گندم از جمله محصولات استراتژیک کشاورزی است که برای تولید و تحویل هر چه بیشتر آن به سیلوهای دولت اقداماتی غالبا صورت می گیرد. این در حالی است که تجربه نشان داده که همواره در پرداخت مطالبات گندمکاران از سوی مسئولات تعلل هایی انجام می شود و امسال نیز بیش از سال های قبل پرداخت این مطالبات به تاخیر افتاده و صدای گندمکاران در آمده است.
عدم شفاف سازی زمان پرداخت مطالبات گندمکاران و بی اعتمادی کشاورزان به دولت
بر اساس این گزارش در شرایطی از رئیس مجلس گرفته تا وزیر جهاد کشاورزی وعده پرداخت مطالبات گندمکاران را می دهند که اخیرا سرپرست امور هماهنگی و تلفیق بودجه سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده است در پیش بینی میزان تولید گندم اشتباه کرده ایم! وی همچنین مدعی شده با هماهنگی مجلس ۸۵ هزار میلیارد تومان باقی مانده را پرداخت خواهیم کرد اما زمان آن را نمی توانیم اعلام کنیم!
این عدم شفاف سازی زمان پرداخت مطالبات گندمکاران موجب بی اعتمادی گندمکاران به بخش دولتی شده است و بسیاری معتقدند برای سال آینده میزان تولیدات امسال ممکن است دیگر تکرار نشود و تا به این حد گندم تحویل دولت نگردد. گفتنی است پیش از این عطالله هاشمی رئیس بنیاد گندمکاران کشور در گفتگو با بازار اعلام کرد که میزان خرید گندم از گندمکاران از ۹ میلیون و ۶۵۰ هزار تن عبور کرده است و با این وجود به طور میانگین ۶۰ درصد از مطالبات کشاورزان هنور پرداخت نشده است.
نکته جالب توجه اینکه در این تاخیر رخ داده در پرداخت مطالبات گندمکاران سازمان ها و نهادهای ذیربط هرکدام دیگری را دخیل می داند و از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کند و در این میان گندمکاران سردرگم هستند که بلاخره کدام سازمان یا نهادی موظف است مطالبات آنها را پیگیری و پرداخت کند.
سازمان مدیریت کوتاهی کرده است
علیقلی ایمانی مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران کشور در این خصوص به بازار می گوید: مجلس کار خود را درست انجام داده و ضمن اینکه گفته بود تا ۸ میلیون تن خرید گندم اتفاق می افتد، ۱۰۴ همت در ردیف بودجه گذاشت و ۳۰ همت هم تسهیلات بانکی، که مجموعا ۱۳۴ همت می شود؛ یعنی این اجازه در اختیار دولت بوده که ۱۳۴ همت بابت طلب گندمکاران به کشاورزن پرداخت کند.
ایمانی افزود: به عبارت دیگر از نظر مجلس و بودجه سنواتی، مانعی برای پرداخت وجود نداشته و از این مبلغ ۶۴ همت پرداخت شده و به این ترتیب ۷۲ همت از مجوزی که مجلس به دولت داده هنوز مانده است. اما مساله اینجا است که بخش اعظمی از این مبلغ پرداخت شده از محل تسهیلات بانکی بوده است پس اینجا کوتاهی از سازمان مدیریت بوده و مجلس کوتاهی نکرده است.
وی همچنین در خصوص دلایلی که موجب این ناهماهنگی ها شده است نیز گفت: سازمان مدیریت ظاهرا منابع ندارند وگرنه وقتی قانون اجازه داده و مسیر را هم مشخص کرده چرا باید این اتفاق بیفتد. ضمن اینکه الان فقط بانک کشاورزی پرداخت داشته در حالی که انتظار داریم بانک مرکزی ورود کند چرا که بحث نان مردم مساله بسیار مهمی است و نسبت به سایر کالاها اساسی تر است. لذا باید دقیق تر در این خصوص اقدام کرد به عبارتی دولت و مجلس باید شفاف با مردم برخورد کنند.
