فرزاد پیلتن ادامه داد: البته حوادث دیگری هم در این سال اتفاق افتاد که بیتاثیر بر حوزه تجارت خارجی نبود. ترور و شهادت سردار سلیمانی و دیگر تحولات منطقهای مانند تشدید بحران در کشورهای سوریه و عراق و حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی و در اواخر سال ۹۸ شیوع ویروس کرونا به داخل کشور و پیامدها و آثار این حوادث بر بازارهای منطقهای و بینالمللی و حوزههای اقتصادی و تجاری داخلی و بینالمللی را نباید از نظر دور داشت.
وی افزود: با وجود همه مسائل و مشکلات فوق، خوشبختانه تجارت خارجی کشور در ۱۱ ماهه اول سال ۱۳۹۸ اگرچه از نظر ارزشی کاهش کمی را نشان میدهد، لیکن از نظر وزنی که معیار دقیقتری برای ارزیابی عملکرد تجارت خارجی محسوب میشود، با افزایش نسبتا خوبی همراه بوده است.
به گفته این مقام مسئول، در ۱۱ ماهه ابتدای سال ۹۸ جمع صادرات ج. ا. ا به کشورهای آفریقایی حدود ۵۷۰ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی ۶ درصد کاهش ولی از نظر وزنی حدود ۲۲ درصد رشد را نشان میدهد.
پیلتن در مورد اقدامات صورت گرفته گفت: لازم است ابتدا بر این نکته تاکید شود که تجارت خارجی به عنوان یک حوزه چندوجهی در ارتباط با عملکرد دستگاهها و نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی قرار دارد. زیرساختهای تجاری مانند شبکه حمل و نقل هوایی، دریایی، ریلی و زمینی داخلی و بینالمللی کشور، ارتباطات بین بانکی نظام بانکی کشور با دنیا، زیرساختهای بندری و گمرکی، سطح توسعه و تجهیز پایانهها و بازارچههای مرزی و همچنین کیفیت و قیمت تمام شده محصولات در حوزه تولید، میزان توانمندی و حرفهای بودن شرکتهای تجاری و یا بنگاههای صادراتی و همچنین نقش اتاقهای بازرگانی و تشکلهای صادراتی در این زمینه بسیار با اهمیت و اثرگذار است.
وی افزود: سازمان توسعه تجارت ایران علاوه بر اینکه به عنوان یک بازوی دیپلماسی اقتصادی کشور در کنار وزارت امور خارجه عمل میکند، در زمینه ترویج و تسهیل تجارت نیز وظایفی بر عهده دارد. در مورد سایر عوامل مذکور که عمدتا به زیرساختهای تجاری مربوط میشوند، این سازمان بیشتر به صورت غیرمستقیم، مسئولیتهایی از جنس تسهیلگری و پیگیری دارد و سایر دستگاهها به طور مستقیم مسئولیت داشته و ایفای نقش میکنند.
پیلتن افزود: برنامهریزی انجام شده برای سال ۹۸، براساس برنامهها و اهداف اسناد بالادستی کشور، رشد صادرات ۲۰ درصدی بوده که بر این اساس میتوان گفت حداقل از نظر وزنی هدف مذکور در در تجارت با قاره آفریقا در سال ۱۳۹۸ تقریبا" محقق شده است.
سرپرست دفتر عربی و آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: این سازمان در حوزه آفریقا در سال ۱۳۹۸ و بر اساس برنامههای کلان کشور و راهبردی خود در زمینه توسعه تجارت با آفریقا، اقدامات مختلفی را به مرحله اجراء در آورده است؛ از جمله مشارکت در اجلاسهای کمیسیون مشترک با کشورهای آفریقایی، برگزاری میزها و همایشهای شناسایی مشکلات و موانع و معرفی بازارهای آفریقایی در تهران و استانها با حضور دستگاههای دولتی و بخش خصوصی کشور، اطلاعرسانی نمایشگاههای بینالمللی کشور و پذیرش هیاتهای تجاری از کشورهای آفریقایی به طور همزمان، ارائه مشاورههای تجاری و اطلاعرسانی فرصتهای تجاری آفریقا به بخش خصوصی کشور، تدوین نقشه راه تجاری ۳ ساله مشترک با سفرای جدید کشورمان در آفریقا، پیگیری اجرای اسناد همکاری با کشورهای آفریقایی، پیگیری حل مشکلات پروژ ههای کشور در آفریقا، پیگیری برقراری خط حمل و نقل دریایی منظم و مستقیم به جنوب آفریقا، شناسایی فرصتهای تهاتر با تک تک کشورهای آفریقایی، برگزاری جلسات کارشناسی کمیسیون اقتصادی ستاد آفریقا و ارائه پیشنهادات مختلف به ستاد آفریقا، تخصیص تسهیلات نمایشگاهی و بازدیدهای تجاری به بخش خصوصی و....از جمله مهمترین اقدامات این سازمان در سال ۱۳۹۸ بوده است.
