این روزها با نگاهی نه چندان عمیق به آبزیپروری، میتوان غرق در پتانسیلهای بالقوه استان ایلام شد، زیرا استان ایلام دارای بیش از ۱۵ رودخانه دائمی سدهای ایلام، دویرج، کنگیر و گلال و سیمره است، همچنین چند سد دیگر نیز مثل میمه، سیکان، چناره و گدارخوش در دست احداث است.
لازم به ذکر است علاوه بر سدهای احداث شده و در حال احداث، سدهای چنگوله، میان تنگ ملکشاهی، چوار، ورگر آبدانان و...نیز در دست اقدام هستند.
از سوی دیگر خاک، موقعیت جغرافیایی مناسب، وجود رودخانههای فصلی، هزاران چاه عمیق و نیمه عمیق، قناتها و چشمهها نیز باعث شده این استان دارای ظرفیتهای اقتصادی بسیاربالایی در حوزه استفاده از منابع آبی در بخشهای مختلف از جمله پرورش آبزی باشد.
مزایای پرورش آبزیان در استان
پرورش آبزیان نهتنها یکی از مهمترین ظرفیتهای استان ایلام برای ایجاد فرصتهای شغلی و کسب درآمد برای جوانان است،بلکه میتواند با استانداردسازی تولیدات، شرایط صادرات را نیز فراهم کرد.
علاوه بر اینها به گفته کارشناسان شیلات میتواند جایگزین بسیار خوبی برای صنعت نفت در استان ایلام باشد،همچنین معرفی صنعت آبزی پروری استان در حوزههای مختلف میتواند بستر خوبی را برای حضور گردشگران و فعالان این صنعت فراهم بیاورد، چرا که با توجه به ظرفیت خدادادی شیلاتی در استان میتوان از این مجموعهها برای برگزاری تورهای تخصصی گردشگری در حوزه آبزی پروری، مسابقات متنوع ماهیگیری با قلاب، طبخ غذای آبزیان و اقداماتی از این قبیل استفاده کرد.
امروزه هم یکی از راههای مهم و اقتصادی تولید غذا (پروتئین) پرورش ماهی است، با آشکار شدن اهمیت مصرف آبزیان برای سلامت انسان، روند مصرف این ماده پروتئینی در رژیم غذایی کشورها به ویژه کشورهای صاحب ثروت و درآمد، با شتاب در حال افزایش است؛ لذا آبزی پروری در استان ایلام میتواند تاثیری بسزایی در خودکفایی، کاهش واردات آبزیان، رونق اقتصادی، توسعه استان، کوتاه کردن دست دلالان و کنترل قیمت ماهی در بازارهای داخلی داشته باشد.
حفظ محیط زیست، تلطیف هوا، گسترش فضای سبز، کمک به بقاء پرندگان، جلوگیری از انقراض نسل گونههای تجاری، قابلیت استفاده از زمینهای بدون کاربری و تامین سلامت انسان از دیگر مزایای پرورش آبزیان به شمار میروند.
عدم بهرمندی از ظرفیتهای آبزی پروری در ایلام
حائز اهمیت است که این استان همه ظرفیتهای آبزی پروری، میگو، صید دریایی و تولید و تکثیر ماهیان خاویاری را دارد، اما تاکنون تنها از بخش ناچیزی از این ظرفیتها استفاده شده و وارد چرخه تولید شده است.
بالابودن سود تسهیلات بانکی، گرانی نهادههای تولید ماهی (غذا, کود, سموم شیمیایی, بچه ماهی، سوخت، انرژی و غیره)، پایین بودن مصرف سرانه ماهیان پرورشی و ضعف عملکرد اتحادیه پرورش دهندگان ماهیان گرمابی، نبود امکانات صادرات ماهیان پرورشی، عدم ارتباط بین مرکزتحقیقات و پرورش دهندگان ماهی و پایین بودن میزان تولید در واحد سطح، ناکافی بودن دورههای آموزشی, عدم دسترسی پرورش دهندگان ماهی به اینترنت و مجلات علمی دنیا و پایین بودن سطح سواد پرورش دهندگان ماهی از جمله دلایل عدم توسعه پرورش آبزیان در استان ایلام به شمار میرود.
عدم تخصیص آب از سوی شرکت آب منطقهای به آبزیپروری و عدم تلاش سازمان جهادکشاورزی برای توسعه زیرساختهای سرمایه گذاران شیلات نیز از دیگر مشکلات پرورش دهندگان آبزیان در استان است.
ظرفیت شیلات استان ایلام خوب است اما استعداد ایلام بسیار بیشتر از این است، لذا باید با اخذ اقداماتی همچون بازنگری سیاستهای حمایتی، رفع موانع تولید، برگزاری دورههای آموزشی کاربردی برای ارتقاء سطح مهارتهای فنی پرورش دهندگان، اعطای وامهای کم بهره، حل مشکلات مربوط به گرانی نهادهها، تأمین آب به موقع و ترویج فرهنگ مصرف ماهی، ایجاد زیرساختهای لازم برای فرآوری و نگهداری ماهیان پرورشی از تمام ظرفیتها برای ارتقای این بخش استفاده شود.
به دلیل وجود منابع آبی خوب و سدهای موجود در منطقه ایلام، صنعت شیلات یکی از ظرفیتهای مهم این منطقه به شمار میآید، لذا توسعه منابع شیلاتی یکی از اولویتهای مهم این استان باشد.