آرش نبی زاده مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی های ماهیان سردآبی کشور در واکنش به اظهارات روحالله فرهی رئیس اتحادیه سراسری شرکتهای تعاونی تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی با عنوان "تداوم واردات این محصول به مدت 15 سال با سرپوش اصلاح نژاد"، با ارسال نامه ای به خون میرزایی رئیس سازمان شیلات ایران به این اظهارات پاسخ داد.
بنابراین گزارش دو اتحادیه یاد شده با وجود اینکه عنوان یکسانی با یکدیگر دارند اما از لحاظ ساختار با یکدیگر متفاوت هستند.
نامه اعتراضی که توسط آرش نبی زاده مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی های ماهیان سردآبی کشور با عنوان «زیاده خواهی و منفعت طلبی تعداد معدودی از مراکز تکثیر به بهانه حمایت از تولید داخل » نوشته شده است به شرح زیر است:
احتراماً به استحضار میرساند اخیرا افرادی در خبرگزاریهای داخلی و خبرگزاریهای معاند مانند صدای امریکا و من وتو که در جنگ تبلیغاتی هدفی جز بدنام کردن وایجاد نفاق در جامعه برای براندازی و ضربه زدن به نظام مقدس جمهوری اسلامی ندارند، خبری با موضوع "واردات با ارز دولتی 150 واحد تکثیر تخم ماهی قزل آلا در ایران را تعطیل کرد" منتشر کردند.
هنوز ادعای کذب یکی از آقایان مبنی بر تولید 30 میلیون بچه ماهی و معدوم سازی آن به علت عدم فروش و نامه امام جمعه اردبیل در حمایت از ایشان که عامل به چالش کشیدن سازمان شیلات و اتلاف وقت مجلس و نهادهای نظارتی گردید فراموش نشده که این خبر نادرست با نادیده گرفتن زحمات انجام پذرفته در سازمان شیلات ایران طی چهل ساله انقلاب اسلامی که با تلاش شبانه روزی تولیدکنندگان توانسته با تولید 170 هزار تن ماهی قزل آلا بزرگترین تولیدکننده ماهی قزل آلا در آبهای شیرین جهان باشد با هدف تخریب و نادیده گرفتن دست آوردهای حاصله جهت زیاده خواهی و منفعت طلبی عدهای خاص تنظیم و منتشر گردید.
بخش سردابی براساس دو بخش تکثیر و پرورش پایه گذاری شده که کمتر از دو درصد آن در مراکز تکثیر و مابقی در بخش پرواز فعال میباشند.
تکثیر در تولید نقش اساسی داشته به طوریکه میتواند عامل اصلی در شیوع بیماری، بلوغ زودرس، افزایش ضریب تبدیل در رشد، طولانی شدن دوره رشد، کاهش بازماندگی و کاهش کیفیت لاشه جهت ارائه به مصرف کننده شود، با توجه به عدم رغبت سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه اصلاح نژاد و به گزینه مولدین به علت هزینه بالا و زمان زیاد مورد نیاز همچنین عدم برنامه ریزی مناسب در سازمان شیلات، کیفیت قزل آلای تولیدی افت کرده و به علت عدم انجام به گزینی مناسب و کارهای اصلاح نژادی فاکتورهای اقتصادی و مطلوب به مرور از تولید مراکز تکثیر حذف گردید به علت اقتصادی نبودن تولید در مراکز پرواز و بازار انحصاری تخم ماهی و برای کاهش هزینهها مراکز پرواز با این تصور غلط که هر ماهی بالای دو کیلو مولد است اقدام به تکثیر نموند.
با بررسی تولید سایر کشورها خصوصا جدول رشد و فاکتوهای اقتصادی همین اتحادی که اکنون دایه حمایت از مراکز تکثیر و تولید داخلی را دارد یا تحت فشار قراردادن شیلات با هدف اصلاح نژاد و بالا بردن کیفیت مولدین اقدام به واردات تخم ماهی خارجی از منابع اروپایی نمود و چون منافع آن را در بخش پرواز مشاهده شد در دهه 80 تولیدکنندگان و مراکز تکثیر داخلی که بعضی از آنها عضو هیئت مدیره بوده و هنوز نیستند با درخواست کتبی به مراکز اروپایی اقدام به واردات تخم ماهی نموده، تکثیر را رها کرده و کار آسان یعنی ورادات را انتخاب نمودند.
