بخش کشاورزی سهمی از صادرات غیرنفتی را بر عهده دارد اما به دلیل عدم تعیین تکلیف دقیق نحوه تسویه تعهدات ارزی و مشکلاتی که در شرایط فعلی وجود دارد صادرکنندگان این بخش نگران هستند.
یکی از دغدغه‌های جدی که از طرف مجموعه‌ای از تولیدکنندگان بخش کشاورزی که جمعیت زیادی از کشور را تحت پوشش قرار می‌دهد و همچنین صادرکنندگان محصولات کشاورزی مطرح‌شده نحوه تسویه تعهدات ارزی صادرات بخش کشاورزی در کشور است.
به اعتقاد فعالان این بخش وضعیت تسویه تعهدات ارزی محصولات بخش کشاورزی با چالش جدی مواجه است و باید در این زمینه تغییرات اساسی رخ دهد.
مقوله تعهد ارزی از سال ۹۷ در اقتصاد ایران چالش جدی ایجاد کرده است
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در همین خصوص در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار بازار بابیان اینکه از سال ۹۷ مقوله تعهد ارزی در اقتصاد ایران چالش جدی ایجاد کرده است، گفت: این تعهد ارزی برای تمام بخش خصوصی واقعی یک چالش جدی است که به‌ناحق گریبان گیر آن‌ها شده و کسب‌وکارشان را مختل کرده است.
منوچهر رضایی بابیان اینکه این چالش در حوزه کشاورزی و صادرات محصولات این بخش چالشی دوچندان ایجاد کرده است چون هم صادرکنندگان را دچار مشکل کرده و هم آثار و تبعات آن به‌صورت جدی به بخش کشاورزی برمی‌گردد، گفت: ما نگران آسیب دیدن بخش کشاورزی هستیم.
ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور بازمی‌گردد و هر کس عنوان می‌کند این درآمد برنمی‌گردد صحیح نیست و تکذیب می‌شود
عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران عنوان کرد: این نگرانی دلایل متعددی دارد و در درجه اول اینکه ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور بازمی‌گردد و هر کس عنوان می‌کند این درآمد برنمی‌گردد صحیح نیست و تکذیب می‌شود.
رضایی بابیان اینکه به دلیل محدودیت‌های تحریمی و بحث عدم وجود معاملات بانکی و ارزی به روش ممکن کار در حال انجام است، گفت: دومین نکته در صادرات بخش کشاورزی که باید به آن باید اشاره‌کنیم اینکه ما در این بخش چه چیز را صادر می‌کنیم؟
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران بابیان اینکه ما مازاد تولید بخش کشاورزی را صادر می‌کنیم و اگر این مازاد تولیدات بخش کشاورزی صادر نشود در بازار داخل اختلال ایجاد می‌کند، گفت: به همین دلیل و برای حفظ و محافظت از بخش کشاورزی و ایجاد انگیزه برای کشاورزان و باغداران باید بالانس بازار را حفظ کنیم به‌نحوی‌که نیازهای داخل تأمین و مازاد تولیدات صادر شود چراکه در غیر این صورت شاهد تأثیر منفی عدم صادرات مازاد تولیدات روی بازار داخل خواهیم بود و از کشاورز نیز برای ادامه فعالیت خود نیز سلب انگیزه می‌شود.
مسئولان اگر احساس می‌کنند آب یا برق را ارزان می‌دهند(که البته گزارش خاصی هم در این زمینه وجود ندارد اما با فرض وجودش) می‌توانند همه را حذف کرده و آن را وارد بازار کنند و در شرایط باز و آزاد قرار دهند
رضایی به بحث یارانه‌ها اشاره کرد و بابیان اینکه اگر بحث یارانه‌ها مطرح است باید به این نکته توجه داشت که این یارانه‌ها به تمام بخش‌های اقتصادی تعلق می‌گیرد ضمن اینکه یارانه ملموسی هم وجود ندارد، گفت: مسئولان اگر احساس می‌کنند آب یا برق را ارزان می‌دهند(که البته گزارش خاصی هم در این زمینه وجود ندارد اما با فرض وجودش) می‌توانند همه را حذف کرده و آن را وارد بازار کنند و در شرایط باز و آزاد قرار دهند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران بابیان اینکه طبق اطلاع بنده در بخش کشاورزی سموم، کودهای شیمیایی موردنیاز و اقلام ضروری برای تولید با ارز آزاد خریدوفروش می‌شود، گفت: اگر هم یارانه حمایتی در بخش آب و برق و امثالهم وجود دارد در درجه اول برای حفظ بخش کشاورزی است و به صادرات ارتباطی پیدا نمی‌کند ثانیاً پیشنهاد می‌کنیم این یارانه حذف و در اختیار خود بازار قرار گیرد.
