بحث آبیاری بخش کشاورزی از جمله مباحثی است که از سوی بسیاری از کارشناسان مورد انتقاد قرار می گیرد. با این وجود طی دهه های اخیر استفاده از روشهای به اصطلاح نوین آبیاری در بخش کشاورزی کشور توسعه یافته است اما اراضی محدودی مجهز به این سیستم های آبیاری شده اند و غالبا بالا بودن قیمت نصب و بهره برداری از این سیستم ها اصلی ترین عاملی است که موجب می شود آنچنان که انتظار می رود در این مسیر راهگشایی نشود. در بحث آبیاری های بخش کشاورزی بخش های مختلف درگیر آبیاری های سنتی هستند به طوری که به عنوان مثال در حوزه باغات و نخیلات کشور این امر شایان توجه است و رشید فرخی رئیس انجمن خرمای ملی ایران چندی پیش اعلام کرد ۶۰ تا ۶۵ درصد از نخیلات کشور به صورت غرقابی آبیاری می شود. با این وجود به نظر می رسد در حوزه کشاورزی که غالبا به صورت سنتی امور انجام می شود چندان تمایلی برای ورود تکنولوژی های نوین آبیاری وجود ندارد.
در بسیاری از باغات ما از جمله نخیلات به دلیل اینکه قدیمی هستند، عمق ریشه ها بسیار پایین است و به آبیاری غرقابی عادت کرده اند، لذا وقتی از روش های آبیاری نوین در این باغات سنتی استفاده بشود مشکل ساز می شود
اگرچه کارشناسان غالبا روی بالا بودن هزینه های تجهیز کردن مزارع و باغات به سامانه های نوین آبیاری تاکید دارند اما به گفته برخی دیگر برای وارد شدن تجهیزات نوین اعم از سیستم های آبیاری بایستی یکسری کارهای زیرساختی نیز انجام شود. به طوری که «مقداد تکلوزاده» دبیر انجمن ملی خرمای ایران در خصوص اینکه چرا ورود تجهیزات نوین به خصوص در حوزه آبیاری به بخش کشاورزی به کندی پیش می رود به بازار می گوید: دلایل بسیار متعدد است البته سازمان های دولتی هم در طی ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته حمایت هایی در غالب تسهیلات بلاعوض و وام های کم بهره انجام داده اند. اما چالش اساسی که وجود دارد این است که کشاورزان ما غالبا کشاورزان سنتی هستند که عادت کرده اند و روش کشاورزی را سینه به سینه و سنتی یاد گرفته اند.
تکلوزاده افزود: از سوی دیگر در بسیاری از باغات ما از جمله نخیلات متاسفانه به دلیل اینکه قدیمی هستند، عمق ریشه ها بسیار پایین است و به روش های غرقابی عادت کرده اند. لذا وقتی از روش های آبیاری نوین در این باغات سنتی استفاده بشود مشکل ساز می شود.
سهم ۲۲درصدی ایران از بازار جهانی خرما
وی تصریح کرد: این در شرایطی است که وقتی از روش های نوین آبیاری استفاده می شود غالبا با چند چالش در حوزه تولید مواجه می شوند؛ از جمله اینکه درصدی از محصول کشاورز کاهش پیدا خواهد کرد و درخت دچار چالش می شود. با این وجود عملا کشاورز نمی تواند یک بازه زمانی ۵-۶ ساله را تحمل کند که تا دوباره نخیلات او به حالت عادی برگردد و میزان تولید اش مثل سابق شود چون هزینه های تولید بسیار بالا است.
این مقام صنفی خاطر نشان کرد: از سوی دیگر در اینکه استفاده از روش های نوین آبیاری به خصوص در باغات چندان رایج نمی شود به نظر بنده این است که شاید مزایای بلند مدت مصرف آب برای همه کمتر تبیین شده است که به اهمیت این موضوع پی ببریم. در حالی که بنده معتقدم این را باید به یک مسئولیت اجتماعی تبدیل کنیم و در این صورت در این حالت می توان این را گسترش داد.
تکلوزاده خاطر نشان کرد: به صورت خاص در بحث خرما عدم استفاده از سیستم های نوین آبیاری، به دلیل سن بالای نخیلات است به خصوص اینکه نخیلات را غالبا پدران ما کاشته اند و ما حال برداشت می کنیم. لذا اگر الان قرار باشد باغ جدیدی کشت شود باید به سمت و سوی استفاده از روش های نوین رفت.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که سهم خرمای ایران در بازارهای جهانی چقدر است، گفت: در حال حاضر بیشترین میزان صادرات خرما را به لحاظ حجم صادراتی در دنیا داریم اما از نظر ارزش صادراتی بین هفتم تا نهم دنیا هستیم. به عبارت دیگر ۳۵۰ هزار تن تا ۴۰۰ هزار تن خرما بعضا صادرات انجام می دهیم که تقریبا بین ۲۱ تا ۲۲ درصد صادرات جهانی خرما را در اختیار داریم اما از نظر ارزش صادراتی متاسفانه جایگاهی که شایسته آن هستیم نداریم.