محمد حسین بنابازی اظهار کرد: مرغ سایز با وزن 1.2 تا 1.8 کیلوگرم دارای دوره پرورش کوتاهتر، پایین بودن هزینهی خوراک، ضریب تبدیل بهتر، چربی کمتر، باقیمانده داروی و دریافت نوبتهای واکسیناسیون کمتر و طعم و مزه بهتر است.
وی اظهارداشت: این درحالیست که در کشور ما ذائقه مردم به مصرف مرغهای درشت با سایز بالای دوکیلوگرم است که دوره پرورش طولانیتر، چربی بیشتر، باقیمانده دارویی و نیاز به واکسن است.
دبیر کمیته آموزش، ترویج و رسانه کارگروه تحقیق و توسعه برنامه ملی ارتقای مرغ سایز تصریح کرد: اکنون در دنیا برای حفظ سلامت جامعه، تمایل به سمت مصرف مرغهای سایز با وزن کمتر بوده و در سالهای اخیر در ایران نیز در این زمینه اقداماتی انجام شده اما این مهم نیازمند فرهنگسازی بیشتر است.
بنابازی با بیان اینکه در دنیا گونه های تجاری مرغ گوشتی رایج شامل «رأس»، «کاب»، «آربوراکرز» و «هوبارد» همگی با وزن گیری بالا هستند، گفت: در بحث مرغ سایز، گونه مرغ سایز به دلیل جثه متوسط در دسته مرغهای سایز (کم وزن) قرار دارد و بهترین گزینه است که میتواند در کاهش هزینههای تولید و سلامت جامعه نقش مؤثری داشته باشد.
حیوانات لاین به یک جمعیت خالص از حیوانات خاص، اعم از دام و طیور می گویند که متعلق به یک نژاد مشخص با ویژگی های ژنتیکی کاملا مشخص است.
ایران جز 8 کشور دارنده مرغ لاین دنیاست
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافتههای مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور اظهارداشت: در دنیا لاین مرغ بالاترین سطح ژنتیکی و جز مسائل امنیتی کشورهای دارنده است که ایران با داشتن مرغ لاین آرین جز هشت کشور دنیا در این زمینه محسوب میشود و به طور معمول از سطح اجداد به بعد در اختیار کشورهای دیگر قرار میگیرد زیرا از روی مرغ اجداد و مادری، بازسازی لاین بسیار دشوار و دست نیافتنی است.
بنابازی یادآورشد: تا اواخر دهه 70 لاین آرین بیش از 90 درصد بازار کشور را در اختیار داشت و هیچ سویه مرغ گوشتی خارجی وارد کشور نمیشد تا اینکه در بحث تجارت جهانی و پیوستن به این موضوع، در کشورها برروی تجارت جهانی باز شد و رقابت آزاد صورت گرفت.
دبیر کمیته آموزش، ترویج و رسانه کارگروه تحقیق و توسعه برنامه ملی ارتقای مرغ سایز افزود: بنابراین در اواخر دهه 70 با ورود لاینهای تجاری رأس، کاب، هوبارد و آربوراکرز که توسط کمپانیهای بزرگ همچون آویاژن مورد حمایت بود و توسط بخش خصوصی و برخی بخشهای خصولتی وارد کشور میشد، باعث شد مرغ آرین به دلیل مدیریت دولتی نتواند در حوزه تجاری و بازار با سویههای خارجی وارداتی رقابت کند و سهم آن از بازار تولید گوشت مرغ کشور تقریباً به صفر رسید.
بنابازی ادامه داد: این درحالیست که کشور ما هر لحظه با تحریمهای جدید روبرو میشد و اگر مطمئن بودند ما لاین مرغ آرین را نداریم به طور حتم کشور را در این زمینه هم تحریم میکردند و یا با قیمتهای بالاتری به ایران میفروختند.
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافتههای مؤسسه تحقیقات علوم کشور گفت: واردکنندگان و کمپانیهای بزرگ دنیا با در دست گرفتن انحصار و هزینههای گزاف در تحقیق و توسعه و تبلیغات برای سویههای در اختیار خود عملاً امکان رقابت سویه آرین را در بازار مرغ کشور طی 35 سال گذشته سلب کردند.
