بسیاری از مسئولان بر این باورند در شرایط فعلی مسکوت ماندن مصوبه الگوی کشت و کشاورزی قراردادی معضلات متعددی در بخش کشاورزی اعم از مازاد یا کاهش تولید، هدر رفت محصول و کاهش ارزآوری را در برداشته است، در حالیکه با اجرای کشاورزی قراردادی به سبب کاهش ریسک پذیری و تولید برحسب ثبت سفارش بازار داخل و خارج معضلات به حداقل ممکن می رسد.
اگرچه اجرای کشاورزی قراردادی در کاهش هزینه تولید، رونق صادرات و ارتقای درآمد کشاورزان تاثیر بسزایی دارد، اما مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی معتقد است که ابزار کامل این نوع کشاورزی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نیست تا بتواند با در اختیار گرفتن ابزار کامل از صفر تا صد مدیریت کشاورزی را بر عهده گیرد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از دلایل اجرا نشدن کشاورزی قراردادی و اثرات مثبت اجرای این نوع کشاورزی با خبر شویم:
خروج از بن بست فعلی بخش کشاورزی مستلزم بهبود روابط سیاسی با دیگر کشورها
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام‌صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، قراردادی را راهکار مناسبی برای رفع مشکلات بخش کشاورزی دانست و گفت: نبود اجرای الگوی کشت متناسب با شرایط اقلیمی هر استان از جمله مشکلات اساسی بخش کشاورزی به شمار می رود که همین امر موجب شده تولید برای کشاورزان مقرون به صرف نباشد.
وی افزود: با وجود عدم اجرای الگوی کشت و کشاورزی قراردادی در برخی سال ها به قدری تولید یک‌محصول بالاست که کشاورزان با مازاد تولید روبرو هستند و در سال دیگر به قدری کاهش می یابد که با رشد چندبرابری قیمت در بازار مواجه هستیم. به عنوان مثال هم اکنون در برخی مناطق به قدری خیار بوته ای و گلخانه تولید شده که بخش اعظم محصول به سبب نبود مشتری به هدر می رود.
ملک‌زاده ادامه داد: با وجود آنکه الگوی کشت مناسبی در کشور نداریم، در برخی مواقع به علت کمبود محصول مصرف کننده مجبور است ۳ تا ۴ برابر قیمت واقعی کالا را بپردازد، در حالیکه اجرای کشاورزی قراردادی راهکار مناسبی برای رفع این بحران به شمار می رود.
رئیس نظام صنفی کشاورزی منابع طبیعی با اشاره به اینکه کشاورزی قراردادی راهکار مناسبی برای برقراری تنظیم بازار محصولات کشاورزی به شمار می رود، بیان کرد: براساس کشاورزی قراردادی، کشاورزان موظفند مطابق با قراردادهای از قبل تنظیم شده اقدام به تولید کنند و در مقابل بخش های دیگر مکلفند محصولات تولیدی را با قیمت مناسب خریداری کند تا تولیدکننده و مصرف کننده متحمل زیان‌نشود.
به گفته وی، با وجود آنکه اجرای کشاورزی قراردادی مشکلات خاص خود را دارد، از این رو نیاز به تشکل های قوی دارد تا پل ارتباط میان تولید کننده و دولت قرار گیرد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه خرید تضمینی محصولات کشاورزی از اهمیت بالایی در کشاورزی قراردادی برخوردار است، اظهار کرد: خرید محصولات کشاورزی با قیمت عادلانه به منظور اطمینان خاطر تولیدکنندگان بسیار با اهمیت است که این امر تنها در سایه آمایش سرزمین و اجرای الگوی کشت محقق می شود.
ملک زاده ادامه داد: در کشاورزی قراردادی با استفاده از ظرفیت تشکل ها باید هولدینگ هایی راه اندازی شود که از مزرعه تا سفره را بر عهده بگیرد تا با این وجود بتوات مدیریت درستی در فرآوری و بازرگانی فروش محصولات در بازارهای داخلی و صادراتی داشت.
