وحید ضیائیان احمدی، مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی اشاره به تغییر قیمت‌ها در بازار زرشک، اظهار کرد: در حالت معمول قیمت برایندی است که از دو عامل عرضه و تقاضا تاثیر می‌گیرد، اما در این شرایط متاسفانه تقاضا به دلایل مختلف بشدت کاهش یافته است دلایلی مانند تعطیلی رستوران‌ها، کاهش شدید جمعیت توریست در استان‌های خراسان جنوبی و خصوصا زوار در خراسان رضوی که حجم قابل توجهی از خرید زرشک توسط این گروه صورت می گرفت و در نهایت بحث صادرات که در سال جاری و گذشته با مشکلاتی مواجه و عملا در مواردی کاملا متوقف شد و نتیجه تمامی این عوامل باعث افت شدید تقاضا شد.
وی ادامه داد: در نتیجه با توجه با ثابت ماندن حجم زرشک عرضه شده به بازار، این امر موجب افت قیمت زرشک در ابتدای تابستان سال جاری شد به نحوی که قیمت زرشک پفکی تا 30 هزار تومان در هر کیلو کاهش پیدا کرد.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی بیان کرد: اگر چه اقدامات متعددی توسط ارگان‌ها و نهادهای مرتبط جهت مدیریت این بازار در تابستان برنامه ریزی شد، اما در عمل این تنها وزارت جهاد کشاورزی و تعاون روستایی بود که با عملی کردن این برنامه‌ها توانست قیمت را به میزان قابل توجهی ترمیم کند؛ به نحوی که ما شاهد رشد 100 درصدی قیمت زرشک پفکی در بازار بودیم و این قیمت در حال حاضر برای هرکیلو زرشک پفکی به 60 هزار تومان رسیده اگرچه این قیمت قطعا مطلوب ما و همچنین کشاورزان و زرشک‌کاران نیست، اما در شرایط فعلی بازار واقعا همین اقدامات جای تحسین دارد.
راه‌هایی برای معرفی بیشتر زرشک در بازارهای جهانی و ملی
ضیائیان احمدی با اشاره به عمده اقدامات مدیریت تعاون روستایی استان در این زمینه، افزود: عقد تفاهم نامه چهار جانبه با سازمان مرکزی تعاون روستایی( با حمایت استانداری و سازمان جهاد کشاورزی استان) برای فراهم آمدن شرایط خرید توافقی زرشک توسط تشکل‌های این استان و خرید توافقی زرشک که تاکنون جمعا 270 تن زرشک خشک و 435 تن زرشک‌تر خریداری و عمده آن نیز(خصوصا زرشک تر) به بازارهای کشور ارسال شده است.
وی افزود: مذاکره و توافق با شـرکت فروشـگاه‌های زنجیره‌ای شهروند برای عرضه محصولات زرشک و عناب استان در آن فروشگاه‌ها با برند و مطابق با معیارهای اداره استاندارد و معاونت غذا و دارو، مذاکره وتوافق با مدیر عامل شـرکت بهین گسترتامین کننده کالاهای فروشـگاه های زنجیره‌ای اتکا(آقای زهری) برای عرضـه زرشک و عناب در سطح فروشگاه‌های زنجیره‌ای اتکا، مـذاکره و توافق بـا مـدیریت زنجیره تـامین سازمان اقتصادی آستان قدس رضوی جهت صادرات محصول زرشک و عناب به روسیه و همچنین عرضه محصول زرشک با برند رضوی یا برندهای بومی در فروشگاه‌های آستان قدس رضوی از دیگر اقدامات است.
ضیائیان احمدی اظهار کرد: در اختیـار گرفتن چهـار جایگـاه عرضه محصول زرشـک در میادین میوه و تره بار تهران(ولنجک، صادقیه، سـردار جنگل و هروی) و عرضه زرشک تازه در این بازارها که این موضوع برای اولین بار اجرایی شد و زرشک تازه در این بازارها عرضه شد.