همین اتحادیه، حامی جدی واردات شده و با بی توجهی به انتقال تکنولوژی حتی اقدام به اخذ نمایندگی از برندهای اروپایی برای اتحادیه ننمود بطوریکه شرکتهای واسطه جایگاه اتحادیه را در واردات گرفتند(که این مسئله جای سوال دارد) چون واردکننده خود را تاجر دانسته و تعهدی به تولید نداشت با ورود تخم ماهی از هر منبع خصوصاً کشورهایی که تحت نظارت و پایش بهداشتی نبودند همچنین عملکرد ضعیف سازمان دامپزشکی، عامل شیوع بیماری در اوایل دهه 90 شده و بسیاری از پروارکارها را ورشکست نمود و میزان 60 هزار تن تولید کشور را از بین برد و عامل حذف مولدها از مراکز تکثیر گردید شیوع بیماری سازمان دامپزشکی را برآن داشت تا با قطع واردات و ایجاد سیستم پایش جدید برای واردات و وضع قوانین سختگیرانه جهت تولید تخم ماهی در داخل توسط مراکز پرواز موضوع را کنترل نماید.
قطع واردات باعث افزایش قیمت تخم ماهی داخلی و خارجی گردید و این مسئله توجه افراد سودجو را به این بازار پررونق جلب نمود و مراکز تکثیر هر آنچه تولید کردند را به مزارع پرواز فروختند و مجوزهای خود را در اختیار واردکننده قرار دادند تا واردات انجام دهد و تمامی فشار روی دوش مراکز پرواز قرار گرفت.
با افزایش میزان واردات و فشار مراکز تکثیر جهت قطع واردات سازمان شیلات با تدوین شیوه نامه واردات جهت کنترل و کاهش وابستگی وارد کنندگان را ملزم به انتقال تکنولوژی و تولید در داخل نمود بطوریکه این واردات در سال 98 به صفر نزدیک شود و شرکت های خارجی برای تولید در داخل ایران مراکز تکثیر را مورد بررسی قرار دادند ولی مراکز تکثیر با این فکر نادرست که واردکننده که برای واردات نیاز به مجوز آنها دارد و مجبور به توافق با آنها خواهد شد بعضی اقدام به فروش مزارع با قیمتهای بالا نموده و بعضی با تعیین در اختیار واردکننده قرار دهند این مسئله باعث کند شدن سرمایه گذاری شرکتهای خارجی در کشور شد.
بعد از این مقدمه موارد ذیل قابل تأمل خواهد بود:
1. این اتحادیه و افرادی که خود در جلسات حامی واردات بودند اکنون که از مواهب واردات بی نصیب مانده اند با ایجاد جاروجنجال و پنهان شدن پشت حمایت از تکثیر داخلی اقدام به فرافکنی میکنند، هیچ گونه واردات به کشور بدون درخواست کتبی تولیدکنندگان و مراکز تکثیر انجام نمیپذیرد، بهتر بود آقایان به جای پناه بردن به دشمن با تولید با کیفیت تولیدکنندگان را قانع میکردند تا مجوزهای خود را در اختیار واردکننده قرار ندهند.
2. کمتر از 10 عدد از مراکز تکثیر داخلی ادعا دارند که اقدام به حفظ ذخایر داخلی مینمایند، برای دستاندرکاران این مسئله مشخص است که تمام منابع موجود در کشور اروپایی بوده و برای اولین بار از گونه دانمارکی برای تولید قزل آلا در ماهی سرای کرج استفاده شد، پس شعار حفظ ذخایر داخلی فقط برای منحرف کردن افکار عمومی استفاده میشود.
استفاده از کلمه رانت به عنوان کلیدواژه رسانههای خارجی، برای تولیدکنندگان این سوال را ایجاد نموده که این رانت چیست؟ چه کسانی از آن استفاده میکنند و این رانت چگونه ایجاد شده است؟! آیا واقعا تخصیص ارز برای حمایت از مراکز پروار و تولید داخل رانت محسوب میشود؟!
3. این مراکز که توان تولید 50 میلیون تخم تک جنس که حداقل استانداردهای تعریف شده برای تولید است را ندارند، ادعای قطع واردات و تأمین 500 میلیون تخم ماهی مورد نیاز کشور را دارند آیا این مسئله چیزی جز منافع طلبی و خودخواهی نیست؟ این آقایان فقط به فکر منافع خود بوده و میخواهند با خودخواهی 6000 مزرعه پروار فعال در کشور را نابود و تخم تولیدی خود را با بالاترین قیمت در بازاری بدون رقیب به بخش پرواری کشور تحمیل کنند.
