این وضعیت باعث شده تا هم اکنون نیمی از محصول تولیدی نخلداران و خریدهای واسطه‌ها در سردخانه‌ها بدون مشتری باشد و هرچه از فصل سرما می‌گذارد نگرانی آنها از ماندن خرماهای انبار شده روی دستشان بیشتر شود.
بالا بودن قیمت پایه محصول، نوسان بازار، پایین آمدن نرخ ارز نسبت به سال گذشته، کاهش صادرات، افزایش هزینه‌های تولید و انتظار فعالان این عرصه برای کسب سود بیشتر نسبت به سال گذشته از جمله عوامل و مشکلاتی است که باعث شد امسال بخش زیادی از خرمای تولیدکنندگان و واسطه‌ها تاکنون روی دست آنها بماند و به طمع سود بالاتر نقره داغ شوند.
بالا بودن قیمت پایه خرما عامل رکود بازار
یکی از نخلداران وحدتیه گفت: یکی از دلایل فروش نرفتن خرمای امسال بالا بودن قیمت پایه است که در صورت ادامه این روند محصول برای سال آینده روی دست باغدار انبار می‌شود.
علی محمد دادور گفت: مشکلات هر ساله در بازار فروش باعث شده باغداران دغدغه فروش محصول خود را داشته باشند و به فروش نرفتن بموقع محصول عاملی است تا نتوانند جوابگوی هزینه‌های انجام شده باشند و این امر زمینه‌ای است تا باغداران دست از این کار بکشند.
وی ادامه داد: باتوجه به افزایش هزینه‌های نهاده‌های کشاورزی از جمله حقابه، قیمت کارتن و پلاستیک و هزینه کارگر، باغدار انتظار دارد محصول خود را به گونه‌ای بفروشد که پاسخگوی هزینه‌ها باشد اما روند نامشخص بازار باعث شده هیچ وقت باغدار به حق و حقوق خود نرسد.
دادور یادآورشد: فروش نرفتن بخش عمده ای از خرمای تولیدی سال زارعی جاری افزون بر مشکلاتی که برای بازار فروش محصول جدید در پی دارد باعث شده تا نخلداران و واسطه ها در زمینه پرداخت هزینه های زندگی ، تسهیلات بانکی و طلبکاران نیز با مشکل روبرو شوند.
یکی از شهروندان بوشهری گفت: در بازار خرده فروشی قیمت خرما بسیار بالا است و مردم توان خرید آن را ندارند.
علی مالکی ادامه داد: هم اکنون قیمت هر کیلوگرم خرما براساس نوع واریته و کیفیت بسته بندی و منطقه تولیدی در بازار خرده فروشی استان بوشهر بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار ریال است.
وی اضافه کرد: افزایش قیمت که از اواخر سال گذشته در بازار خرما رخ داد باعث شد تا نخلداران نرخ پایه فروش را بالا ببرند و واسطه‌ها هم با طمع سود بیشتر باعث گرانی و رکود در بازار این محصول شده‌اند.
مدیرعامل شرکت تعاونی بسته‌بندی و فرآوری خرمای "یانا" گفت: با گذشت پنج ماه از زمان برداشت خرما بخش زیادی از محصول تولیدی استان هنوز در سردخانه‌ها باقی مانده‌است.
نادر خدادادی افزود: به تبع افزایش دیگر اقلام در پی افزایش تورم ، قیمت پایه خرما نیز از سه هزار و ۵۰۰ تومان سال ۹۶ -۹۷ به هشت هزار تومان در سال ۹۷-۹۸ افزایش یافت و باتوجه به اینکه بخشی از خرمای تولیدی صادر می شود زمانی کاهش نرخ ارز در سالجاری نسبت به پارسال کاهش میزان صادرات این محصول نسبت به سال گذشته را در پی داشته‌است.
