بخیت سلطانوف با تأکید بر اینکه ایران برای قزاقستان شریک تجاری بسیار مهمی است گفت: اوج روابط تجاری دو کشور در سال ۲۰۱۶ رقم خورد که حجم تبادلات تجاری به یک میلیارد دلار رسید. اما سال ۲۰۲۰ به بعد به دلیل برخی اتفاقات از جمله شیوع کرونا حجم مبادلات دو کشور به یکچهارم کاهشیافته و به حدود ۲۳۸ میلیون دلار رسید.
او با بیان اینکه در سال گذشته شاهد افزایش ۸۵ درصدی مبادلات تجاری ایران و قزاقستان بودیم ادامه داد: سال گذشته حجم مبادلات دو کشور به ۴۴۰ میلیون دلار رسید. در این میان باید گفت ۹۹ درصد از اقلام صادراتی قزاقستان به ایران را غلات تشکیل میدهد که تنها ۱۵۰ میلیون دلار از آن به صادرات گندم اختصاص داشته است.
سلطانوف با این توضیح که در چهارماهه نخست امسال حجم مبادلات تجاری دو کشور ۴۳ درصد رشد داشته و ۷۰ درصد از شرکتهای قزاق محصولات خود را به ایران صادر میکنند افزود: ما میتوانیم روابط خود را توسعه دهیم و رسیدن به حجم مبادلات ۳ میلیارد دلاری اصلاً دور از دسترس نیست.
او با تأکید بر اینکه با توجه به جنگ اوکراین و روسیه آمادهایم صادرات غلات به ایران از جمله گندم به ایران را افزایش دهیم گفت: ما میتوانیم دستکم در حوزه کشاورزی و صادرات غلات حجم مبادلات خود را به یک میلیارد دلار افزایش دهیم.
معاون نخستوزیر قزاقستان با اشاره به امضای توافقنامههای سودمند در چند ماه گذشته میان دو کشور ادامه داد: پرداخت مستقیم صورتحسابها توسط قزاقستان گام کلیدی برای توسعه روابط است. همچنین ما میتوانیم ویزاهای تجاری را تا ۱۴ روز تمدید کنیم که این امر نیز به توسعه روابط کمک خواهد کرد.
او با تأکید بر استقبال قزاقستان از سرمایهگذاری تجار ایرانی در بندر اوکتائو گفت: در چهارماه نخست امسال حجم بار دریافتی از ایران در این بندر ۴۹۹ هزار تن بوده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته ۴ درصد کاهش داشته است. دلیل اصلی این امر کاهش ظرفیت در بندر اوکتائو است که امیدواریم با جذب سرمایه این بندر توسعه یابد.
سلطانوف ایجاد هاب لجستیکی در مناطق مرزی را راهگشا دانسته و افزود: باید اطلاعات زیادی از فرصتها و شرایط اقتصادی دو کشور میان تجار ایرانی و قزاق رد و بدل کنیم. این امر قطعاً به توسعه روابط منجر خواهد شد.
بر اساس گزارش سایت اتاق بازرگانی ایران، غلامحسین شافعی – رئیس اتاق بازرگانی ایران – نیز در این همایش با اشاره به اهمیت جایگاه قزاقستان به عنوان یکی از کشورهای آسیای مرکزی در سیاست خارجی ایران بیان کرد: با توجه به وجود منابع و تواناییهای دو کشور در زمینههایی همچون نفت و گاز، کشتیرانی در دریای خزر، پتروشیمی، کشاورزی، فلزات آهنی، مواد معدنی، مواد شیمیایی، دامپروری، مصالح ساختمانی، داروسازی، خدمات فنی و مهندسی، توسعه روابط با جمهوری قزاقستان برای ایران جایگاه ویژهای دارد.
او با بیان اینکه حضور فعال قزاقستان در تعاملات تجارت جهانی و عضویت این کشور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و پیمان شانگهای پتانسیل توسعه روابط تجاری دو کشور را بیشاز پیش ایجاد کرده تأکید کرد: متأسفانه با وجود این پتانسیلها اما حجم روابط تجاری دو کشور اگر چه روند رو به افزایش دارد اما هنوز ناچیز است.
شافعی خواستار برداشتن گامهای عملیاتی برای افزایش حجم تجارت دو کشور از جمله تسهیل صدور روادید شده و ادامه داد: کریدور بندرعباس-ترکمنستان-قزاقستان به عنوان فرصتی برای تأمین نیازهای کالایی کشورهای حاشیه این کریدور از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث اتصال قزاقستان و سایر کشورهای CIS و خلیج فارس و کشورهای جنوب شرقی آسیا میشود. بنابراین فعال شدن این کریدور به توسعه تجارت کشورهای طول مسیر کمک خواهد کرد.
او افزود: تسهیل حملونقل دریایی بین دو کشور هزینههای تمامشده کالا را به مراتب کاهش داده و باعث تسریع و تسهیل حملونقل خواهد شد. بر این اساس لازم است زیرساختهای بندری ایران و قزاقستان تقویتشده و زمینه حملونقل دریایی توسعه یابد.