وی افزود: اگر چه این مدیریت در اجرای این برنامه با چالش‌های بسیاری روبرو بوده که ناشی از قوانین موجود در سازمان میادین و تره بار تهران بود؛ برای مثال الزام به عرضه با قیمتی بسیار پایین(14 هزار تومان) که عملا با احتساب هزینه‌های بسته بندی ارسال و هزینه‌های غرفه سود چندانی نصیب عاملین نشده و امکان افزایش قیمت خرید از کشاورز نیز موجود نبود، اما قطعا در سنوات آتی با استفاده از تجربیات امسال با جدییت بیشتری این موضوع پیگیری خواهد شد.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی بیان کرد: واگذاری یک فروشگاه ثابت به صورت یک ساله جهت عرضه محصولات کشاورزی و استراتژیک استان به مدیریت تعاون روستایی استان با دسـتور مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روسـتایی ایران به مدیریت تعاون روستایی استان تهران و تبدیل آن به مرکز عرضه محصولات تولیدی بخش کشاورزی استان از دیگر اقدامات بود.
وی با اشاره به مذاکره و توافق با اتحادیه تعاونی‌های روسـتایی استان تهران و در اختیار گرفتن یک انبار بصورت رایگان جهت دپو و عرضه مستقیم زرشک و سایر محصولات استان، افزود: مکاتبه و رایزنی با مدیریت‌های تعاون روستایی استان‌های کشور جهت فراهم آمدن امکان عرضه محصول زرشک در شبکه‌های تعاون روستایی استان‌ها حتی به صورت مبادله کالا با کالا (مبادله با محصولات تولیدی استان‌های دیگر) به صورت مستقیم همچنین از طریق معاونت مبازرگانی تعاون روستایی کشور از جمله اقدامات است.
ضیائیان احمدی اظهار کرد: پیگیری معرفی زرشک در سطح کشور با شناساندن این محصول و خصوصیات غذایی و دارویی آن از طریق مذاکره و توافق با شـبکه ایران کالا برای تبلیغ زرشک اسـتان با اولویت برندهای متعلق به شـرکت‌های تعاون روستایی به صورت رایگان و تهیه گزارش زنده از وضعیت زرشک استان با حضور کارشناسان متخصص و گزارش میدانی و پخش در شبکه سراسری و همچنین معرفی محصول به صورت گسترده در فضای مجازی از اقدامات است.
وی افزود: پیگیری و مکاتبات لازم با ریاست سازمان جهاد کشاورزی و صندوق حمایت بخش کشاورزی استان جهت تامین سرمایه در گردش با کارمزد 10 درصد تشکل‌های دخیل در امر خرید توافقی زرشک امسالی، تـامین زیرساخت‌های اولیه مورد نیاز، طراحی و سـفارش کارتن و ظروف بسـته بنـدی و آماده سازی دان کن زرشک، دسـتگاه وکیوم و بسته بندی جهت زرشک بهداشتی با برند ثبت شده تشکل‌ها و برگزاری جلسه و مکاتبه با نهادها برای مدیریت بازار زرشک سال گذشـته و سال زراعی جدید و متعاقب آن هماهنگی و پیگیری معاونت دیپلماسـی اقتصادی امور خارجه با سفارتخانه‌های ایران در کشورهای مختلف در راستای معرفی زرشک از دیگر اقدامات انجام شده است.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با اشاره به تجزیه و تحلیل شرایط فعلی بازار، تصریح کرد: زرشک به دو شیوه خرمنی و بارگاهی خشک می‌شود؛ زرشک خرمنی معمولا روز 15 تا یک ماه پس از برداشت خشک شده و آماده عرضه به بازار است.