وی بیان کرد:قیمت خرمای کبکاب در ظرف‌های لوکس۲۰ هزار تومان ولی در کارتن به صورت فله ۱۵ هزار تومان است براین اساس به طور تقریبی قیمت خرما نسبت به سال گذشته ۱۰۰ درصد افزایش نشان می‌دهد و این افزایش قیمت از سطح توان و خرید مردم بیشتر است.
خدادادی اضافه کرد: قیمت خرما درحالی ۲ برابر شده که درآمد و حقوق مردم همچنان ثابت مانده و باتوجه به اینکه این محصول یک کالای اساسی و خاص نیست باعث شده مردم کمتر اقدام به خرید آن کنند.
نخلداران و واسطه‌ها تا فرصت باقی است جلوی زیان بیشتر را بگیرند
مدیرعامل شرکت تعاونی بسته‌بندی و فرآوری خرمای یانا گفت: باتوجه به شرایط موجود خرماداران تا قبل از ماه رمضان فرصت فروش محصول خود را دارند بر همین اساس می‌توانند با کاهش ۲ هزار تومانی نرخ اقدام به فروش محصول خود کنند در غیر این صورت خرمایی که شاید الان هشت هزار تومان به فروش برسد بعد از این باید به قیمت چهارهزار تومان قانع شد.
خدادادی اضافه کرد: اگر این محصول اکنون به فروش نرسد بعد از ماه مبارک رمضان هوا گرم و مصرف پائین می‌آید و باتوجه به کاهش مصرف و به ثمر رسیدن محصول جدید در عمل این محصول از بین می‌رود.
وی گفت: در زمان حاضر وضعیت سردخانه‌ها مناسب و جوابگوی محصول خرمای امسال است ولی زمانی که حجمی از تولید سال آینده به سردخانه‌ها اضافه شود این امر باعث بروز مشکلات دیگری از جمله کاهش قیمت در آغاز فصل سال آینده و خطر مخلوط شدن خرمای کهنه با نو وجود دارد که باعث بروز مشکلاتی در بازار می‌شود.
مدیرعامل شرکت تعاونی بسته‌بندی و فرآوری خرمای یانا گفت: از ۷۰ هزار تن خرمای موجود در سردخانه ها ، ۵۰ هزار تن آن سهم کشاورزان است که حاضر به ارزان کردن قیمت پایه محصول خود نیستند.
خدادادی افزود: باغداران ادعا می‌کنند در چهار سال گذشته با فروش محصول قیمت بالا رفته و امسال حاضر به فروش نیستیم این درحالی است که باتوجه به کنترل قیمت ارز از سوی دولت شرایط امسال را خاص کرده‌است و نه تنها قیمت بالا نمی‌رود بلکه روبه کاهش است.
وی درباره مشکلات باغداران در صورت فروش نرفتن محصول خرمای آنها گفت: فروش خرما جزو درآمد سالانه باغدار است و اگر نفروشند مشکلات زندگی بر آنها غلبه می‌کند ولی از طرفی نمی‌توانیم برای فروش محصول نیز به باغدار فشاری وارد کنیم.
این فعال بازار خرما یادآورشد: در پنج سال گذشته به دلیل توجه به بازار داخلی در خرمای کبکاب با کاهش صادرات روبرو بودیم و خرمای مضافتی جایگزین و بیشتر صادر شده‌است.
خدادادی گفت: در زمان حاضر بیشترین مصرف بازار داخلی خرمای مضافتی و بعد از آن کبکاب است.
وی افزود: مشکلات ما در بخش بسته‌بندی و فرآوری کمتر از ۱۰ درصد است و ۹۰ درصد مشکلات در بخش نخیلات و کشاورزی است.
مدیرعامل شرکت تعاونی بسته‌بندی و فرآوری خرمای یانا گفت: انتظار می‌رود دولت به صادرکنندگان و واحدهای فرآوری و بسته‌بندی خرما تسهیلات با سود ۵ درصد پرداخت کند تا فعالان این بخش بتوانند خرمای کشاورزان را بخرند و برای فروش آن اقدام کنند.
خدادادی اضافه کرد: دولت نباید اجازه دهد فروش نرفتن محصول خرما در استان همانند سال ۹۳ برای بار دیگر تکرار شود.