وی ادامه داد: البته هنوز ظرفیتهای زیادی برای صادرات به آفریقا هم در زمینه کالا و هم در حوزه خدمات فنی و مهندسی وجود دارد که در تلاش هستیم براساس راهبرد توسعه تجارت با این قاره، نسبت به فعالسازی آنها اقدام کنیم. البته در این زمینه همکاری کلیه دستگاههای دستاندرکار زیرساختهای تجارت خارجی کشور و برنامهریزی بخش خصوصی نیز بسیار ضروری است.
پیلتن در مورد توسعه روابط تجاری با کشورهای حوزه عربی و آفریقایی گفت: براساس برنامههای کلان کشور که در آن توسعه روابط با کشورهای همسایه و مسلمان و همچنین قاره آفریقا در اولویت قرار گرفته است، راهبردهای ۵ ساله و مطابق این راهبردها، برنامههای یکسالهای در سازمان توسعه تجارت ایران با هدفگذاریهای مشخصی تدوین شده است. براساس این برنامهها افزایش حجم و متنوعسازی صادرات و حتی واردات با کشورهای مناطق فوق در دستور کار قرار دارد.
وی در مورد صادرات به کشورهای عربی افزود: در مورد کشورهای عربی وضع صادرات کمی متفاوت است. این کشورها عمدتا جزو همسایگان ج. ا. ایران هستند و در سال ۱۳۹۸ در معرض بیشترین تاثیر از تحولات بینالمللی و منطقهای گفته شده، قرار داشتند. با این وجود در ۱۱ ماهه سال ۹۸ صادرات به بعضی از این کشورها افزایشی و به برخی کاهشی بوده است. ولی در مجموع به دلایلی که اشاره شد، صادرات به کشورهای مذکور به ویژه از نظر ارزشی با یک افت نسبی مواجه بوده است.
سرپرست دفتر عربی و آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران، در مورد برنامههای سال99 سازمان برای توسعه تجارت با کشورهای آفریقایی گفت: علاوه بر پیگیری ایجاد زیرساختهای تجاری با قاره آفریقا، افزایش مشارکتهای نمایشگاهی و مبادله هیاتهای تجاری، حمایت از تاسیس مراکز تجاری، با توجه به تمایل قبلی برخی کشورهای آفریقایی برای برقراری معاملات تهاتری و وجود برخی زمینهها در این ارتباط، تلاش برای راهاندازی این نوع تجارت با برخی کشورهای آفریقایی در سال پیش رو در دستور کار قرار دارد.
پیلتن در مورد اقلام عمده صادراتی و وارداتی ایران به آفریقا گفت: اقلام عمده صادراتی ایران به آفریقا بیشتر شامل گاز مایع، محصولات از آهن و فولاد، سیمان،کفپوشها، وازلین، اوره، کشمش، پارافین و روغن موتور، قیر و بیسکوئیت و برخی مواد شیمیایی بوده است. همچنین اقلام عمده وارداتی نیز شامل دانه کاکائو، روغن آفتابگردان، روغن پالم، چای، فسفات، دانه کنجد، توتون و تنباکو، برخی میوهجات گرمسیری و حبوبات بوده است.
وی افزود: تجارت ج. ا. ایران با قاره آفریقا در سالهای گذشته در حدود ۱ میلیارد دلار بوده که شامل حدود ۷۰۰ میلیون صادرات و حدود ۳۰۰ میلیون واردات بوده است. طرفهای عمده صادراتی ایران در این قاره نیز عمدتا شامل کشورهای مصر،کنیا، سودان، آفریقای جنوبی، موزامبیک، نیجریه، تونس، ساحل عاج، لیبی، اتیوپی، تانزانیا، سومالی و جیبوتی بوده و طرفهای عمده وارداتی شامل کشورهای زامبیا، غنا، اتیوپی، آفریقای جنوبی، تانزانیا، سودان، مصر، کنیا، تونس و ساحل عاج بوده ست.