رئیس نظام‌صنفی کشاورزی با تاکید بر این مسئله که اجرای الگوی کشت مستلزم همراهی دستگاه های مسئول است، افزود: اگر امروز تمامی دستگاه ها در کنار هم قرار بگیرند تا الگوی کشت به منظور رفع معضلات بخش در کشور اجرا شود، از این رو کشاورزی با خروج از بلاتکلیفی می تواند ارز آوری خوبی برای ما داشته باشد تا تمامی بهره برداران به آینده تولیو امیدوار شوند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی خروج کشاورزی از بن بست های فعلی و حضور جدی در بازارهای هدف را مستلزم بهبود روابط سیاسی با دیگر کشورها دانست و گفت: اگر روابط سیاسی ما با دیگر کشورها بهبود یابد، امکان صادرات محصولات کشاورزی با دیگر کشورها وجود دارد، در غیر این صورت اجرای الگوی کشت و کشاورزی قراردادی جوابگو نیست.
اجرای کشاورزی قراردادی امری مهم در پایداری تولید محصولات کشاورزی
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با تاکید بر این مسئله که اجرای کشاورزی قراردادی در پایداری تولید تاثیر بسزایی دارد، اظهار کرد: اجرای کشاورزی قراردادی مرتبط با قوانین کشاورزی در امنیت و پایداری تولید تاثیر بسزایی دارد.
وی افزود: هم اکنون زمینه اجرای کشاورزی قراردادی و الگوی کشت در کشور مهیاست که بدین ترتیب با عملیاتی شدن کشاورزی قراردادی، کلیه عملیات مربوط به کشت و کار و برداشت به صورت سفارشی خواهد بود.
خان محمدی با اشاره به اینکه با اجرای کشاورزی قراردادی آینده روشنی پیش روی بخش کشاورزی است، بیان کرد: با اجرای کشاورزی قراردادی به سبب کشت محصول مطابق با ثبت سفارش دیگر جای هیچ گونه نگرانی مبنی بر نوسان قیمت در بازار نیست.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی درباره تاثیر کشاورزی قراردادی بر هزینه های تولید گفت: با وجود هزینه بالای حمل و نقل باید کاری کرد تا راننده براساس ثبت سفارش اقدام به حمل و نقل کالا کند تا به سبب مسیر دو سفره مبلغ جابه جایی کاهش یابد.
به گفته خان محمدی، اجرای کشاورزی قراردادی در کاهش قیمت نهاده های تولید تاثیر بسزایی دارد که این امر در کاهش قیمت محصولات کشاورزی و کنترل بازار تاثیر بسزایی دارد.
ابزار کامل کشاورزی قراردادی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نیست/تضمین سود تولید محصولات با اجرای کشاورزی قراردادی
سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه ابزار کامل کشاورزی قراردادی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نیست، اظهار کرد: در حال حاضر تجربه کشاورزی قراردادی در کشت چغندر قند وجود دارد، اما اجرای آن به طور کلی در بخش موفق تر از کشاورزی سنتی و معمول است.
وی با اشاره به اینکه ابزار کانل کشاورزی قراردادی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نیست، افزود: با وجود آنکه ابزار کامل اجرای کشاورزی قراردادی از صفر تا صد همانند کشاورزی فعلی در دسترس نیست، از این رو نمی توان به اجرای آن امیدوار بود.
حسینی با اشاره به اینکه کشاورزی قراردادی در کاهش هزینه های تولید تاثیری ندارد، بیان کرد: اجرای کشاورزی قراردادی در ایجاد بازارهای هدف و تولید متناسب با نیاز بازار بیشترین اثر گذاری را دارد.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: با اجرای کشاورزی قراردادی، کشاورزان برحسب ثبت سفارش اقدام به تولید می کنند که این امر سود ماحصل محصول را برای کشاورز تضمین می کند.
وی در پایان با بیان اینکه سود ماحصل تولید برای کشاورز تضمین شده نیست، تصریح کرد: اکثر کشاورزان بر حسب ریسک اقدام به تولید می کنند، در حالیکه با اجرای کشاورزی قراردادی معضلات فعلی مرتفع می شود.