سیدروح اله لطیفی- سخنگوی گمرک ایران-گزارشی از وضعیت تجارت ایران و عراق از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم اعلام کرد که نشان می‌دهد بیش از ۲۵ میلیون و ۹۳۳هزار تن کالا به ارزش هشت میلیارد و ۶۳۸ میلیون دلار بین دو طرف مبادله شد که نسبت به مدت مشابه، ۱۵ درصد رشد داشته است.
بر اساس این گزارش از ابتدای شهریورماه سال قبل تا پایان خردادماه ۱۴۰۱ از این میزان ۲۳ میلیون و ۵۱۶ هزار تن، سهم صادرات کشورمان به عراق به ارزش هفت میلیارد و ۵۷۷ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه رشد سه درصدی داشته است.
در این مدت دو میلیون و ۴۱۸هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۶۲ میلیون دلار از عراق به کشورمان وارد شده است که با رشد ۵۱۲ درصدی همراه بوده است.
طبق توضیح سخنگوی گمرک، اشتراکات فراوان تاریخی، فرهنگی و مذهبی بین دو ملت ایران و عراق و توسعه مناسبات سیاسی و اقتصادی دو کشور باعث شده است تا صادرات غیر نفتی ما از ۱۴۵ میلیون دلار در سال ۱۳۸۰ به ۹ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ برسد و مجددا در سال گذشته با رکورد وزنی نزدیک به ۳۰میلیون تن کالا، به هشت میلیارد و ۹۱۶ میلیون دلار رسیده است و هم در سال های اخیر، عراق به عنوان دومین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی در کل کشورهای دنیا و اولین مقصد در بین همسایگان ایران بدل شود.
آنطور که لطیفی اعلام کرده است صادرات ایران در سال ۱۳۸۰ تقریبا ۱۴۵ میلیون دلار بود و در سال ۱۳۸۴ با اولین جهش به یک میلیارد و ۲۲۴میلیون دلار رسید و در سال‌های بعد با شیبی مناسب تا دو میلیارد و ۷۶۲ میلیون دلار رسیده است؛ جهش دوم صادرات ایران به عراق به سال ۱۳۸۸ برمی گردد و صادرات چهار میلیارد و ۵۶۰ میلیون دلاری رخ داده است.
سومین جهش صادرات به عراق، ضمن حفظ مسیر رشد، در سال ۱۳۹۱ بود که صادرات کشورمان در این سال به شش میلیارد و ۳۳۷میلیون دلار رسید و جهش آخر نیز در سال ۱۳۹۷ با هشت میلیارد و ۹۹۰ میلیون دلار بوده است که همچنان در این محور، صادرات غیرنفتی در حال انجام است.
اما درباره واردات از عراق نیز گزارش سخنگوی گمرک از این حکایت دارد که رکورد واردات کشورمان از عراق در کل تاریخ روابط تجاری ایران با این کشور به سال گذشته برمی‌گردد که دو میلیون و ۷۰۲ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۱۹۷ میلیون دلار از این کشور خریداری شده است که عمده آن کالای اساسی مورد نیاز کشور بوده است. در مجموع واردات ایران در دو دهه ۸۰ و ۹۰، یک میلیون و ۳۱۲ هزار و ۸۹۴ تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۳۳۳میلیون و ۳۹۴ هزار و ۸۶۱ دلار بوده که میزان واردات سال ۱۴۰۰ از عراق از لحاظ وزنی بیش از دو دهه گذشته و از لحاظ ارزش نزدیک به جمع ۲۰ سال گذشته بوده است.
محصولات کشاورزی، دامی و غذایی، مصالح ساختمانی، محصولات پترو پالایشگاهی، لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی و دارو، خودرو و لوازم یدکی، پوشاک، کیف، کفش، محصولات آهنی و خشکبار از عمده ترین کالاهای صادراتی به عراق بود و کالاهای اساسی مانند گندم، جو، روغن، ذرت، سویا، لاستیک، کاغذ، حبوبات، به همراه ماشین آلات، ضایعات فلزات، لوازم خانگی، تجهیزات الکترونیکی، دستگاه‌های سنجش و... هم از مهمترین کالاهای وارداتی از عراق در سال گذشته بوده است.
لطیفی همچنین گفته که فعال‌سازی دیپلماسی چند جانبه در حوزه های سیاسی، عمومی و اقتصادی، اجرای کنوانسیون تیر، حمل یکسره کالا بین دو کشور، فرماندهی واحد مرزی، صادرات حرفه‌ای، بسته‌بندی مناسب، برنامه‌ریزی تولید براساس بازارهای هدف و تولید کالاهای با ارزش افزوده بیشتر و تامین نیازهای کشور از مسیر عراق می‌تواند توسعه تجارت بین دو کشور را به همراه داشته باشد.