افزایش شوری آب در بسیاری از نقاط کشور مشکلات عدیده ای برای کشاورزان ایجاد کرده و حتی در برخی از نقاط منجر به تعطیلی برخی کسب و کارها شده است.
بسیاری از افرادی که در کشور با بیکاری مواجه هستند به خاطر همین از دست رفتن منابع آبی ناشی از تنش های آبی و شوری آب است که شرایط کشاورزی را دشوار، غیر ممکن یا با بهره وری اندک روبه رو کرده است. در این مصاحبه با یکی از تولید کنندگانی مصاحبه شده که در مدخل کویر اقدام به کشاورزی و دام پروری میکند و او نیز با این مشکلات دست و پنجه نرم کرده و ابتکاراتی انجام داده است.
مهدی سلیمان فلاح مدیرعامل شرکت کشت و صنعت اشراق سازمان اقتصادی کوثر اظهار کرد: از سال 1386 اقدام به دامداری سنگین شیری با 280 راس در مدخل کویر وارمین کردیم و این فعالیت در سال 91 به هزار راس ارتقاء یافت و سرمایه گذاری بیشتری در این زمینه انجام شد.
وی افزود: در زمین های این مجموعه هزار و 700 تن جو ، 2 هزار تن انواع علوفه تولید و 2 هزار تن کلش تولید می شود و توانسته ایم بخشی از نیاز خوراک دام خود را تولید کنیم.
وی افزود: دمای محیط دامداری ما در وارمین و با توجه به اینکه در مدخل کویر قرار دارد درجه حرارت بالایی دارد که با عملیات مه پاشی چند درجه ای از حرارت محیط کاسته شده اما کماکان این حرارت بیشتر از درجه مورد نیاز محیط مورد نیاز دامداری ها است.
تجربه های کشاورزی در اراضی شور
وی همچنین با اشاره به اینکه شوری زمین در این منطقه بالا است اظهار داشت: EC خاک به طور معمول که 2 است در برخی از نقاط این کشت و صنعت به 11 تا 12 می رسد و 5 برابر حد معمول است.
وی با بیان این که برای فعالیت در چنین شرایطی باید عملیات متناسب با شوری خاک انجام داد تصریح کرد: در زمستان ها آب های جاری را در اراضی کشاورزی خود جاری می کنیم تا زمین ها شسته شود و زهکشی دور زمین ایجاد میکنیم تا آبهای اضافی از اراضی کشاورزی خارج شود.
سلیمان فلاح گفت : آب خارج شده از زهکش دارای EC در حدود 32 بوده است یعنی 16 برابر استاندارد بوده است و در صورتی که در این نوع از اراضی در زمستان شستشو و زهکش نشود نمی توان کشاورزی در آنها انجام داد زیرا آب مورد استفاده در این منطقه نیز شور است.
وی افزود: آبیاری با آب شور باعث شوری بیشتر اراضی کشاورزی شده و میزان EC خاک را بالا می برد به همین دلیل انجام زهکشی در زمین های کشاورزی بسیار مورد اهمیت است.
وی با بیان اینکه در زمین های کشاورزی که خاک و آب شوری دارند شرایط کاشتن بذر نیز متفاوت است اظهار داشت: وقتی که اراضی کشاورزی شخم زده و شیار هایی روی خاک ایجاد می شود افراد به طور معمول در عمق این شیار ها اقدام به کاشت بذر میکنند اما ما در مزرعه خود این بذر را روی پشته های خاک به جای شیار ها میکاریم.
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت اشراق سازمان اقتصادی کوثر ادامه داد: این روش در کشاورزی مرسوم نیست اما ما از این اقدام نتیجه گرفتیم و میزان شوری را کاهش دادیم.
کاشت ذرت علوفه ای در مدخل کویر
وی تصریح کرد: در زمین کشاورزی ما که در مدخل کویر قرار دارد توانسیم ذرت علوفه ای بکاریم در حالی که در 10 سال گذشته موفق به انجام این کار نشده بودیم.
سلیمان فلاح گفت: در سال جاری با آب و خاک شور در مدخل کویر ورامین کلزا کاشتیم که با وجود این شرایط دارای دومین عملکرد در استان شدیم و به عنوان مزرعه نمونه لوح تقدیر گرفتیم.
وی اظهار داشت: وقتی که بذر در شیار های ایجاد شده در خاک کاشته می شود آب نیز در همان منطقه قرار میگیرد و نمک بیشتری به ریشه گیاه می رساند اما زمانی که بذر در پشته های ایجاد شده در خاک کاشته می شود نمک کمتری به ریشه گیاه می رسد و به نوعی نقش فیلتر را انجام میدهد.
وی اظهار داشت: گذشتگان ما نیز از این دست ابتکارات برای کشاورزی در مناطقی که آب شور دارند، استفاده می کردند به طوری که در کرمان بذر هندوانه را در ریشه درختکنار می کاشتند و آب رسانی به گیاه از آن طریق انجام میشد.
وی اظهار داشت: ذرت علوفه ای در بهترین حالت و در مکان هایی مانند دشت قزوین 45 تن تا 50 تن برداشت می شود که میزان برداشت ما در این منطقه شور توانستیم 40 تن در هکتار برداشت کنیم.
سلیمان فلاح گفت: عملکرد کاشت کلزا در این شرایط نیز 3.25 در هر تن بود و توانستیم با وجود داشتن آب و خک شور برداشت بیشتری از متوسط کشوری داشته باشیم.
وی گفت: برخی از مشکلات کشاورزان باید به صورت تجربی حل شود و تمام مشکلات پیش روی کشاورزان از طریق توصیه های عملی حل نمیشود بلکه باید بر اساس شرایط منطقه و تجربه برای رفع مشکلات برنامه ریزی کرد.
سلیمان فلاح اظهار داشت: در آینده نزدیک ورامین و استان تهران قطب تولید پسته می شود این درحالی است که در گذشته کشاورزان فکر می کردند که تنها امکان کشت پسته در کرمان وجود دارد؛ در هر منطقه باید ضوابطی رعایت کرد تا بتوان شرایط سازوگاری با محیط را داشته باشد که ما نیز اقدام به کاشت پسته در این منطقه کرده ایم.