شگرد جذاب برای صرفه‌جویی ۸ میلیارد دلاری در کشاورزی/چطور می توان ۱۵ میلیون گرسنه را سیر کرد

سخن از اشتغالزایی و کارآفرینی که به میان می آید، نه تنها بیشتر مردم بلکه بخش عمده ای از مدیران تصور می کنند این امر از رهگذر تاسیس صنایع سنگین نظیر پتروشیمی، فولاد، مواد معدنی و ... توسط دولت محقق می شود. این باور اما کاملاً مردود است.
تجربه اقتصادی کشورهای گوناگون جهان از جمله چین، برزیل، ترکیه، کره جنوبی، هند، ژاپن و ... ثابت کرده است که بنگاه های خرد و زودبازده بهترین گزینه برای ایجاد اشتغال وسیع و پایدار است. در این میان صنایع تبدیلی که از تکنولوژی بسیار ساده و معمولی بهره می برند و بسیار هم ارزان قیمت هستند، نقشی اساسی در اشتغالزایی دارند. بهره گیری از صنایع تبدیلی موجب می شود تا برای محصولات کشاورزی ارزش افزوده ایجاد و امکان فروش این محصولات در فصول گوناگون فراهم شود. صنایع تبدیلی به صورت شگفت انگیزی به اشتغالزایی کمک می کنند.
اسماعیلی اطمینان،کارآفرین فعال درباره استفاده از توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی گفت:توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی یکی از بهترین راهکارهای اشتغالزایی در مناطق روستایی است که جلوگیری از مهاجرت بی رویه از روستا به شهر، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، افزایش ارزش افزوده محصولات و پیشرفت اقتصادی اجتماعی مناطق روستایی را به همراه دارد. صنایع تبدیلی از قابلیت ایفای نقش تعیین کننده در تنظیم بازار محصولات کشاورزی نیز برخوردار است. بیشتر کشاورزان از عرضه همزمان محصولاتشان در بازار و کاهش شدید قیمت متضرر می‌شوند و این در حالی است که با استفاده از صنایع تبدیلی می‌توان محصولات کشاورزی را در خارج از فصل به بازار عرضه کرد.
 وی ادامه داد: هم‌اکنون ضایعات بخش کشاورزی ایران حدود 30 درصد است که ارزش این حجم از ضایعات بین 6  تا 8 میلیارد دلار برآورد می‌شود. این در حالی است که با فرآوری این میزان ضایعات، می‌توان سالانه حدود 15 میلیون نفر را تغذیه کرد. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی مؤثرترین راهکار برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی به شمار می‌رود.
اسماعیل اطمینان، یکی از برگزیده‌های همایش ملی طلایه داران اقتصاد مقاومتی است که با خلاقیت و ابتکار در تولید انواع میوه خشک یا اصطلاحا چیپس میوه موفقیت‌های زیادی کسب کرده و توانسته برای محصول درجه 1 خود مشتری‌های برون مرزی پیدا کند.
*از کمیته‌های انقلاب تا زمین کشاورزی
اسماعیل اطمینان درباره علت ورودش به عرصه صنایع تبدیل و خشک کردن انواع میوه‌جات می‌گوید: سال‌های ابتدایی انقلاب بیشتر وقت من به حضور در کمیته‌های انقلاب سپری شد تا اینکه با تحقق ماموریت کمیته‌ها و برقراری امنیت در کشور دوباره به زمین کشاورزی برگشتم. در کنار کار کشاورزی کار تولید ظروف یک بار مصرف را هم با تأسیس یک گارگاه پیگیری می‌کردم و به عنوان کارآفرین برتر مورد تقدیر قرار گرفتم. مساله‌ای که همیشه بنده را به عنوان یک کشاورز علاقمند به کار زراعت آزار می‌داد، پرپر شدن بخش قابل ملاحظه‌ای از محصولات کشاورزی جلوی چشمانم بود. هر سال حداقل 30 درصد محصولاتم به دلیل نبود مشتری، فقدان سردخانه و ... فاسد می‌شد و از بین می‌رفت.
وی گفت: با مطالعاتی که انجام دادم، عرصه صنایع تبدیلی کشاورزی را شناسایی کردم. متوجه شدم در صورت استفاده از صنایع تبدیلی می‌توان امکان عرضه خارج از فصل انواع میوه جات را در بازار فراهم کرد، ماندگاری آن‌ها را از یک هفته تا یک سال افزایش داد و مهمتر از همه اینکه ارزش اقتصادی آن را چند برابر کرد. بالاخره با کمک بسیج سازندگی یا علی (ع) گفتیم و کار را شروع کردیم.
*اختراع دستگاه‌های جدید و آنزیم بری با بخار
آقای اطمینان در کارگاه تولید میوه خشک خود برای 12 نفر اشتغالزایی کرده است که همه آن‌ها جوانان تحصیلکرده در رشته‌های شیمی، صنایع غذایی، کشاورزی و... هستند.
وی گفت:تولید محصول ارگانیک و عاری از مواد شیمیایی برگ برنده کارگاه ماست. همه میوه‌ها قبل از ورود به چرخه تولید توسط مهندس کنترل کیفیت بررسی می‌شوند و در صورتی که مشخص شود در تولید میوه‌ها از سموم آفت کش استفاده شده بلافاصله برگشت می‌خورد. در تولید میوه خشک بیشتر کارگاه‌ها از سموم شیمایی در مرحله شست‌وشو استفاده می‌کنند. اما ما توانستیم یک راه‌حل ابتکاری به عنوان جایگزین شوینده‌ای شیمیایی پیدا کنیم. شست‌وشوی میوه‌ها و عملیات آنزیم بری در کارگاه ما با استفاده از بخار آب انجام می‌شود و برای این کار خودمان دستگاهی بی‌نظیر اختراع کرده‌ایم.
