در شرایطی که مردم زیر بار فشارهای اقتصادی قرار دارند، روزی نیست که خبر گرانی اجناس و اقلام ضروری سبد خانوار به گوش نرسد و تامین مایحتاج افراد را بیش از پیش به چالش نکشد.
در حالی که گرانی و کمبود برخی از اقلام غذایی، اقشار مختلف جامعه را در تامین مایحتاج خود با سختی روبرو کرده است، سودجویی دلالان و عوامل واسطه در بازار برخی محصولات همچون گوشت قرمز ، هم مزید بر علت شده تا برخی دهک های جامعه از دسترسی به این ماده پروتئینی محروم شوند، این درحالی است که مسئولان امر خبر از انباشت دام در واحدهای دامداری می دهند.
بررسی ها از سطح بازار نشان می دهد که هم اکنون قیمت هر کیلو شقه گوسفندی ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان، شقه گوساله ۱۲۵ تا ۱۳۰ هزار تومان، سردست گوسفند ۱۶۰ هزار تومان و سردست گوساله ۱۴۰ هزار تومان است که با قیمت واقعی اختلاف معناداری دارد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اختلاف قیمت گوشت از دامداری تا بازار به ۶۰ درصد می رسد که عرضه مستقیم و خرید حمایتی دام تا حدودی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین جزئیات بازار دام‌زنده و انباشت در واحدهای دامداری و همچنین نرخ واقعی گوشت در بازار با خبر شویم:
قیمت تمام شده هر کیلو گوسفند ۵۰ هزار تومان است
سعید سلطانی سروستانی مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی باشگاه خبرنگاران جوان، با انتقاد از کمبود و گرانی نهاده های دامی در بازار اظهار کرد: با وجود تامین ۴۰ تا ۴۵ درصد نهاده‌های دامی با نرخ مصوب و مابقی از بازار آزاد، قیمت تمام شده دام زنده به شدت بالاست.
وی با اشاره به اینکه دولت برای نهاده‌های جو، ذرت و کنجاله سویا یارانه در نظر گرفته است، افزود: مابقی نهاده‌ها همچون یونجه، ذرت علوفه ای، کاه، کلش، تفاله چغندر قند و ... از بازار آزاد باید خریداری شود که افزایش قیمت سه قلم ذرت، سویا و جو بر بازار این نهاده‌ها هم‌تاثیر مستقیمی دارد.
سلطانی قیمت تمام شده هر کیلو گوسفند را ۵۰ هزار تومان و گوساله را ۴۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: هم اکنون متوسط قیمت هر کیلو دام سبک در کشور ۴۲ تا ۴۳ هزار تومان و دام سنگین ۳۷ تا ۳۸ هزار تومان است.
این مقام مسئول ادامه داد: با وجود حلقه‌های واسط ناشی از خلاء‌های موجود، اختلاف قیمت گوشت از دامداری تا بازار ۵۰ تا ۶۰ درصد است که سازو کار باید به گونه‌ای برای اتحادیه فراهم شود تا با عرضه مستقیم گوشت با نرخ منطقی به دست مصرف کننده برسد.
مدیر عامل اتحادیه دامداران در واکنش به آزادسازی نرخ نهاده‌های دامی و پرداخت یارانه مستقیم بیان کرد: آزادسازی قیمت نهاده‌ها شرایط را بدتر می‌کند چرا که پرداخت یارانه شعاری بیش نیست و هیچ‌گاه به دست دامدار نرسیده است.
به گفته وی، طی ۳ تا ۴ ماه اخیر پیش بینی کرده بودیم که اگر به فریاد دامداران نرسند، قیمت گوشت گوسفند در مغازه ها به ۲۰۰ هزار تومان می رسد که شاهد تحقق این موضوع برای مدتی در مغازه های سطح شهر بودیم.
سلطانی با تاکید بر این موضوع که بازار رسانی توسط تشکل ها و اتحادیه باید صورت گیرد، بیان کرد: با وجود آنکه بارها اعلام کرده ایم که سقف اعتباری برای پرواربندی و خرید قراردادی باید در نظر گرفته شود، اما مسئولان توجهی نمی کنند.
مدیر عامل اتحادیه دامداران با انتقاد از دخالت دولت در بازار گفت: دولت با اعطای تسهیلات ارزان قیمت باید ساز و کار حمایت از دامداران را فراهم کند و سپس در تنظیم بازار دخالتی نداشته باشد و تنها بر بازار نظارت کند.
وی با تاکید بر حمایت از بخش خصوصی گفت: دولت با حمایت از بخش خصوصی باید کاری کند تا محصولات کشاورزی به دست سلف خران نیفتد، کما اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده به منظور حمایت از دامداران تخصیص می یابد، اما متاسفانه سودجویی و رانت در این موضوع رخ می دهد.
تولید دام صرفه اقتصادی ندارد/ایجاد مراکز عرضه مستقیم گوشت راه حلی برای کاهش سودجویی دلال
منصور پوریان رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه گوشت وجود ندارد، اظهار کرد: با توجه به تولید و عرضه مناسب، قیمت دام و گوشت به ثبات رسیده، در برخی خرده فروشی‌ها هم قیمت برخی قطعات گوشت کاهش داشته است.
