانتی که در این کار است آنها
را به این کار ترغیب می‌کند.
*واردات 20 هکتار باغ یک تولید کننده را از بین برد
عباس توسلی باغدار دماوندی نیز با بیان مشکلات
واردات و مصیبت‌هایی که به سر کشاورزان میآورد، می‌گوید: در حالی که 23
هکتار باغ سیب داشتم و محصولات این باغ به انگلستان صادر می‌شد اما طی
سال‌های گذشته مجبور شدم این باغ را خرد خرد بفروشم و اکنون مساحت این باغ
به 4 هکتار رسیده است.
توسلی اضافه می‌کند که کشاورزانی در منطقه دماوند دارای 50 یا 100 هکتار باغ بودند که اکنون آنها را رها کرده‌اند
یک تولیدکننده مازندرانی هم می‌گوید: برای 18 هکتار
پرتقال در مازندران 400 میلیون هزینه کردیم و امسال کمتر از 50میلیون تومان
درآمد داریم روشی که دولت برای ذخیره‌سازی انتخاب کرده تنها متضرر کردن
تولید کننده و مصرف کننده است./ فارس