در این میان قاچاق دام زنده نیز صنعت دام‌پروری داخلی را تهدید می‌کند و به‌طور جد نقش قاچاق انواع دام زنده در افزایش قیمت گوشت هم بی‌تأثیر نیست؛ در همین راستا تشدید مبارزه با قاچاق و افزایش نظارت‌ها از یک‌سو و در نظر گرفتن سیاست‌های تشویقی و حمایتی برای دام‌پروران داخلی می‌تواند در کاهش قاچاق دام مؤثر باشد.
جمعیت روستایی و تولید کننده گوشت
بیش از نیمی جمعیت استان خراسان شمالی در روستاها ساکن هستند و شغل اکثر این افراد کشاورزی و دام‌پروری است پس با قاطعیت می‌توان گفت یکی از منابع اقتصادی و درآمدزایی مردم این استان، از این طریق است اما متأسفانه برای توسعه این صنعت در استان موانعی وجود دارد. افزایش قیمت نهاده‌های دامی، کمبود بارش و خشکسالی که منجر به ایجاد مشکلاتی در تأمین نهاده‌ها می‌شود، نقدینگی تنها بخشی از مصائب و مشکلاتی است که صنعت دام‌پروری استان با آن مواجه است.
بر اساس اعلام جهاد کشاورزی خراسان شمالی با داشتن بیش از دو میلیون رأس دام سبک و سنگین، سالانه ۶۸۲هزار رأس دام سبک در استان قابل کشتار هستند که از این تعداد، حدود ۵۷۰هزار رأس دام معادل ۶۸ درصد دام از استان خارج می‌شود.
۳۹هزار بهره بردار دام سبک در خراسان شمالی
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تعداد دامهای سبک در استان را دو میلیون و ۲۰۰ هزار رأس و تعداد دامهای سنگین استان را ۷۲ هزار و ۵۰۲ رأس اعلام کرد و می‌گوید: در حال حاضر ۳۹ هزار بهره‌بردار دام سبک و سنگین در سطح استان مشغول فعالیت هستند.
مهدی شکاری اظهار می‌دارد: در حال حاضر یک‌میلیون و ۱۹۸هزار و۲۳۵ رأس دام سبک شامل گوسفند و بز در سامانه جامع هویت دام کشور ثبت‌شده است همچنین باید گفت ازآنجایی‌که اجرای کامل طرح پلاک‌کوبی برای تسهیل در فعالیت‌های دامداران لازم و ضروری است طرح پلاک‌کوبی دامهای سبک و سنگین استان به‌صورت رسمی آغازشده و اکنون ۱۱ درصد دامهای استان پلاک گذاری شده‌اند از سوی دیگر خراسان شمالی در دامهای سبک رتبه ششم کشور را به خود اختصاص داده است.
وی در خصوص تولید شیر خام در استان اظهار می‌دارد: میزان تولید شیر خام در استان در سال گذشته، ۱۲۱ هزار تن و میزان تولید گوشت قرمز ۱۶ هزار و ۸۲۰ تن بوده است که با توجه به شرایط اقلیمی و بحث خشکسالی پیش‌بینی می‌شود در سال جاری با کاهش تولید مواجه باشیم.
خشکسالی و معضلات آن
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بابیان اینکه به اینکه خشکسالی و کاهش باران منجر به کمبود منابع آبی می‌شود، می‌افزاید: این موضوع سبب شده تا واحدهای دامی سبک و سنگین روستایی، عشایری و همچنین صنعتی با مشکل جدی تأمین خوراک دام مواجه شده شوند.
شکاری در ادامه به تعداد دامهای سبک که سالانه کشتار می‌شوند اشاره می‌کند و می‌افزاید: سالانه ۶۸۲هزار رأس دام سبک در استان قابل کشتار هستند که از این تعداد، حدود ۵۷۰هزار رأس دام معادل ۶۸ درصد دام از استان خارج می‌شود.
شکاری در پاسخ به سؤال اینکه چه تعداد دام در استان قاچاق می‌شود می‌گوید: برای جلوگیری از قاچاق دام، کنترل سلامت و غذای انسان و همچنین رعایت حقوق حیوانات پلاک‌کوبی دام از مهم‌ترین اهداف سازمان جهاد اعلام‌شده که خوشبختانه ما در استان چیزی تحت عنوان قاچاق دام نداریم. همچنین یکی از موانع بزرگ در حوزه دامداری و دام‌پروری این استان ضعف زیرساختی صنایع کشتارگاهی و بسته‌بندی است که درصدد حل این مشکل هستیم.