بازار خرما در حالت انتظار قرار دارد
رئیس انجمن ملی خرمای استان بوشهر گفت: امسال یک سری مواردی پیش آمده که باعث شده بازار خرما در انتظار به سر ببرد و این وضعیت حالت سقوط نیست.
ابوالقاسم کاووسی افزود: شرایط حاکم بر بازار که ریشه در فصل گذشته تولید دارد باعث شده امروز بازار در انتظار یک سری تغییراتی باشد.
وی بیان کرد: در اول فصل گذشته باغداران خرمای تولیدی خود را با قیمت پایین فروختند و همه محصول برای صادرات آماده و مصرف شد همین امر باعث شد که در فصل گذشته با کمبود محصول خرما در بازار داخلی روبرو شویم.
کاووسی گفت: وقتی عرضه کم و تقاضا زیاد شود قیمت کالا افزایش می‌یابد که پارسال این اتفاق برای واریته‌های مختلف خرما رخ داد.
وی یادآورشد: قیمت خرمای کبکاب از هر کیلوگرم سه هزار و ۵۰۰ تومان اول فصل برداشت محصول، در اواخر سال گذشته با توجه به عرضه کم به ۱۲هزار و ۵۰۰ تومان رسید و این افزایش قیمت باعث رقم زدن فصل ایده‌آلی برای تولید کنندگان شد.
وی ادامه داد:باتوجه به تجربه سال گذشته و افزایش قیمت ناگهانی این محصول در آخر فصل، باغدار و واسطه‌هایی که معامله‌های مربوط به خرما را انجام می‌دهند تصمیم گرفتند امسال ارزان فروشی نکنند و بیشتر آنها به امید رشد قیمت خرمای خود را با قیمت بالا نگه داشتند.
کاووسی اظهارداشت: با توجه به افزایش قیمت محصول در اواخر فصل برداشت سال گذشته باغداران تصور می‌کردند همین اتفاق امسال تکرار شود اما این اتفاق تاکنون رقم نخورده‌است و وقتی بیشتر محصول در انتظار رشد قیمت بماند و فروش نرود زمان از دست می‌رود.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهرگفت: به طور معمول باید در مدت فصل برداشت کالا مرتب به مشتریان عرضه و مصرف شود تا با گذر زمان محصول تا آخر فصل رفته رفته کاهش پیدا کند.
کاووسی ادامه داد: این درحالی است که همه به انتظار پایان فصل نشستند و قیمت‌ها را دسته بالا گرفتند و تصمیم همه این شد که محصول خود را برای پایان سال بگذارند این در حالی است که این روش اشتباه است زیرا با گذر زمان، انبوه عرضه و تقاضای کم به دلیل افزایش قیمت از سوی عاملان فروش بار مطابق زمانی که در حال سپری شدن است به فروش نمی‌رود.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر گفت: براساس زمان سپری شده باید در زمان حاضر بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد محصول در بازار عرضه و به فروش رفته باشد اما این اتفاق تاکنون رخ نداده در زمان حاضر با عرضه زیاد و تقاضای کم روبرو هستیم که اتفاق جالبی نیست.
کاووسی گفت: هرچند خرما در سردخانه‌ها نگهداری و جای نگرانی برای پائین آمدن کیفیت محصول نیست ولی نگرانی ما این است که مدت زمان باقی مانده با مقدار محصول فروش نرفته تناسب ندارد و این اتفاق باعث می‌شود در انتهای فصل بار روی دست تولید کنندگان بماند و ممکن است با افت قیمت روبرو شویم.
وی ادامه داد: فروش نرفتن محصول و نگهداری آنها در سردخانه افزون براینکه لطمه‌ای به قیمت محصول سال آینده وارد می‌کند هزینه‌های سربار دیگری از جمله سردخانه و نگهداری نیز به بقیه هزینه‌ها اضافه می‌شود.