این فعال اقتصاد مقاومتی درباره دستگاه‌های صنایع تبدیلی مورد استفاده اش، اظهار می‌کند: دستگاه آنزیم بر و پوست کن اختراع خودمان است. دستگاه پوست کنی که اختراع کردیم در جهان لنگه ندارد. این دستگاه در هر ساعت 100 کیلوگرم سیب را پوست می‌کند، برش می‌دهد، حلقه حلقه می‌کند و تفاله‌اش را می‌گیرد. وجود کمپرسور به دلیل نشست هوا، آب و روغن عامل ایجاد آلودگی در محصول نهایی است. ما توانستیم با جایگزین کردن پنوماتیک، کمپرسورها را حذف کنیم تا محصولی کاملا ارگانیک تولید کنیم. قیمت دستگاه آنزیم بر در داخل کشور 14 میلیون تومان و در ترکیه 130 میلیون تومان بود اما ما آنقدر قطعه خراب کردیم تا فقط با 13 میلیون تومان این دستگاه را در کارگاه ساختیم.
*بمب ارزش افزوده
برگزیده همایش ملی طلایه‌داران اقتصاد مقاومتی درباره محصولات تولیدی‌اش، می‌گوید: سیب، گلابی، آلو، کیوی، آلبالو، قیسی، انبه، نارگیل، نارنگی و پرتقال میوه‌هایی هستند که از آن‌ها چیپس میوه تولید می‌کنیم. آلوی خاکی یکی از میوه‌هایی است که دربازار مشتری بسیار کمی دارد اما وقتی ما آن را به میوه خشک تبدیل کردیم، پرتقاضا ترین محصول کارگاه و پادشاهِ میوه‌های خشکمان شد. میوه زعفرانی، شکلاتی، کنجدی و گردویی از جمله محصولات ابتکاری ماست. صنایع تبدیلی حقیقتا بمب ارزش افزوده است. مثلا فرض کنید قیمت هر کیلوگرم سیب 10 هزار تومان باشد. از هر10 کیلوگرم سیب، 1 کیلوگرم چیپس سیب بدست می‌آید، قیمت این 1 کیلوگرم میوه خشک در بازار بین 40 تا 60 هزار تومان است.
اسماعیل اطمینان توانسته مشتری‌هایی در ترکیه و روسیه برای کارگاهش دست و پا کند؛ مشتری‌هایی که بسیار پر و پا قرصند و سفارش‌های زیادی به او داده‌اند.  در این باره می‌گوید: ترکیه در تولید میوه خشک کشور صاحب سبکی است. وقتی محصولات را برای معرفی به آنجا فرستادیم، چندی بعد دعوتنامه معاون وزیر بازرگانی ترکیه به دستمان رسید. به ترکیه سفر کردیم و متوجه شدیم از محصولات بسیار خوششان آمده است. در آنجا اصرار داشتند که من کارگاهم را به ترکیه منتقل کنم و در آنجا مشغول به کار شوم و انواع مشوق‌ها را هم ارائه کردند.
*صادرات به ترکیه و روسیه
وی می‌افزاید: من می‌دانستم که وظیفه ملی من ایجاد شغل در داخل خاک کشورم است و نباید کارگاه را از ایران خارج کنم، پس سعی کردم به زبان اقتصاد آن‌ها را متقاعد کنم که به جای فکر کردن به تغییر مکان کارگاه من از ایران به ترکیه، به خرید محصول صادراتی ایران فکر کنند. به آن‌ها گفتم شما از طعم محصولات من خوشتان آمده اما باید بدانید این این میوه‌ها با این طعم متفاوت و دلپذیر فقط در ایران تولید می‌شود و در هیچ جای دیگر جهان از جمله ترکیه یافت نمی شود. اگر بخواهیم این میوه‌ها را از ایران به ترکیه بیاوریم هزینه زیادی دارد و قیمت تمام شده بسیار افزایش می‌یابد. پس اجازه دهید من در ایران به کارم ادامه دهم و محصولاتم را به ترکیه صادر کنم که مورد موافقتشان قرار گرفت و در مرحله نخست سفارش ماهانه 5 تن میوه خشک را دادند. محصولات را برای روسیه هم ارسال کردیم و در مسکو مشتری خوبی پیدا کردیم که ماهانه 10 تن میوه خشک سفارش داد. البته برای پاسخگویی همزمان به نیاز داخل و نیز سفارش‌های صادراتی نیازمند گسترش کارگاه، افزایش تعداد دستگاه‌های صنایع تبدیلی و در نتیجه تسهیلات بانکی هستیم.
این فعال اقتصاد مقاومتی  می‌کوید: گاهی اوقات اختصاص یک وام با مبلغ پایین اما به موقع و سریع از اختصاص یک وام میلیاردی با تاخیر و پیخ و خم اداری بسیار موثرتر و حیاتی تر است. بسیج سازندگی در اوج نیازمندی کارگاه به صورت فوری 30 میلیون تومان به من تسهیلات داد و همه چیز را احیاء کرد. بچه‌های بسیج برای کسب انواع مجوزها مرا یاری کردند و مسیر بروکراسی طولانی ادارات را کوتاه کردند. علاوه بر آن بسیج سازندگی خودش با مدارس استان وارد مذاکره می‌شد و من را به آن‌ها معرفی می‌کرد و در نتیجه بازار بسیار خوبی در داخل برای من فراهم کرد. نتیجه محبت آن‌ها شکل گیری یک کارگاه موفق در منطقه محروم سلماس است که قدرت صادرات به کشورهای توسعه یافته را دارد.