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی به برنامه مای سازمان جهاد و وزارت کشور در خصوص توسعه دامداری صنعتی و سنتی استان اشاره می‌کند و می‌افزاید: امهال تسهیلات دریافتی و پرداختی تسهیلات ارزان‌قیمت جهت سرمایه در گردش واحدهای صنعتی، خرید تضمینی دام سبک و انعقاد قرارداد تحویل گوشت قرمز با شرکت پشتیبانی امور دام استان در راستای حفظ قیمت بازار و جلوگیری از ضرر و زیان تولیدکنندگان و همچنین پیگیری نهاده‌های موردنیاز دامداران بخشی از برنامه مای سازمان جهاد و وزارت کشور در خصوص توسعه دامداری صنعتی و سنتی استان است.
۱۵ فقره پرونده حمل غیرمجاز دام
کارشناس مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی نیز در خصوص تعداد دامهای سبک و سنگین غیرمجاز استان می‌گوید: در سال گذشته، هزار و ۳۱۷ رأس و در دوماهه سال جاری ۳۴۰ رأس دام سبک و سنگین در استان بدون دریافت مجوزهای دامپزشکی، به‌صورت غیرمجاز در داخل استان جابه‌جا شدند
ابراهیم تقوایی با اشاره به قاچاق دام نیز اظهار می‌دارد: در سال گذشته ۲۲۶ رأس دام و دوماهه سال جاری ۶۸ رأس دام سبک قاچاق در استان شناسایی شد.
وی با اشاره به اینکه در سال جاری دو پرونده در خصوص دام سبک و سنگین به مراجع قضایی ارسال شد، خاطرنشان می‌کند: در سال گذشته ۱۵ فقره پرونده حمل غیرمجاز و یا قاچاق دام سبک و سنگین به مراجع قضایی ارسال کردیم.
خشکسالی و افزایش خروج دام
کارشناس مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی می‌افزاید: با توجه به شرایط اقلیمی و خشکسالی امسال که منجر به عدم توانمندی دامداران جهت نگهداری و تأمین علوفه می‌شود احتمال می‌رود شاهد افزایش خروج دام از استان باشیم.
تقوایی با اشاره به خروج بیش از هشت هزار و ۷۶۰ دام سنگین از استان در سال گذشته می‌افزاید: این دام‌ها جزء دامهای کشتارگاهی بودند و به کشتارگاه مای استان‌های شمالی کشور، تهران و همچنین خراسان رضوی انتقال داده شدند.
وی با بیان اینکه در سال گذشته بالغ‌بر ۶۰۰ هزار رأس دام سبک از استان خارج شد که تعدادی از این دام‌ها عشایری بودند که برای کوچ به استان گلستان و سمنان منتقل شدند، افزود: در دوماهه نخست سال جاری نیز هزار رأس دام سنگین و حدود ۹۰ هزار و ۷۴۷ رأس دام سبک از استان خارج شدند لذا با اجرای طرح هویت گذاری دام و پلاک گذاری، تا حد زیادی از قاچاق و خروج غیرمجاز دام از استان، جلوگیری شده است اما خروج دام و جابه‌جایی آن بدون دریافت مجوز لازم از دامپزشکی، همچنان وجود دارد.
قاچاق دام زیاد نیست
کارشناس مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی بابیان اینکه قاچاق دام در خراسان شمالی زیاد نیست، می‌افزاید: ازآنجایی‌که این استان مرز بازندارد، اگر دامی قاچاق می‌شود، از سایر استان انجام‌شده است، یعنی دام‌ها که به‌صورت رمه‌ای و پیاده، از استان خارج می‌شود، ممکن است از طریق دلالان سایر استان‌ها، به مرز جابه‌جا و قاچاق شود.
پیش‌ازاین نیز دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان شمالی بابیان اینکه در استان قاچاق دام شایع نیست و بسیار ناچیز است، گفت: قاچاق دام به‌یقین در افزایش قیمت گوشت تأثیرگذار است، اما علت دیگر گرانی گوشت قرمز، افزایش قیمت نهاده‌های موردنیاز دامداران است.
حجت‌الله خان‌زاده اظهار داشت: ورود و خروج دام به استان منوط به اخذ مجوز از دامپزشکی شده و حمل و ورود و خروج دام بدون پلاک گذاری ممنوع شده است همچنین باید گفت با توجه به اینکه مرزهای استان بسته است، قاچاق دام از مرز استان قابل انجام نیست، عمدتاً دام استان به دیگر استان‌ها رفته و سپس قاچاق می‌شود.
در نهایت باید دید مسئولان چه اقداماتی برای رفع مشکل قاچاق دام در استان خراسان شمالی انجام می دهند.