ضیائیان احمدی ادامه داد: زرشکی که به صورت پفکی و در بارگاه خشک می‌شود معمولا 4 تا 5 ماه طول می‌کشد آماده عرضه به بازار شود؛ لذا بعد از عید به بازار عرضه و این زرشک تا پایان سال و تا زمانی که زرشک جدید به بازار عرضه شود عرضه آن در بازار وجود دارد، اما معمولا با برداشت زرشک و عرضه زرشک خرمنی به صورت معمول هرسال خصوصا قبل از عید با ورود زرشک پفکی ما یک نوسان قیمت در بازار داریم که امسال نیز این نوسان در حال حاضر خود را در بازار نشان داده است.
وی ادامه داد: به طور معمول با آغاز سال سنگینی حاکم بر بازار رفع خواهد شد؛ ضمن اینکه امسال میزان زرشک موجود در بارگاه‌ها نیز به نسبت سال‌های پیش به شدت کاهش پیدا کرده که دو عامل در این مقدار موثر بوده است.
وی با اشاره به عرضه میزان قابل توجه زرشک به صورت تازه خوری توسط مراجع و مراکز مختلف، افزود: برای مثال امسال برای اولین بار ما زرشک استان را در بازارهای تهران در 5 غرفه در میادن میوه و تره بار تهران به صورت مستقیم عرضه کردیم؛ ضمن اینکه با توجه به افت قیمت زرشک در سال پیش کشاورزان نیز تمایل بسیاری به فروش زرشک خود به صورت تر داشتند؛ لذا تعداد کمی از کشاورزان زرشک خود را برای فرآوری به بارگاه منتقل کرده و در مجموع میزان زرشک موجود در بارگاه‌ها به شدت کاهش پیدا کرده که نمود این موضوع خود افزایش قیمت زرشک در سال آتی بدنبال خواهد داشت.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با درخواست از باغداران، اظهار کرد: باغداران به صورت احساسی با بازار برخورد نکنند؛ قطعا اگر عرضه را کنترل کرده می‌توان بازار را نیز مدیریت کرد.
ضیائیان احمدی ادامه داد: ما عرضه این محصول را در دنیا در اختیار داریم و اگر نتوانیم قیمت را در اختیار داشته باشیم قطعا نشانگر کوتاهی و عدم برنامه ریزی و مدیریت خود ما خواهد بود، اما قطعا امکان مدیریت آن توسط یک سازمان و یک نهاد امکان پذیر نیست و این نیاز به حمایت تعامل و همکاری همه افراد از تولیدکننده عرضه کننده و حتی تجار خرده پا و تجار بزرگ فعال در کنار ارگان‌ها و نهادهای مرتبط دولتی و همچنین تشکل‌های فعال در این حوزه است.
وی افزود: قطعا اگر همگی دست در دست همدیگر گذاشته و جلوی ورود افراد فرصت طلب در بازار را بگیریم می‌توانیم مدیریت و نبض بازار را در دنیا در اختیار بگیریم.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی بیان کرد: نکته دوم امکان استفاده از پتانسیل تمامی کشاورزان و حتی استانی‌ها برای معرفی زرشک به دوستان، آشنایان در خارج از استان و حتی استفاده از پتانسیل هم میهنان در خارج کشور است چراکه متاسفانه این محصول هنوز نزد بسیاری از هموطنان ناشناخته و از خواص دارویی آن بی اطلاع هستند.
ضیائیان احمدی با بیان اینکه باید همه ما مروج شناساندن این محصول باشیم تا قدمی در راه بهبود شرایط بازار این محصول برداریم، یادآور شد: در نهایت تمامی تلاش ما برای کم کردن مشکلات زرشک کاران در فصل جدید است؛ در شرایطی متاسفانه تعدادی از افراد فرصت طلب از این شرایط استفاده می‌کنند و با ساختن شایعاتی موجب کاهش بیشتر قیمت زرشک می‌شوند لذا لازم است اینجا اطمینان کافی به باغداران برای بکارگیری تمام توان بخش دولتی و تشکل‌های مرتبط در این حوزه برای مدیریت این بازار را به زرشک کاران استان بدهیم.