در حالی که سال گذشته پیش بینی شده بود میزان خرید تضمینی گندم سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ حدود ۸ میلیون تن باشد زیرا تولید در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ حدود ۵ میلیون تن بود آمار خرید تضمینی گندم از سوی دولت به ۱۰ میلیون و ۳۵۷ هزار تن رسید. این غافلگیری سبب شد تا اعتبارهای لازم در بودجه امسال پیش بینی نشود و مطالبات گندم کاران با تأخیر انجام و در نهایت ۳۰ مهر تسویه شد.
گردآوری اطلاعات، استخراج دادههای درست در تصمیمگیری و تدوین برنامه نقش مهمی دارد تا سالانه با کمبود و پیشبود تولید مواجه نباشیم. این چالش سالانه منجر به از بین رفتن محصولات کشاورزی میشود. عدم پیاده سازی کشت قراردادی و حرکت سنتی بخش کشاورزی زمینه ساز مشکلاتی از این قبیل معضلات بوده که باید دید متولیان امر در این خصوص چه تدابیری اندیشیدهاند.
علیرضا مهاجر، معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی در برنامهای تلویزیونی با اشاره به رشد ۴۴ درصدی کشت گندم در کشور گفت: سال گذشته مبلغ خرید تضمینی گندم حدود ۸۴ هزار میلیارد تومان (همت) شد که این عدد دو سال قبل تقریباً ۲۳ همت بود. این عدد امسال به حدود ۱۵۶ همت رسید.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی به وقوع خشکسالی در سه سال پیاپی در کشور اشاره کرد و افزود: امسال میزان بارش ۲۰ درصد نسبت به استاندارد کمتر بود، با وجود کمبود بارش در بیشتر استانهای کشور از جمله خراسان رضوی، گلستان و اردبیل شاهد رشد تولید گندم باشیم.
وی با اشاره به برنامهریزیهای صورت گرفته برای رشد تولید گندم در کشور گفت: در ابتدای جنگ روسیه و اوکراین در شرایط کرونا و با وجود تحریمها و شرایط ویژه کشور در تأمین غذا و با توجه به این که میزان تولید و خرید گندم کشور خیلی کم بود، در سال ۱۴۰۰ باید مقداری از نیاز کشور را از خارج تأمین میکردیم که در این راستا دیدارهایی با سایر کشورها در این خصوص انجام شد.
مهاجر ادامه داد: در دیدارهای صورت گرفته با یکی از کشورهای اروپایی، توافق شد که ۴۵ هزار تن گندم و ۴۵۰۰ تن روغن به ایران وارد شود، از آنجایی که میزان مصرف ماهانه کشور حداقل یک میلیون تن گندم و حدود ۱۲۰ هزار تن روغن است، این میزان واردات بسیار کم بود، بنابراین رشد تولید گندم کمک بزرگی به خودکفایی کشور کرد.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی مصرف بهینه کودهای پایه شامل فسفات، پتاس و ازت را یکی از راههای دستیابی به خودکفایی دانست و گفت: در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ میزان مصرف ازت حدود ۱۲۰ درصد بود که ۲۰ درصد بیشتر از نیاز مصرف میشد، اما میزان مصرف پتاس که مهمترین کود برای مقاومت گیاه در برابر خشکسالی، کمآبی، شوری و تنشهای محیطی است و عملکرد را افزایش میدهد، به دلیل افزایش ۴۰۰ درصدی قیمت این کود، بسیار پایین بود. قیمت کود پتاس اصلاح و همین باعث افزایش استقبال کشاورزان در مصرف آن شد.
به گفته وی، مبارزه با آفات، بیماریها و علفهای هرز نیز دومین عامل در افزایش تولید محصولات کشاورزی در استانهای جنوبی بخصوص استان خوزستان بود که علاوه بر مصرف مناسب کود، مبارزه با آفات نیز به خوبی انجام شد.
مهاجر مصرف بذر اصلاح شده را سومین عامل در راه خودکفایی در تولید گندم برشمرد و افزود: در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بیشترین مصرف بذر اصلاح شده را داشتیم و در سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ قطعاً شرایط ویژهای را دنبال میکنیم، خوشبختانه بذر به اندازه کافی تأمین شده و باقی کودها به کشاورزان تحویل خواهد شد.
وی افزود: اگر بهار سال آینده یعنی اردیبهشت ماه هوای نسبتاً مناسب و بارندگی خوبی داشته باشیم، سال آینده برنامه این است که به خودکفایی مطلق برسیم و هیچ نیازی به واردات نداشته باشیم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی به بحث جهش تولید در دیمزارها با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام اشاره و تاکید کرد: این طرح از دو میلیون و ۶۷۰ هزار هکتار آغاز شده است، امسال در سطح حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار انجام شد و در سال زراعی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ طرح جهش تولید در دیمزارها در سطح ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار برنامهریزی شده است.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی از پیشبینی تولید ۱۱.۵ میلیون تن گندم در سال آینده خبر داد و گفت: امیدواریم بتوانیم با تدابیر مناسب به خودکفایی نسبی در تولید گندم دست یابیم.
وی با بیان این که تناوب کشت کلزا در پایداری تولید گندم انجام میشود، گفت: سالانه در سطح حدود ۶ میلیون هکتار گندم میکاریم، تنها راه برای جلوگیری از آفتزدگی، رشد علفهای هرز و کاهش عملکرد در گندمزارهای کشور، تناوب با کلزا است.