داود عزیزی نیا به نمایندگی از مرغداران گوشتی و تخمگذار استان مرکزی شامگاه دوشنبه در جلسه مطالبه گری با موضوع «بررسی کمبود نهاده‌های دامی» در مسجد النبی (ص) اراک اظهار کرد: امروز به مرزی از خودکفایی در کشور رسیده‌ایم که می‌توانیم نیاز استان را تأمین کنیم و ۵۰ درصد بیش از نیاز تولید داشته باشیم؛ ما منهای نیاز استان خود بخشی از نیاز مرغ و تخم مرغ استان‌های جنوبی و در بخش گوشت قرمز بخشی از نیاز استان تهران را تأمین می‌کنیم.
وی ادامه داد: ما در سالهای اخیر به ۲ دلیل افزایش تحریم‌ها و عدم تخصیص ارز مورد نیاز دچار کمبود نهاده شده‌ایم اما با وجود همه این مشکلات نکته قابل توجه این است که ایجاد زیرساخت شوخی نیست. ما نباید اجازه بدهیم این همه زیرساختی که در حوزه دام و طیور در طی سالیان متمادی ایجاد شده به این راحتی از بین برود.
مشکل دامپروری‌های روستایی در تهیه نهاده‌ها مضاعف است
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی و تخمگذار استان مرکزی گفت: متأسفانه در حوزه تأمین نهاده‌ها دولت دامپروری‌های صنعتی را خاص تر دیده و بیشتر مورد توجه قرار داده است به گونه‌ای که حدود ۸۰ درصد نهاده این دامداری‌ها تأمین می‌شود ولی در حوزه دام سبک و سنگین روستایی این گونه نیست. پرسش اساسی در این میان وجود دارد و آن اینکه کمبود نهاد مخصوصاً در بخش روستایی چگونه تأمین شده است؟ سوال دیگری که باید به صورت سربسته‌تر به آن پرداخت این است که آیا این روش‌های جایگزین به نفع نظام است؟ آیا به نفع کشور است که دامدار کمبود نهاده‌اش را با اقلامی که برای خودش و مجموعه اش هم ناخوشایند است تأمین کند؟
عزیزنیا تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که برای دامداران ایجاد شده به واسطه عدم اطلاع ایشان از پروسه و مجوزهای لازم برای خروج دام از استان است که در این شرایط انباشت دام و خشکسالی مورد سواستفاده برخی سودجویان قرار می‌گیرند. این سودجویان دام روی دست مانده دامدار را به قیمت ارزان از او می‌خرند و بی مجوز اقدام به خروج آن از استان می‌کنند و وقتی توسط مراجع مربوط بازداشت می‌شوند مسئله را به گردن دامدار بی اطلاع از همه چیز و همه جا می‌اندازند.
کشتارگاه‌ها رویه‌های دقیق و ثابتی ندارند
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات صنعت دام نبود رویه‌های دقیق و ثابت برای کشتارگاه‌ها است. باید پرسید هزینه‌های دریافتی در کشتارگاه‌ها بر اساس قانون و برنامه ریزی دقیق است یا هر کشتارگاه به طور دل‌بخواه خودش عمل می‌کند؟ درباره توزیع نهاده‌ها هم وزرات جهاد کشاورزی برای ایجاد یک عدالت حداقلی، توزیع مستقیم نهاده را ممنوع کرده و آن را در قالب سهمیه به صورت کنسانتره از طریق کارخانه‌های تولیدی خوراک توزیع می‌کند. اما این سهمیه هیچگاه به صورت کامل تخصیص پیدا نمی‌کند. در حوزه دام روستای به دام سبک ۷ تا ۸ کیلو گرم و دام سنگین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم تعلق گرفته در صورتی که برای هر دام سبک ۱۵ تا ۲۰ و برای هر رأس دام سنگین چیزی حدود ۷۵ کیلو گرم نیاز است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی و تخمگذار استان مرکزی تأکید کرد: یکی از اعتراضاتی که به ما در حوزه خوراک رسیده است کیفیت پایین این خوراک است. بعضی از دامداران مطرح می‌کنند که داخل این خوراک پر شده از سنگ و نمک و برخی از دام‌های در اثر مصرف آن مرده اند. البته ما دو طرف قضیه را می‌بینیم هم مشکلات دامداران را درک می‌کنیم و هم از محدودیت‌های سازمان جهاد کشاورزی آگاه هستیم.
