ایران همواره بزرگترین تولید کننده زعفران در دنیا بوده است اما دنیا این محصول را به بیشتر به اسم اسپانیا شناخته است و محصول صادراتی کشورمان بیشتر در بسته بندی های بزرگ به این کشور رفته و در آنجا با بسته بندی و برندهای اسپانیایی در دیگر کشورها به فروش رسیده است.
این امر باعث شده که تولیدکنندگان و حتی تجار ایرانی از فروش زعفران سود بسیار کمتری از شرکت های اسپانیایی به دست آورند به طوری که ماتادورها چند برابر ایرانی‌ها از این مشارکت سود برده اند.
ورود رقبا به بازار زعفران ایران
در سال‌های اخیر تنها نگرانی موجود، دیگر تقسیم سود فروش زعفران در بازار های جهانی نیست بلکه کشورهای دیگری خود تولید کننده زعفران شده اند و این نگرانی وجود دارد که در آینده رقیب جدی حتی در بخش تولید برای کشورمان باشند.
بنابراین گزارش افزایش شدید قیمت ارز در سال جاری به طور معمول باعث رونق صادرات کالاهای کشاورزی به ویژه کالاهای که وابستگی ارزی ندارد می شود اما علی شریعتی‌مقدم رئیس صندوق توسعه صادرات زعفران و رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران در ایران باره اظهارات متفاوتی دارد.
وی اظهار داشت: با بالا رفتن قیمت ارز نه تنها ارزش صادرات زعفران بیشتر نشده بلکه کاهش یافته است زیرا رقابت منفی میان صادر کنندگان این محصول شکل گرفته و محصولات خود را به قیمت کمتری از قبل به فروش می رسانند.
وی افزود: از طرفی تغییرات زیاد مقررات ارزی و تحریم صادرات این محصول به صورت قاچاق را افزایش و صادرات قانونی را کاهش داده است.
رئیس کمسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: ارزش گذاری قیمت زعفران در گمرک ایران نیز به روز نیست و لازم است هر 2 ماه ارزش صادراتی این محصول بررسی و تعیین شود.
وی با بیان اینکه قاچاق پیاز زعفران ایران به کشور های دیگری از جمله افغانستان تهدیدی برای صادرات زعفران ایران است، گفت: 30 کشور برای تولید زعفران در دنیا تلاش می‌کنند و ممکن است جایگاه صادرات این محصول را مانند محصولات دیگری نظیر خاویار، فرش و پسته از دست دهیم.
صادرات زعفران ایران از افغانستان برای برنگرداندان ارز
نایب رئیس شورای ملی زعفران اظهار داشت: به دلیل اجبار صادرکنندگان برای برگشت ارز حاصل از صادرات و قوانین دست و پاگیر بخشی از زعفران ایران از مسیر افغانستان به دیگر کشورها صادر می‌شود؛ طبق آسیب‌شناسی انجام شده مهم‌ترین دلیل صادرات زعفران از کشور ثالث تعهدات برگشت ارز است.
وی تاکید کرد: مالیات صادرات زعفران به افغانستان صفر است که موجب اقبال صادر کنندگان ایرانی برای صادرات زعفران از مسیر این کشور است.
شریعتی مقدم با بیان اینکه سطح زیر کشت زعفران افزایش یافته اما بازارهای مناسبی برای آن شناسایی نشده است گفت: تولید زعفران ایران از 500 هزار کیلوگرم در سال‌های گذشته در سال جاری رشد 15 درصدی داشته است اما بازارهای صادراتی متناسب رشد نکرده است.
وی با بیان اینکه 95 درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود اظهار داشت: عمده تولید زعفران در 140 هزار هکتار از سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی، خراسان جنوبی و شمالی است و مابقی آن در 20 استان دیگر کشور انجام می‌شود.
شریعتی مقدم با بیان اینکه کرونا صادرات وزنی زعفران را حدود 20درصد کاهش داده است، گفت: کاهش قدرت خرید مردم، تعطیلی ایرلاین‌ها و رستوران‌ها، مشکلات حمل‌ونقل و ورود کالا باعث کاهش صادرات زعفران شده است.
96 درصد زعفران ایران فله ای شده است
وی گفت: تحریم ها مشکلاتی برای صادرات زعفران ایجاد کرده که کرونا آن را تشدید کرده است و شرکت‌های بسته‌بندی نمی‌توانند کار خود را به خوبی انجام دهند؛ به طوری که اکنون از 250 هزار تن زعفران صادراتی تنها 6 درصد آن به صورت بسته‌بندی صادر می شود.