کاووسی بیان کرد: کل خرمای تولیدی استان بوشهر حدود ۱۴۰ هزار تن با واریته غالب کبکاب، زاهدی و شهابی است که با توجه به شرایط موجود پیش‌بینی می‌شود ۵۰ درصد معادل ۷۰ هزار تن در سردخانه‌ها باقی مانده و هنوز به فروش نرفته است.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر اضافه کرد: باغدار یک سال با همه مشکلات، تنگناهای مختلف و هزینه‌های سرسام‌آور اقدام به تولید می‌کند اما در زمانی که باید محصول خود را به قیمت مطلوب بفروشد نمی‌تواند حاصل دسترنج یکساله خود را بفروشد و این معضل جای نگرانی عمیقی دارد.
کاووسی ادامه داد: کسانی که باغدار هستند و اقدام به کار کشاورزی می‌کنند تنها درآمد آنها از راه فروش محصولشان تامین می‌شود به همین دلیل باید راهکاری مناسب برای فروش محصول تولیدی آنها ارائه شود تا متضرر نشوند.
حمایت تسهیلاتی از واحدهای بسته‌بندی راهکار رونق بازار خرما
وی گفت: برای اینکه چرخ کارگاه‌ها و واحدهای بسته‌بندی و تولیدی خرما بچرخد باید کارهای زیرساختی در این بخش انجام شود.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر افزود: در شرایط کنونی هم می‌خواهیم سیستم بانکداری سوددهی داشته باشیم وهم واحدهای تولیدی ازچرخه تولید خارج نشوند و ایجاد اشتغال کنند که این امکان پذیر نیست.
کاووسی گفت: اگر قرار است از تولیدکنندگان حمایت شود باید تسهیلات سرمایه در گردش با سود پائین برای واحدهای بسته‌بندی پرداخت شود و پرداخت تسهیلاتی با بهره بانکی ۱۶ و ۱۸ درصد قابلیت اجرایی ندارد و نباید انتظار داشته باشیم هم محصول به فروش برسد و هم ایجاد اشتغال شود.
وی ادامه داد: با توجه به نرخ تورم ملزومات صنایع بسته‌بندی، هزینه‌های کارگری و حمل و نقل و سایر هزینه‌ها تولیدکننده چگونه می‌تواند پاسخگوی تسهیلات بانکی با سود ۱۸ درصد باشد.
کاووسی گفت: تمام دنیا روی بخش تولید برنامه‌ریزی می‌کنند اما ما تنها شعار می‌دهیم و برنامه‌ها کارساز نیست و همین امر باعث شده بسیاری از کارخانه‌ها از رمق بیفتند.
وی ادامه داد: برای پرداخت تسهیلات کم بهره مشکل و دست‌اندازهای زیادی وجود دارد که خیلی از واحدها امکان برخورداری از این امکانات را ندارند این درحالی است که اگر هدفمان رونق تولید است باید تسهیلات با کارمزد ۳ و ۴ پرداخت شود.
وی ادامه داد: امروز خطوط تولید، ماشین آلات موجود در شرکت‌های بسته‌بندی کهنه و فرسوده است و نیاز به تجهیز و نوسازی دارند.
رئیس انجمن خرمای استان بوشهر گفت: هریک از واحدهای بسته‌بندی خرما در استان ظرفیت اشتغالزایی ۱۰۰ نفر دارند که با فراهم کردن شرایط برای آنها بخشی از مشکل اشتغال استان برطرف می‌شود.
وی یادآور شد: درخواست‌های زیادی از سوی انجمن ملی خرما برای پرداخت حق بیمه سهم کارفرما از سوی دولت و یا معاف شدن آنها وجود دارد که در صورت تحقق بخش زیادی از اشتغال این استان را همین واحدهای بسته بندی خرما در استان برعهده می‌گیرند.
کاووسی گفت: مسئولان با برنامه‌ریزی و به دور از هر گونه شعار در راستای رونق واحدهای بسته‌بندی خرما گام برداند و تا دیر نشده برای پیشگیری از ریزش قیمت و استفاده باغداران از دسترنج خود برای خرمای استان بوشهر چاره‌اندیشی کنند.
