بررسی ها از عملکرد معاملات بورس کالای ایران طی ۱۱ ماهه امسال بیانگر آن است که از مجموع ۵۷ میلیون و ۴۱۶ هزار گواهی سپرده کالایی معامله شده بر پایه دارایی های زعفران نگین، زعفران پوشال، زیره سبز، پسته فندقی و سکه بهار آزادی، زعفران نگین با معامله حدود ۴۸ میلیون ورقه بهادار مبتنی بر کالا به ارزش ۴۷۸۶ میلیارد ریالی، سهم ۸۳ درصدی را از حجم کل معاملات ۱۱ ماهه کسب کرده و در صدر جدول این بازار قرار گرفته است.
مبادلات کالایی در جهان با ابزارهای متنوع و متفاوتی متناسب با نیاز بازار آن، صورت می گیرد. شکل گیری بورس های کالایی به عنوان بازارهایی متشکل و سازمان یافته، بستری فراهم ساخت تا ابزارهای مورد استفاده در حوزه کالایی به نحوی ساختارمند در اختیار فعالان بازار قرار گیرند. یکی از ابزارهای بورس های کالایی در حوزه تحویل کالاها، قبض انبار است. البته باید توجه داشت که تحویل صرفا یکی از کارکردهای قبض انبار است و می توان کارکردهای دیگری از جمله تامین مالی نیز برای آن متصور بود.
در بورس کالای ایران نیز گواهی سپرده کالایی ابزاری است که در این حوزه به عنوان ورقه بهادار مورد تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار قرار گرفته است. بر این اساس گواهی سپرده کالایی، ورقه بهاداری است که بر مبنای قبض انبار پذیرش شده در بورس های کالایی، صادر می شود. بنابراین، کارکردهای آن متفاوت از کارکردهای قبض انبار در دیگر کشورها نخواهد بود و تامین مالی گواهی سپرده کالایی در حوزه محصولات کشاورزی به واسطه اهمیت این بخش در اشتغال و تامین امنیت غذایی کشور کارایی مطلوبی دارد. چراکه بخش کشاورزی در ۹ ماهه سال ۱۳۹۸ در اقتصاد ایران با سهم حدود ۸.۹ درصدی در تولید ناخالص داخلی و ۱۹ درصدی در اشتغال کشور طبق آمار ۶ ماهه اول سال جاری، اهمیت زیادی دارد.