با توجه به رسیدن روز‌های اوج گرما، استفاده از آب‌های بسته بندی در سطح کشور افزایش پیدا می‌کند؛ قطعا همه شما بار‌ها و بار‌ها با ولع خوردن آب خنک بطری‌های پلاستیکی آب را داخل فریزر قرار داده‌اید یا حداقل شاهد چیدن بسته‌های آب معدنی جلوی در مغازه‌‌ها و زیر آفتاب بوده‌اید.
اتفاقاتی که از آن صحبت کردیم در نگاه اول بسیار ساده و معمول به نظر می‌رسد اما شما با جرعه جرعه آبی که از این بطری‌ها می‌خورید شانس ابتلا به سرطان را در وجودتان افزایش می‌دهید؛ بطری‌های پلاستیکی نباید در معرض نور خورشید یا داخل فریزر قرار بگیرند.
مهران ولایی معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران ، درباره عوارض قرار گرفتن بطری های آب معدنی در معرض آفتاب اظهار کرد: با توجه به افزایش دمای هوا و بالا رفتن میزان استفاده از آب معدنی، خطرات حول این استفاده و احتمال قرار گرفتن بطری‌ها در معرض آفتاب افزایش می‌یابد.
وی تشریح کرد: بطری‌های آب معدنی از ساختاری به نام پلی پروپیل ساخته می‌شود که باید برای استفاده در صنایع غذایی استانداردهای لازم را داشته باشد؛ در اغلب ظرف‌های آب معدنی تولید شده، از این جنس برای پوشش استفاده می‌شود که باید تحت آزمایش مداوم قرار بگیرد و شاخصه‌های لازم را برای استفاده داشته باشد.
ولایی ادامه داد: این بطری‌ها بعد از تولید و پیش از پر شدن با آب به طور مداوم تحت آزمایش قرار می‌گیرند تا از بروز مشکل و ایجاد بیماری در افراد جامعه جلوگیری کند؛ انجام این آزمایش‌ها بسیار ضروری است و حتما باید بطری‌ها پیش از استفاده مورد بررسی قرار بگیرد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح کرد: با بالا رفتن دمای هوا اغلب شاهد هستیم فروشگاه‌هایی که فضای کمتری برای نگهداری دارند بطری‌های آب معدنی را جلوی مغازه یا در محیط باز در معرض نور خورشید نگهداری می‌کنند که این امر باعث تغییر در ساختار بطری و آزاد شدن رادیکال‌های آزاد در آن می‌شود که از عوامل سرطان‌زا محسوب می‌شوند.
وی افزود: قرار گرفتن بطری‌ها در معرض نور خورشید و برای مدت زمان طولانی باعث آزاد شدن مونومر آزاد که یکی از عوامل اصلی بروز بیماری‌هایی مثل سرطان است، در آب می‌شود.
ولایی بیان کرد: تأثیر مقدار گرما و فضایی که بطری‌ها در آن قرار می‌گیرند، متفاوت است برای مثال قرار گرفتن بطری‌ها در فضای آزاد در محل‌هایی مثل جنوب و شمال کشور که هوا رطوبت بیشتری داشته و دمای هوا بسیار بالاتر است می‌تواند خطرناک‌تر هم باشد؛ تاریخ تولید و مدت زمان باقی ماندن این بطری‌ها در معرض آفتاب هم بر مقدار آزاد شدن این مواد تأثیر دارد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران تأکید کرد: عوارض ذکر شده صرفا برای قرار گرفتن بطری‌های آب معدنی در معرض آفتاب نیست چراکه عادت غلطی در بین مردم کشور ما قرار دارد که بطری‌های آب معدنی را برای خنک شدن داخل فریزر قرار می‌دهند در حالی که یخ زدن آب و افزایش حجم آن همان تأثیری را در بطری دارد که قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می‌کند.
