حسین شیرزاد، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران ضمن تشریح فعالیتهای دفتر توسعه خدمات فنی و کشاورزی تعاونیها گفت: بطورکلی تکثیر و تولید بذور اصلاح شده غلات و دانههای روغنی در سطح شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی به دو بخش تکثیر و تولید بذور غلات (گندم وجو) و بذور دانه های روغنی تقسیم میشود.
وی درباره تکثیر و تولید بذور غلات (گندم وجو) تصریح کرد: سرجمع بذور مورد نیاز کشور اعم از بذور اصلی و خود مصرفی غلات(گندم وجو) بالغ بر یک میلیون و یکصد هزارتن است که از این مقدار با برنامهریزی انجام شده ازسوی کمیته های فنی مرکز و استانها حدود ۶۳۰ هزارتن بذور اصلاح شده شامل ۵۷۸ هزارتن گندم و ۵۲ هزارتن بذر جو توسط سه بخش خصوصی، تعاونی و دولتی تحت نظارت کامل مؤسسات تحقیقاتی ذیربط تکثیر و تولید شده و نهایتاً دراختیار کشاورزان قرار داده میشود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در ارتباط با سهم شبکه تعاونیها در تولید بذر کشور افزود: در سال زراعی(۹۷-۹۶) حدود ۱۴۶هزار تن بذر گندم و نزدیک به ۲۲هزارتن بذرجو مورد نیاز کشور در شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی تکثیر و تولید گردیده و بنحو مطلوب بین کشاورزان مناطق مختلف توزیع شده است.
مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران برنامه و سهمیه تخصیص یافته از سوی کمیته های فنی برای شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی درسال زراعی۹۷-۹۸ را برای بذر گندم معادل ۱۵۷ هزارتن یعنی حدود ۳۰ درصد برنامه کشوری و برای بذرجو میزان ۲۷ هزارتن معادل ۴۳ و نیم درصد برنامه کشوری اعلام کرد که اقدامات اجرایی مربوط به تکثیر و تولید آن در مراکز و سایتهای بذری شبکه مذکور به انجام رسیده است.
این مقام مسئول در خصوص بذر دانههای روغنی عنوان کرد: هم اکنون ازمقدار ۱۷۰۰ تن برنامه کشوری دانه روغنی سویا حدود ۹۰۰ تن (معادل ۵۳ درصد آن) توسط شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی در دو استان گلستان و مازندران تولید میشود ضمن اینکه براساس برنامه کشوری تکثیر و تولید بذر کلزا از مجموع ۱۶۰۰تن بذر تولیدی، ۸۵۰ تن آن توسط این شبکه و از طریق کشت و صنعت شهیدرجایی خوزستان تولید و عرضه میگردد.
رئیس هیئت مدیره سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با اشاره به برنامه کشوری تولید بذر پنبه اعلام کرد: سقف این برنامه معادل ۴۵۰۰تن بوده که مقدار ۱۰۰۰تن آن توسط شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی در استان خراسان رضوی وفارس تکثیر و تولید شده و برنامه کشوری تکثیر و تولید بذر نیز ذرت معادل ۱۳ هزارتن است که از این مقدار معادل ۲۵۰۰تن آن توسط شرکت تعاونی روستایی اولتان اردبیل تکثیر و تولید میشود.
دکتر حسین شیرزاد درمورد جزییات بیشتر فعالیتهای تولید بذر شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی خاطرنشان کرد: در حال حاضر شبکه تحت پوشش با ۷۹ سایت فرآوری و بوجاری بذور گندم و جو، ۳ سایت فرآوری و تولید بذر دانه های روغنی ، یک سایت تولید بذر ذرت، ۲ سایت تولید بذر پنبه، ۲ سایت تولید بذر سیب زمینی و یک سایت تولید شلتوک در کشور فعالیت داشته و برای سال زراعی جاری تولید ۱۵۷ هزار تن بذر گندم و ۲۷ هزار تن بذر جو، ۱۰۰۰ تن کلزا ، ۳۰۰۰ تن سویا ،۲۵۰۰ تن سیب زمینی ، ۴۵۰ تن شلتوک و۵۰۰ تن پنبه را در برنامه دارد.
وی درعین حال اظهار امیدواری کرد که در صورت بستر سازی و حمایت همه جانبه در یک برنامه میان مدت ( تا افق ۱۴۰۰)، این سطح از تولید میتواند به ۲۰۰ هزار تن بذر گندم و ۴۵ هزار تن بذر جو، ۱۲۰۰ تن بذر کلزا، ۴۵۰۰ تن بذرسویا، ۱۰۰۰ تن بذر برنج، ۵۰۰۰ تن بذر سیب زمینی،۴۰۰۰ تن بذر ذرت و ۳۰۰ تن بذر یونجه ارتقاء یابد.
شیرزاد در تجزیه و تحلیل برنامه تولید بذر گندم کشوری در سال زراعی ۹۷-۹۶ (آبی و دیم) یادآور شد: پیش بینی برنامه سال زراعی گذشته معادل ۵۷۲۳۱۶ تن بوده که از این مقدار ۴۹۶۵۵۵ تن؛ معادل ۸۸ درصد آن محقق گردیده در حالی که این نسبت در شبکه تعاونیها بالغ بر ۹۶ درصد سهمیه تخصیصی و بالاتر از میانگین کشوری آن بوده است.
مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران عمده استانهای تولیدکننده بذور کشاورزی کشور را استانهای اردبیل، خوزستان، فارس، گلستان و همچنین کشت و صنعت های جیرفت و شهید رجایی (دزفول) عنوان کرد.
این مقام مسئول ضمن برشمردن مزایای تولید بذر توسط شبکه تعاونیهای روستایی کشور تأکید کرد: انتخاب تعاونیها به عنوان تولیدکننده بذر، متضمن تغییر نگرش کلی در بحث تولید بذور و تفوق دیدگاه خدمت رسانی بجای درآمدزایی، کاهش چشمگیر هزینه های قابل توجهی همچون سرکشی و بازدید از مزارع، حمل بذر از مزرعه تا سایت بوجاری و... را به دنبال داشته، تولید و توزیع بذر توسط این شبکه و فرآیند جایگزینی بذور خودمصرف کشاورزان با بذور اصلاح شده موجب افزایش کیفی وکمی تولید محصولات و بهبود بهرهوری و نیل به خودکفایی پایدار خواهد بود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری از اظهارات خود با ارائه توضیحاتی پیرامون مسائل و مشکلات تکثیر و تولید بذور اصلاح شده گفت: سازوکارهای حمایتی وزارت متبوع در زمینه پرداخت تسهیلات و تخصیص یارانه ها نیازمند بازنگری و تقویت جدی است.
مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در پایان، پیشنهاداتی را بمنظور رفع مسائل پیش رو ارائه و افزود: پیگیری افزایش سهمیه های تکثیر و تولید بذور اصلاح شده، پیگیری تحقق برنامه های دولت در حمایت از تولیدکنندگان بذور درقالب یارانه و تسهیلات اعتباری و واگذاری ۱۰ درصد باقیمانده برنامه تولید بذر بخش دولتی (شرکت خدمات حمایتی) با اولویت تشکلها میتواند راهکار های مفید فایده ای بوده ضمن اینکه توسعه فناوری تولید بذور هیبرید به عنوان یک راهبرد پیشرفته، در کشاورزی دنیا از افزایش میانگین نرخ بازده اقتصادی بمیزان ۴۲ درصد حکایت دارد.