بررسیها نشان میدهد، در سه دهه گذشته، میزان سطح زیر کشت و بهتبع آن میزان تولید سیبزمینی در مناطق مختلف ایران، عمدتا به شرایط آب و هوایی و قیمت محصول وابسته بوده، به همین دلیل روند تولید در مناطق مختلف با نوسان همراه است. ضایعات ۲۵-۲۰ درصدی این محصول از معضلات تولید آن در کشور است. استانهای عمده تولیدکننده سیبزمینی در کشور همدان، اردبیل، اصفهان، کردستان و آذربایجان شرقی، خراسان رضوی هستند.
طی سالهای اخیر نگرش تولیدکنندگان سیبزمینی از تولید سنتی به مکانیزه از مهمترین دلایل رشد و توسعه این محصول در کشور بوده است. اولین فاکتور مهم در بخش مکانیزاسیون سیبزمینی مربوط به استفاده از ماشین و تجهیزات بهروز است.
یکی از شرکتهای فعال در مطالعه، طراحی، تولید و خدمات پس از فروش ماشینهای کشاورزی شرکت سبزدشت است. مدیرعامل شرکت سبزدشت با بیان اینکه این شرکت در سال ۱۳۵۸ با هدف مکانیزاسیون کاشت، داشت و برداشت سیبزمینی در اصفهان تاسیس و برای اولین بار دستگاههای سیبزمینیکار و سیبزمینیکن در کشور با حداقل امکانات ساخته شد، گفت: با تلاش فراوان توانستیم کشت ردیفی سیبزمینی را جایگزین کشت سنتی و کرتی در مناطق مختلف کشور کرده و با موفقیت استفاده از ماشینهای کاشت و برداشت سیبزمینی در مزارع را که تا آن زمان منحصر به عملیات شخم زدن توسط گاوآهنها بود ترویج و توسعه دهیم. به این ترتیب طی سالهای متمادی توانستیم قدمبهقدم مسیر دشوار مکانیزاسیون سیبزمینی در ایران را ایجاد و شرایط افزایش سطح زیر کشت این محصول در کشور فراهم کنیم. حسین روضاتی با بیان اینکه با تاسیس و تلاش این شرکت ابزار دستی کشاورز و کاشت سنتی به ماشینهای مدرن و کاشت مکانیزه مبدل شده است، تاکید کرد: در حال حاضر در کشور ما حدود ۵ میلیون تن سیبزمینی تولید میشود که تولید سنتی آن علاوه بر کاهش کیفیت، بهرهوری اقتصادی را نیز به پایینترین سطح میرساند.
روضاتی در ادامه افزود: در حال حاضر با مکانیزاسیون تولید سیبزمینی در کشور در ۴ فصل سال تولید میشود؛ درحالیکه در گذشته این تولیدات تنها در یکفصل آنهم در فصل بهار امکانپذیر بود.
وی بابیان اینکه میزان تولیدات این شرکت بر اساس تقاضای مصرفی است، خاطرنشان کرد: تولیدات این شرکت بخش بزرگی از نیازهای کشور را تامین و در طی سالهای اخیر صادرات مطلوبی به کشورهای همسایه و کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای حوزه سیایاس (CIS) داشتیم.
به گفته روضاتی، محصولات این شرکت منحصر به شرایط زراعی مخصوص کشورمان است و نمیتوان شرایط کاربری این ماشینها را با نمونههای کشورهای اروپایی در بخش کشاورزی مقایسه کرد؛ چراکه اکثر ماشینهای اروپایی برای شرایط آب و هوایی مرطوب و حاصلخیز تهیه شدهاند.
مدیرعامل شرکت دشت سبز افزود: از ابتدای سالجاری قیمت ماشینهای کاشت، داشت و برداشت سیبزمینی در مقایسه با سال قبل ۴۰ درصد افزایش داشته است و دلیل آن افزایش قیمت شدید و بیش از ۱۰۰ درصد متریال در بخش تامین بوده است. به عنوان مثال ورق دو میلیمتری در سال گذشته با قیمت هر کیلو حدود ۴هزار تومان تامین شده است. در حالیکه هماکنون همین ورق با قیمت هر کیلو ۱۸هزار تومان تامین میشود.
روضاتی با بیان اینکه افزایش قیمت این ماشینها صدمات زیادی به رونق و رشد مکانیزاسیون تولید سیبزمینی وارد میکند، تاکید کرد: در حال حاضر قیمت هر کیلو سیبزمینی
خریداری شده از کشاورزان را حدود ۱۲۰۰ تومان خریداری میکنند. این در حالی است که کشاورز برای پرورش این محصول پروسه چندماهه را با صرف هزینههای سنگین طی میکنند و بنابراین با این قیمتها نمیتوان از کشاورز انتظار داشت هزینهکرد مناسبی برای بخش مکانیزاسیون داشته باشد.
این مدیرعامل تعداد شاغلان مستقیم و غیرمستقیم این شرکت را حدود ۷۰۰ نفر عنوان کرد و گفت: دولت با کمک به این صنعت علاوه بر اشتغالزایی میتواند تولید محصولات و کیفیت آن را ارتقا دهد. وی در خصوص ماشینهای تولیدی تاکید کرد: این شرکت ماشینهای تخصصی شامل ماشینهای آمادهسازی خاک، کاشت، داشت، برداشت و درجهبندی سیبزمینی و ماشینهای کاشت و برداشت سیر و پیاز تولید میکند. قسمتهای مختلف تولیدی سبز دشت شامل واحدهای برشکاری، ماشینکاری، مونتاژ، رنگآمیزی، فنی و مهندسی، کنترل کیفی و خدمات پس از فروش در مساحتی بالغ بر ۲۰ هزار مترمربع در منطقه صنعتی محمودآباد اصفهان مستقر است.
وی در خصوص بخش بازرگانی این شرکت نیز گفت: بخش بازرگانی کلیه ماشینآلات تولیدی از طریق بیش از ۳۰ عامل فروش در ایران و در بیش از ۱۰ کشور خارجی ارائه میشود.