لازم به ذکر است، تخم تولید داخل که منشأ اروپایی دارد، در خصوص ضریب تبدیل غذایی، بازماندگی، دوره بلوغ، طول دوره پرورش و کیفیت لاشه مورد انتخاب پروارکاران قرار نمیگیرد و مزیتی برای این عزیزان نداشته وعامل تحمیل هزینه به تولید آنها میشود.
4. افراد معترض به واردات و حذف ارز حاضر به انجام هیچ هزینهای برای اصلاح نژاد و بهگزینی نبوده و حتی حاضر به خرید این تکنولوژی نیز نیستند اما در کشور مراکزی وجود دارد که بدون حاشیه با پرداخت هزینه اقدام به تولید با کیفیت نموده و تخم ماهی خود را پیش فروش میکند، جالب اینجاست این عزیزان هیچ گاهی مدعی قطع واردات وحذف ارز نبوده و به علت ارائه خدمات مناسب همیشه در بازار موفق بودهاند.
5. چند برند خارجی در کشور پیرو تعهد خود به شیلات اقدام به تولید با کیفیت در حجم بالا نمودهاند و به نظر میرسد با فعال شدن این مراکز طی دو سال آینده مراکز خرد که به روشهای سنتی عمل میکنند خود به خود حذف خواهند شد لذا به هر عملی اقدام تا جلوی تولید برندهای خارجی در کشور را گرفت تا یکی از شرکتهایی که قصد تولید و سرمایه گذاری برای تولید تخم ماهی در استان مازندران را داشت، با مشکلات جدی روبرو نمودند.
6. تخصیص ارز دولتی به تخم چشم زده به درخواست پروارکاران عزیز بوده و با هدف کاهش ضریب تبدیل غذایی که اکثراً نهادهای آن با ارز دولتی تأمین میگردد، حفظ ذخایر ابی و استفاده بهینه از آن همچنین تولید محصول باکیفیت جهت صادرات انجام پذیرفته است و حذف ارز تخصیصی چیزی جز تحمیل هزینه و کاهش تولید در برنخواهد داشت، و به 98 درصد بخش آسیبهای جبران ناپذیری خواهد زد.
لازم به ذکر است که تمام نهادهای بخش تکثیر ارز دولتی گرفته و آقایانی که خود از این ارز استفاده میکنند خواهان حذف ارز تخم ماهی که یکی از نهادهای بخش پروار است میباشند. این آقایان خواهان پرداخت تاوان عدم توانایی خود در تکثیر با کیفیت از جیب پروارکاران میباشند.
7. حذف ارز دولتی عامل اصلی در واردات قاچاق از همسایههای شمال غربی کشور مانند ترکیه و ارمنستان به کشور شده و چون این کشورها از نظر بهداشتی پاک نیستند عامل شیوع بیماری و آسیبهای جبران ناپذیر به بخش پروار میشود.
به نظر میرسد نجابت بخش پروار و سکوت این عزیزان عامل جسارت عدهای انگشت شمار شده که فقط دنبال منافع طلبی و ایجاد بازار انحصاری جهت فروش کالهای بی کیفیت و توسعه قاچاق از مرزهای شمال غربی کشور میباشد.
با توجه به عملکرد ضعیف و منفعت طلبانه در اتحادیه مذکور تولیدکنندگان کشور برای حفظ منافع خود، اتحادیه مرکزی تعاونیهای کشاورزی ماهیان سردابی کشور را در سازمان تعاون روستایی تشکیل داده تا پیگیر منافع جمعی تولید باشند، متأسفانه عدم اجرای شیوه نامه واردات تخم چشم زده و عدم نقش دهی به اتحادیه مرکزی باعث هرج و مرج در نظام واردات و توزیع شده است و امسال نیز مانند سالهای گذشته اتحادیه مرکز تعاونی کشاورزی ماهیان سردابی کشور آمادگی خرید تمام بچه ماهی تولید شده مراکز تکثیر داخل را داشته و اعلام میدارد در طرحی جامع ضمن اجرای شیوه نامه واردات به بررسی کمیت و کیفیت تولید داخل از نظر بازماندگی و ضریب تبدیل غذایی و رشد در مدت زمان سه ساله واردات تخم ماهی از خارج را به صورت هدفمند در اختیار گیرد.
در انتها علی رغم میل باطنی با ارسال این نامه سکوت خود را شکسته و درخواست شناسایی و برخورد جدی نهادهای نظارتی با این افراد معاند را دارد.