وی اظهار کرد: از دیگر عادات غلطی که بیشتر مردم آن را تکرار می‌کنند قرار دادن بطری‌ها در داخل ماشین است، قرار گرفتن ماشین در مقابل آفتاب باعث می‌شود دمای داخل فضای خودرو بیشتر از دمای بیرون باشد و گاهی این اختلاف دما به ۱۰ درجه می‌رسد، این گرمای بیش از حد باعث تشدید اثر نور خورشید بر بطری‌های آب معدنی می‌شود.
ولایی با تأکید بر اینکه بطری‌های آب معدنی باید در جای خشک و خنک و دور از برخورد اشعه خورشید قرار بگیرد، بیان کرد: بنا بر قوانین اداره استاندارد باید مقدار مونومرهای موجود در مواد غذایی کمتر از ۱۰ppm باشد؛ علاوه بر مونومرهای آزاد وجود فلزات سنگین هم بر قوانین استاندارد مواد غذایی اهمیت دارد که گاهی در نمونه‌های غیراستاندارد شاهد بالا بودن مقدار آن هستیم.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار کرد: از دیگر موضوعات با اهمیتی که در حال حاضر نه تنها در کشور ما بلکه در همه دنیا در حال بررسی و تعیین استاندارد است مقدار دی اکسین موجود در مواد غذایی است، بررسی های انجام شده نشان می‌دهد که این ماده هم آثار سوء زیادی بر سلامت ما دارد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر استاندارد مشخصی برای مقدار این ماده در مواد غذایی تعیین نشده اما در حال تحقیق و بررسی برای تعیین استاندارد لازم برای دی اکسین موجود در مواد غذایی هستیم؛ حضور این ماده می‌تواند آثار زیان باری مانند افزایش ریسک ابتلا به سرطان به همراه داشته باشد و از نظر عوارض خواصی شبیه به مونومرهای آزاد دارد.
ولایی بیان کرد: موارد ذکر شده صرفا به آب‌های معدنی مربوط نمی‌شود بلکه هر نوع نوشیدنی یا غذای دیگری مثل آبمیوه‌ها که از ظرف‌های پلی پروپیل استفاده می‌کنند، شامل می‌شود.
راست و دروغ بطری‌های مقاوم در برابر خورشید
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره ادعای برخی کارخانه‌های روغن مبنی بر بطری‌های محافظ در برابر نور خوشید، تصریح کرد: تاکنون مدرک علمی درباره محافظت این بطری‌ها از مواد غذایی موجود در آنها در برابر نور خورشید به دست ما نرسیده است اما امکان آن وجود دارد که با استفاده از لایه‌های محافظ تأثیر نور خورشید را کاهش دهند اما قطعا به طور کامل قابل کنترل نبوده و این گونه بطری‌ها باید از خورشید دور نگه داشته شوند.
وی با اشاره به تأثیر برخورد نور خورشید بر ماهیت مواد غذایی گفت: تمام مواد غذایی در صورتی که در معرض نور خورشید قرار بگیرند احتمال فساد آنها افزایش پیدا می‌کند حتی اگر مواد غذایی در بسته بندی‌های مناسب قرار بگیرند نور خورشید تأثیر زیادی بر سرعت فساد آنها دارد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: تاریخ انقضای درج شده روی بسته بندی‌های غذاها مربوط به شرایط استاندارد نگهداری است و در صورتی که در شرایط نامتعارف قرار بگیرند امکان فساد ماده غذایی بیشتر می‌شود.
ولایی درباره تأثیر نور خورشید بر بطری‌های روغن یادآوری کرد: بطری‌های روغنی که از جنس پلی پروپیل ساخته می‌شوند عملکرد مشابهی با بطری‌های آب معدنی دارند اما خود مواد غذایی کمی متفاوت هستند روغن‌های سرخ کردنی مقاومت بیشتری نسبت به گرما دارند اما روغن‌هایی مثل روغن کنجد و روغن زیتون مقاومت کمتری دارند پس بهتر است این دو نوع در شرایط مناسب‌تری مثل فضاهای تاریک و خنک نگهداری شوند.