یکی از موارد آزاردهنده عدم شفافیت و صداقت است
عزیزنیا ادامه داد: یکی از موارد آزاردهنده عدم شفافیت و صداقت است به گونه‌ای که ما در سامانه بازارگاه می‌بینیم که بار یک کشتی بی اینکه ارز آن تأمین شده باشد برای فروش قرار می‌گیرد. تولید کننده به گمان اینکه بار نهایتاً تا ۲۰ روز دیگر تحویل خواهد شد خرید می‌کند ولی بعد از ۲۰ روز و پیگیری از شرکت مورد نظر متوجه می‌شود ارز لازم هم هنوز تأمین نشده است چه برسد مراحل بعدی که بارگیری و… باشد.
وی گفت: به خاطر مجموعه این دلایل دامدار که با موجود زنده مواجه است مجبور می‌شود نهاده مورد نیازش را از بازار آزاد تأمین کند. به همین جهت محصولی مثل تخم مرغ برای تولید کننده چیزی حدود ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان تمام می‌شود. در این فضا چگونه می‌توان از تولید کننده انتظار داشت تخم مرغ را به قیمت مصوب ۱۸.۵۰۰ تومانی عرضه کند. از تولید کننده خواسته می‌شود به قیمت مصوب بفروشد و او را حواله به رسیدن نهاده در آینده می‌کنند. در نتیجه تولید کننده پس چند ماه به شرط تحویل نهاده مصوب باید آن را در بازار آزاد و ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم زیر قیمت بفروشد تا ما به التفاوتی که در فروش تخم مرغ ضرر کرده جبران شود. آیا شایسته است تولید کننده را خلاف روحیه و میل باطنی اش به ذرت فروش و گندم فروش و دلال تبدیل کنیم؟
مشکل اساسی خشکسالی است
در ادامه این نشست علی اکبر وحیدی فرد مدیرعامل شرکت تعاونی دام‌های گوشتی اراک گفت: ما سه مشکل عمده در حوزه دام سبک و سنگین داریم؛ اول کمبود نهاده‌ها، دوم انباشت دام، سوم ارز ترجیحی. اما مشکل مادر و اساسی خشکسالی است.
وی افزود: در شرایط خشکسالی و با توجه به اینکه مصرف ماهیانه بخش دامپروری ما ماهیانه ۴۶ هزار تن است لیکن در بهترین شرایط ۲۶ هزار تن نهاده اختصاص یافته است. البته اصل این عدم هماهنگی به وزرات جهاد کشاورزی بر می‌گردد.
مدیرعامل شرکت تعاونی دام‌های گوشتی اراک تصریح کرد: در دولت جدید بخشی از مشکلات رو به بهبود رفته که جای تقدیر دارد. امسال با پیگیری‌های انجام شده وام‌های تعویق افتاده دامداران استان مرکزی مورد امهال قرار گرفت. همین طور بحث قیمت شیر حل شد و قیمت جدید مصوب شد. هم چنین با ایجاد قراگاه امنیت غذایی بخش مهمی از مشکل انباشت دادم روبه بهبود است. ما سالهای قبل با بیماری‌هایی مثل تب برفکی به شدت دست به گریبان بودیم ولی امسال با پیش بینی‌های لازم و در اختیار قرار دادن واکسن رایگان وضعیت نسبت هب قبل بسیار بهتر است.
وحیدی فر: ما در بازدید و راستی آزمایی از پرواربندی‌های صنعتی دام سنگین استان به این نتیجه رسیدیم که تقریباً ۶۰ درصد از این واحدها یا تعطیل بودند یا زیر ظرفیت واقعی کار می‌کردند یا واحد را تبدیل به گوسفند پروری کرده بودند. البته نابسامانی‌های موجود حاصل یک سال و دو سال نیست بلکه نتیجه ۵۰ سال سیاست گذاری و عملکرد غلط است.
وی افزود: نیاز به کشتارگاه در ساعات غیراداری در مواقعی که دام به اصطلاح به کارد آمده باشد یکی دیگر از مشکلاتی است که از سوی دامپروران مطرح می‌شود.