رضایی بابیان اینکه نباید مانع فعالیت کسب‌وکار و تولید بخش کشاورزی و صادرات این بخش باشیم، گفت: در حال حاضر به دلیل محدودیت‌های تحریمی به‌هیچ‌عنوان ممکن نیست ارزی داخل کشور بیاوریم و چنانچه بانک مرکزی یا دستگاه‌های دیگر فعال اقتصادی را تحت‌فشار قرار داده و او را مجبور کنند از بازار داخل برای اجرای دیون و تعهدات خود ارز تهیه کند همین مسئله در بازار ارز اختلال ایجاد خواهد کرد و سوال پیش می‌آید که این چگونه مدیریتی در بازار ارز است که خودمان دستی‌دستی شرایطی ایجاد کنیم که بازار ارز مختل شود.
اجبار صادرکننده به تهیه ارز از بازار آزاد تقاضای ارز را در بازار بالا می‌برد و خودبه‌خود همین امر مشکل‌ساز خواهد شد
وی بابیان اینکه اجبار صادرکننده به تهیه ارز از بازار آزاد تقاضای ارز را در بازار بالا می‌برد و خودبه‌خود همین امر مشکل‌ساز خواهد شد، گفت: آنچه به‌طور جد به آن اعتقاددارم اینکه این بحث لااقل برای محصولات بخش کشاورزی و صادرات محصولات این بخش لحاظ نشود.
رضایی بابیان اینکه درخواست داریم بخش کشاورزی و صادرات محصولات این بخش را از شمول تعهدات ارزی خارج کنند و این بحث را هم در برنامه هفتم توسعه نهادینه کنند و هم در قوانین بودجه سالیانه ببینند، گفت: مسئولان اجازه دهند صادرکننده برای یک فعالیت صادراتی با فراغ بال پیش برود.
باید شرایط آرامی بر افکار صادرکننده وجود داشته باشد تا بتواند فعالیت لازم را انجام داده و برنامه‌ریزی لازم را داشته باشد و مازاد محصولات بخش کشاورزی را صادر کند چراکه در غیر این صورت چالشی جدی برای این بخش ایجاد می‌شود
وی بابیان اینکه صادرکننده باید از قبل تدبیر و برنامه‌ریزی داشته باشد و بازار ایجاد کند که این امر در یک فضای آرام و شرایط توأم با آرامش ممکن است، گفت: باید شرایط آرامی بر افکار صادرکننده وجود داشته باشد تا بتواند فعالیت لازم را انجام داده و برنامه‌ریزی لازم را داشته باشد و مازاد محصولات بخش کشاورزی را صادر کند چراکه در غیر این صورت چالشی جدی برای این بخش ایجاد می‌شود کما اینکه همچنان نگران بخش کشاورزی خواهیم بود.
آنچه از صحبت‌های این فعال اقتصادی برمی‌آید اینکه حذف الزام رفع تعهدات ارزی برای صادرات محصولات کشاورزی، باعث می‌شود تا میزان صادرات محصولات کشاورزی افزایش یابد کما اینکه با توجه به اشتغال‌زایی قابل‌توجه در بخش کشاورزی اگر باسیاست‌های نادرست بازارهای موجود جهانی را درزمینهٔ حفظ و توسعه صادرات از دست بدهیم قطعاً آسیب‌های جبران‌ناپذیری می‌بینیم بنابراین باید شرایطی فراهم شود تا امکان صادرات محصولات و فرآورده‌های کشاورزی برای بازرگانان فعال در این بخش به کشورهای هدف تسهیل شود.
در همین راستا یکی از راهکارهای برون‌رفت از مشکلات موجود درزمینهٔ صادرات محصولات و فرآورده‌های کشاورزی مربوط به تعهدات ارزی برای صادرکنندگان این حوزه است که اگر حذف این تعهد مصوب شود و مورد تائید قرار گیرد فرصت مناسبی برای پیشبرد اهداف و سیاست‌های مدنظر در راستای توسعه تجارت کشور در سطح بین‌الملل فراهم می‌شود.