میزان خرمای فروش نرفته در استان بوشهر ۴۰ هزار تن است
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: مجموع خرمای تولیدی استان بوشهر در سال ۱۶۴ هزار تن است که از این میزان ۵۰ هزار تن به صورت خارک و رطب مصرف و مابقی خرما است.
خسرو عمرانی افزود: سطح زیر کشت نخیلات استان بوشهر ۳۴هزار و ۵۰۰ هکتار است که از این میزان ۳۰ هزار هکتار بارور و ۱۰ درصد غیر بارور است.
وی اضافه کرد: واریته‌های غالب خرمای استان بوشهر کبکاب و زاهدی است.
عمرانی ادامه داد: بخشی از این میزان تولید برای رسیدن به ارزش افزوده به صورت رطب نگهداری می‌شود اما د ر زمان حاضر حدود ۴۰ هزار تن از محصول خرمای باغداران هنوز فروش نرفته و در سردخانه‌ها نگهداری می‌شود.
وی بیان کرد: این درحالی است که در چند روز اخیر بازار فروش خرما کمی رونق گرفته است و فروش همچنان ادامه دارد و وضعیت به گونه‌ای نیست که فروش متوقف شده باشد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر اضافه کرد: سال گذشته آخر فصل قیمت خرما به صورت نجومی تا ۲۰ هزار تومان افزایش یافت هرچند این قیمت واقعی بازار نبود اما این افزایش قیمتی که در دست دلالان بود روی قیمت پایه در باغ‌ها تاثیر گذاشت و باغداران قیمت را بالا لحاظ کردند.
عمرانی گفت: پایه قیمتی خرما برای کسانی که باغ اجاره می‌کردند (واسطه ها) در واریته کبکاب ۶ تا ۷ هزار تومان و رقم زاهدی در بخش بوشکان و ارم به ۹ تا ۱۰ هزار تومان رسید این باعث شد قیمت پایه افزایش یابد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی افزود: از طرفی با توجه به رشد کاذب و غیرمنطقی قیمت در آخر سال گذشته و اول امسال پیش‌بینی می‌شد این رشد همچنان ادامه‌دار باشد.
عمرانی گفت: از طرفی قیمت خرمای استان بوشهر در خارج از کشور یک دلار معادل ۱۱ تا ۱۳ هزار تومان است این درحالی است که سال گذشته نرخ ارز به ۱۶ تا ۱۷ هزار تومان رسید و شوک سنگینی به قیمت خرما وارد کرد امسال نیز باغداران بر همان اساس قیمت پایه را تعیین کردند.
وی گفت: کسانی که در اول فصل خرما کیلویی ۱۲ هزار تومان خریدند انتظار دارند بین ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان بفروشند که همین امر باعث شده امسال بخشی از خرمای استان در سردخانه‌ها بماند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهرگفت: یکی از مشکلات مهم خرما در سالجاری بالا بودن قیمت پایه بود به نحوی که قیمت خرمای زاهدی که زیر هشت هزار تومان بود امسال به بالای ۱۱ هزار تومان رسیده‌است.
وی گفت: انتظار می‌رود با شوک مثبت رشد قیمتی در بهمن و اسفند امسال و فروردین سال آینده خرمای مانده در سردخانه‌ها به فروش برسد.
ارقام عمده خرما دراستان بوشهر کبکاب، زاهدی، خاصویی، شهابی، شکر و خنیزی است و عمده محصول نیز به ترتیب در شهرستان های دشتستان، تنگستان، دشتی و جم تولید می شود .
برداشت این میوه شیرین گرمسیری از نیمه اول شهریورماه در شهرستان دشتی آغاز و تا اوایل آبان در شهرستان‌های جم و دشتستان به پایان می‌رسد..
این میوه گرمسیری استان بوشهر علاوه برمصرف داخلی به کشورهای آسیای میانه، روسیه، اکراین، حاشیه خلیج فارس و اروپا صادر می‌شود.