ایمانی مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران کشور: نزدیک به ۱۰ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شده که بهای آن بر مبنای ۱۵ هزار تومان ۱۵۰ هزار میلیارد تومان می شود اما هنوز ۹۰ هزار میلیارد تومان به کشاورزان بدهکار هستند
ایمانی با بیان اینکه در سنوات گذشته نیز تعلل در پرداخت مطالبات گندم داشته ایم اما امسال مدت زمان این تاخیرها بسیار طولانی شده گفت: الان کشاورزانی هستند که در ابتدای فروردین ۱۴۰۲ گندم تحویل دولت داده اند و هنوز مطالبه دارند! الان ۵ ماه گذشته است در حالی که باید نهاده و ماشین آلات تهیه کنند و کشت انجام دهند. مساله اینجا است که کشاورزی ما خرده مالکی، سنتی و معیشتی است و از کشاورز نمی توان انتظار داشت پس انداز یا سرمایه ای داشته باشد و لذا باید پول محصول را بگیرد تا بخشی را صرف هزینه تولید سال آینده کند.
مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران همچنین گفت: نزدیک به ۱۰ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شده که بهای آن بر مبنای ۱۵ هزار تومان که مورد اعتراض ما هم هست ۱۵۰ هزار میلیارد تومان می شود اما هنوز حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان به کشاورزان بدهکار هستند!
دولت موظف است خسارت دیر کرد طلب گندمکاران را بپردازد
وی با بیان اینکه چون هیچ کس شفاف در این خصوص صحبت نمی کند نمی توان پیش بینی کرد چه زمانی مطالبات پرداخت می شود، افزود: مساله مهم در این میان این است که ۲ تا ۵ ماه است پول کشاورز دست دولت مانده اما این کشاورز به سیستم بانکی بدهکار است و از روز سررسید ۶ درصد جریمه تاخیر روی وام کشاورزمی نشیند و به این ترتیب وام ۲۶ درصدی کشاورز ۲۹ درصد می شود که باید پرداخت کند. به این ترتیب بر اساس قانون دولت باید خسارت دیر کرد طلب گندمکاران را پرداخت کند اما در طی سنوات گذشته اصلا این اتفاق نیفتاد و امسال هم بعید است این اتفاق بیفتد.
ایمانی همچنین در خصوص اصلی ترین تبعاتی که این تعلل در پرداخت طلب گندمکاران می گوید: همانطور که شاهد هستید در برخی استان ها حرکت هایی شروع شده و کشاورزان در قالب تحصن کردن در حال پیگیری مطالبات خود هستند. در واقع کاری کرده ایم که کشاورزان با این سعه صدر و این صبوری به کف خیابان ها آمده اند چون به اصطلاح کارد به استخوان کشاورز رسیده است و مطالبات خود را در کف خیابان اعلام می کنند. این برای سیستم و حاکمیت تلنگری باید باشد، مگر تولید نمی خواهیم؟ تولید ۱۰ میلیون تنی گندم نیاز به حمایت از کشاورز دارد.
وی خاطر نشان کرد: الان اگر بخواهیم کسری گندم را تامین کنیم باید دلار بدهیم بخریم، چرا سیاست هایی را دنبال نمی کنیم که هم اشتغال کشاورز حفظ شود هم استقلال کشور!؟ به خصوص اینکه یک فاکتور مهم در بحث استقلال هر کشوری امنیت غذایی است.
ایمانی در پایان گفت: دولت باید اعتماد از دست رفته خود را نزد کشاورزان به دست بیاورید تا سال آینده رغبت به تولید و تحویل گندم به دولت باشد و یا موجب نشود به سمت تولید دیگر محصولات کشاورزی بروند. لذا با یک برنامه مدون و عملیاتی باید این چالش ها را کاهش دهیم.