بنابازی افزود: با فرمان مقام معظم رهبری مبنی براینکه کشور باید یک لاین ملی مرغ داشته باشیم، تدوین برنامه ملی مذکور با محوریت وزارت جهادکشاورزی در دستور کار تمامی نهادهای مرتبط قرار گرفت و تاکنون مقام معظم رهبری دو دستور اجرایی در این زمینه صادر کردهاند که موجب وفاق ملی و تقویت و ضمانت اجرایی این برنامه شده است.
وی اضافه کرد: منتقدین مرغ لاین آرین براین باورند که به محض رفع تحریمها، واردات به طور مجدد از سر گرفته خواهد شد و با این کار منابع کشور صرف یک محصول با بهرهوری پایین میشود، این در حالیست که ما در حوزه تحقیقات نشان دادهایم که آنطور که ادعا میشود سویه مرغ آرین از چهار سویه خارجی عقب نیست.
به گفته بنابازی، همچنین رویکرد و تمایل سایر کشورهای پیشرفته در این زمینه هم برای پاسخ به تغییر ذائقه و سلامت مردم خود به سمت لاینهای کند رشد با سایز متوسط تغییر کرده است.
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافتههای مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور تصریح کرد: بنابراین از شهریور ماه سال 98 جلساتی متعدد و منظمی برای تهیه برنامه ملی ارتقای مرغ لاین آرین برگزار شد.
وی افزود: این برنامه در بخش های بازسازی زیرساختهای مجتمع لاین بابلکنار، ارتقا و رونق تولید، لاین پشتیبان و تحقیق و توسعه و با هدفگذاری دستیابی به 50 درصد از بازار تا پایان سال 1399 و 100 درصد بازار داخلی و توسعه صادرات به بازهای منطقه تا پایان سال 1400 ارائه شد.
بنابازی با اشاره به اینکه در کارگروه تحقیق و توسعه نیز فعالیت بسیار خوبی در حال انجام است تا به تقویت توان رقابت مرغ لاین آرین و در حد یک لاین تجاری و برند موفق بینجامد، افزود: 6 کمیته ژنتیک و اصلاح نژاد، تغذیه و مدیریت پرورش، فناوریهای نوین، تجاریسازی تولید، آموزش، ترویج و رسانه و مطالعات اقتصادی و بازار تشکیل و ضمن احصای اولویتها و نیازهای فناورانه در صدد تأمین و رفع آنها از طریق حمایتهای معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و با استفاده از ظرفیتهای زیست بوم فناوری کشور است.
به گفته وی، به همین منظور معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری نیز با همکاری مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور برای پاسخ به ابهامات تولیدکنندگان درخصوص عقبماندگی سویه (گونه) آرین از سیار سویههای تجاری اقدام به انجام یک مطالعه جامع با جمعیت آماری مناسب و شرایط آزمایشی کنترل شده و یکسان برای مقایسه آرین با چهار سویه دیگر کرد.
بنابازی با تاکید براینکه لاین بالاترین سطح ژنتیکی طیور است و باید دائماً کار اصلاح نژادی روی آنها صورت گیرد گفت: این لاین در سالهای اخیر تنها در مجتمع بابل کنار نگهداری می شده است و کارهای ژنتیکی هم بر روی آن ادامه داشته است اما عملاً چون سهمی از بازار نداشت این تلاشها بی ثمر ماندهاند.
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافتههای مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: نتایج تحقیقات اخیر نشان داد که سویه آرین تا 35 روزگی بخوبی با چهار سویه دیگر رقابت میکند و از مزایایی همچون استفاده از جیرههای غذایی رقیق و ارزانتر و نیز جایگزینی ضایعات بوجاری گندم بجای ذرت تا 25 درصد برخوردار است.
بنابازی با بیان اینکه بخش زیادی از ایراداتی که به آرین وارد میشود بیش از آنکه فنی بوده و به توان ژنتیکی آن مرتبط باشد به تبلیغات منفی و جو روانی ایجاد شده توسط رقبا و واردکنندگان بوده است، اظهارداشت: همچنین عضله سینه مرغ آرین گرچه به لحاظ حجم و نسبت به کل لاشه در مقایسه با سایر سویهها کوچکتر است اما به سبب طعم و بافت ترد و نرمتر است. اصلاح ژنتیکی فشرده و مداوم با تاکید بر حجم عضله سینه سویههای تجاری دیگر موجب شده است عضله سینه در آنها اصطلاحاً چوبی و سفت شود که مورد سلیقه مصرفکنندگان نیست.