وی با اشاره به اینکه بازار گوشت در رکود به سر می‌برد، بیان کرد: با توجه به تعطیلی مراکز پرمصرف همچون تالار‌های پذیرایی و رستوران، دام زیادی روی دست دامداران مانده که با این وجود دامدار با مشکلات متعددی در نوسان قیمت نهاده‌های دامی روبه‌رو است.
پوریان ادامه داد: علی رغم فراوانی نهاده‌های دامی در بازار، اما قیمت به شدت بالاست که با وجود انباشت دام در واحدها، تولید صرفه اقتصادی برای دامدار ندارد.
رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور قیمت کنونی هر کیلو دام سبک را ۴۵ هزار تومان و قیمت هر کیلو دام سنگین را ۳۵ هزار تومان اعلام کرد.
وی با اشاره به دلایل اختلاف ۵۰ تا ۶۰ درصدی قیمت از دامداری تا بازار بیان کرد: در بخش دام سبک و سنگین، میادین توسط چوبداران اداره می‌شوند که با احتساب هزینه‌های جابه‌جایی، پلاک گذاری و سود عوامل واسطه و دلال هر کیلو دام سبک در میادین با نرخ ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان و دام سنگین با نرخ ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
این مقام‌مسئول خرید حمایتی را یکی از راهکار‌های حذف حلقه‌های واسط و دلال برشمرد و گفت: شرکت پشتیبانی امور دام و وزارت جهاد کشاورزی با خرید حمایتی از دامداران و کشتار مستقیم در کشتارگاه‌ها، حلقه‌های واسط را از بین می‌برند که استمرار این طرح، حمایت مستقیم دامدار و مصرف‌کننده را در بر دارد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه طرح خرید حمایتی به صنعت دام کشور کمک می کند، بیان کرد: با وجود آنکه امکان عرضه مستقیم برای دامدار وجود ندارد، از این رو دام به دست دلال و واسطه می افتد که در نهایت در خرده فروشی ها پس از تبدیل به قطعات مختلف با نرخ های متفاوتی عرضه می شود، درحالیکه با خرید حمایتی و عرضه مستقیم شاهد التهابات قیمت در بازار نخواهیم بود.
به گفته وی، گرچه خرید حمایتی نوعی عرضه مستقیم به بازار است، اما باید فضایی ایجاد شود که در مناطق پرتردد، گوشت به طور مستقیم به دست مصرف کننده برسد تا دیگر شاهد گران فروشی و اختلاف فاحش قیمت از دامداری تا بازار نباشیم.
رئیس شورای تامین کنندگان دام کشور با بیان اینکه بخش خصوصی توان راه اندازی مراکز عرضه مستقیم را ندارد، تصریح کرد: بخش دولتی با حمایت از بخش خصوصی باید شرایط را فراهم کند تا عرضه گوشت به طور مستقیم در بازار انجام شود چرا که در عمده فروشی همه چیز مشخص است، اما در بحث خرده فروشی مشکلاتی وجود دارد.
قیمت منطقی هر کیلو گوشت گوساله ۱۱۸ هزار تومان است
احمد مقدسی رئیس انجمن صنفی گاوداران ، با اشاره به اینکه وضعیت دام و طیور کشور بحرانی است، اظهار کرد: هم اکنون مقدار تامین ارز برای ترخیص نهاده از گمرک و بنادر بسیار کم است که متاسفانه بوروکراسی‌های اداری در سامانه بازارگاه ناکارآمد است.
وی افزود: گرچه سیستم سامانه بازارگاه مناسب است، اما به علت کمبود نهاده همانند خودرویی است که بنزین ندارد.
مقدسی قیمت تمام شده فعلی گوساله زنده را ۴۷ هزار تومان اعلام کرد و افزود: با تامین ۱۰۰ درصد نهاده با نرخ مصوب، قیمت تمام شده به ۴۴ هزار تومان می‌رسد که متاسفانه در شرایط فعلی متوسط قیمت خرید گوساله از دامدار ۳۸ هزار تومان است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه زنگ خطر نابودی صنایع شیر و گوشت کشور به صدا در آمده است، بیان کرد: با توجه به وضعیت فعلی نهاده‌های دامی اعلام خطر جدی به مسئولان می‌کنیم تا وزارت جهاد از طریق سامانه، نهاده مورد نیاز را تامین کند.
وی قیمت واقعی هر کیلو گوشت گوساله بر مبنای نرخ دام را ۱۱۸ هزار تومان اعلام کرد و گفت: عرضه با نرخ‌های بالاتر تضییع حقوق مصرف‌کننده است.
رئیس انجمن صنفی گاوداران در پایان از انباشت دام در واحدهای دامداری خبر داد و گفت: با استمرار روند فعلی، دیگر هیچ پرواربندی گوساله پروار نمی‌کند، در حالی که با حمایت از تولید نیازی به واردات نخواهیم داشت و به طور کامل ۱۰۰ درصد نیاز کشور از داخل تامین می‌شود.