دبیر کمیته آموزش، ترویج و رسانه کارگروه تحقیق و توسعه برنامه ملی ارتقای مرغ سایز تصریح کرد: به طور معمول دوره پرورش طیور گوشتی بین 35 تا 45 روز است که بنابر شرایط بازار نهادهها گاهی تولیدکنندگان مرغ را تا 50 روز نگهداری و گاهی 35 روزه مرغ را روانه بازار میکنند.
بنابازی گفت: تحقیقات بر روی پرورش سویهها در شرایط یکسان نشان داده است تفاوت ضریب تبدیل سویه آرین با سویههای خارجی زیاد نیست. ایراد آنجاست که عملکرد واقعی آرین با اعداد و ارقام موجود در کاتالوگهای معرفی سویههای خارجی مقایسه میشود. به عبارت دیگر، سویههای خارجی هم در شرایط واقعی پرورش کشور ما و بر اساس میانگین شاخصهای تولید گوشت مرغ در کشور، قطعاً معادل با شاخصهای کاتالوگها تولید نمیکنند. ایندکسهای موجود در کاتالوگها معمولاً میانگین 25 درصد بالاترین تولید هر سویه است که احتمال تحقق آنها هم حدود 25 درصد است.
احیای «بابل کنار» نیازمند تخصیص به موقع اعتبار
دبیر کمیته آموزش، ترویج و رسانه کارگروه تحقیق و توسعه برنامه ملی ارتقای مرغ سایز افزود: در صنعت پرورش مرغ گوشتی چهار سطح لاین، اجداد، مادر و جوجه گوشتی داریم که تولید از سطح اجداد به بعد سودآور است که توسط بخش خصوصی انجام میشود اما نگهداری لاین نیازمند اعتبار و پشتیبانی دولتی و با توجیهات پدافندی و امنیتی است. بهرحال باید برای نگهداری لاین از محل درآمد سایر سطوح گفته شده هزینه کرد.
بنابازی اضافه کرد: اجرای برنامه ملی ارتقای مرغ لاین آرین از جمله بازسازی و احیای مجتمع لاین بابلکنار با بیش از 35 سال قدمت نیازمند حمایت و تامین اعتبار است که البته آنچنان که به تازگی اعلام شده نمایندگان مجلس و همچنین سازمان برنامه در این خصوص کاملاً پای کار هستند.
ورود جوجه گوشتی آرین به بازار تا سه ماه آینده
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافتههای مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: طبق برنامه ریزی مرغ آرین باید تا پایان سال 99 حدود 50 درصد و تا پایان سال 1400 حدود 100 درصد بازار را در اختیار بگیرد که اکنون آنچه تحقق یافته است دستیابی و تخصیص 40 درصد بازار مرغ اجداد و 25 درصد بازار مرغ مادر گوشتی به آرین است و به همین ترتیب بزودی شاهد ورود جوجههای گوشتی به صنعت 1.2 میلیارد قطعهای پرورش مرغ گوشتی کشور تا ابتدای سال 1400 خواهیم بود.
بنابازی به ارائه مشوقها برای تولید گسترده مرغ گوشتی سویه آرین اشاره کرد و اظهارداشت: اکنون مشوقهای بیمهای، پرداخت تسهیلات کمبهره و اولویت واگذاری نهادهها به تولیدکنندگان مرغ اجداد و مادری سویههای آرین تخصیص یافته است.
وی براین باور است که اگر برنامه ملی ارتقای لاین مرغ آرین به هدف کسب سهم 100 درصدی بازار داخلی و توسعه صادرات به بازار منطقه دست یابد، طی سالهای آینده باید لاین آرین برای پیشرفت و افزایش رقابت پذیری از انحصار بخش دولتی خارج و به بتدریج بخش خصوصی محول شود و تحقیق و توسعه و مطالعات بازار در این لاین دائماً و به روز انجام شود.
جشنواره فرهنگسازی و اطلاعرسانی مرغ سایز با هدف سلامت بیشتر خانوار، مصرف کمتر دارو و آنتی بیوتیک، صرفه اقتصادی و دورریز کمتر برای خانوار و تأمین گوشت با کیفیتتر و لذیذتر، در ماههای آذر و دی سال جاری برگزار میشود.
این جشنواره در راستای برنامه ملی ارتقای امنیت و سلامت گوشت مرغ اجرا میشود.
سال گذشته (1398) بیش از دو میلیون و 700 هزارتن انواع گوشت مرغ درکشور تولید و به بازار داخلی و خارجی عرضه شد.