روشن یکتا با بیان این مطلب افزود: تا زمانی که دولت اهمیت شرکت‌های کوچک و متوسط را درک نکند و بر این باور باشد که مبادلات تجاری بین دو کشور را به شرکت‌های خصولتی بزرگ واگذار کند، مشکل پابرجا است؛ چون شرایط رقابتی نابرابر و مخربی ایجاد می‌شود.
وی توضیح داد: بارها شاهد بوده‌ایم که شرکت‌های خصولتی با سرمایه بزرگ و مدیرانی بی‌ثبات و گاها کم‌تجربه و عجول، وارد عرصه تجارت شده‌اند و با پول‌پاشی غیرضروری، نه تنها به مجموعه خودشان زیان رسانده بلکه باعث مسدود شدن مسیرهای تجاری باسابقه و پایداری شده که بخش خصوصی در طول سال‌ها ایجاد کرده بود.
یکتا در ادامه گفت: من اعتقاد دارم که بخش‌های دولتی و خصوصی، دو بال تجارت بین‌المللی کشور هستند، به شرط آنکه در کنار هم باشند و دولت به‌طور واقعی از نظرات تخصصی بخش خصوصی در تصمیم‌گیری استفاده نماید.
کم‌توجهی دولت به بخش خصوصی
نایب رِئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران - روسیه با بیان این مطالب افزود: با توجه به برخی اقدامات دولت، احتمال می‌دهم دولتمردان ما به دنبال این هستند که از طریق شرکت‌های خصولتی بزرگ و ارتباط آنها با الگارشی‌های روسی، ارتباطات تجاری بین دو کشور شکل بگیرد اما این فکر کاملا اشتباه است؛ چون خود روس‌ها نیز به این نتیجه رسیده‌اند که به شرکت‌های کوچک و متوسط اهمیت بیشتری بدهند.
لزوم تسهیل‌گری دولت
وی افزود: از گذشته دور تا حال حاضر، بنگاه‌های کوچک و متوسط زیادی در حال تجارت با کشور روسیه فعالیت دارند و حجم زیادی از اقتصاد کشور ما در دست همین بنگاه‌های کوچک و متوسط است. اگر تاکنون رشد چشم‌گیری در این تجارت اتفاق نیفتاده، مشکل را باید در جای دیگری مانند: قوانین خلق‌الساعه، تحریم‌ها، روابط بانکی، ارز چندنرخی، ناکافی بودن توان حمل و نقل و... جستجو کرد وگرنه اعتقاد قاطعی دارم که بخش خصوصی پشت دیوار تجارت با روسیه و اوراسیا خیمه زده و منتظر رفع موانع و تسهیل‌گری دولتی است، نه تصدی‌گری آنها!
پر و بال دادن روس‌ها به شرکت‌های کوچک و متوسط
این فعال اقتصادی توضیح داد: در روسیه نیز شرکت‌های کوچک و متوسط زیادی وجود دارد اما آنها مجبور بودند از طریق شرکت‌های «الیگارشی» کارهای تجاری‌شان را انجام دهند؛ ولی روس‌ها در حال برون‌رفت از این مشکل هستند و سازمانی را زیر نظر مستقیم نهاد رئیس‌جمهوری این کشور برای حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط تشکیل داده‌اند که خدمات بسیار خوبی به این شرکت‌ها ارائه می‌دهد. هدفشان از این کار، پر و بال دادن به شرکت‌های کوچک و متوسط و تقویت این شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری مستقل از الگارشی‌ها است و آموزش‌ها و حمایت‌های لازم را به آنها ارائه می‌دهند.
این فعال اقتصادی با سال‌ها تجربه تجارت بین روسیه و دیگر کشورهای CIS تاکید کرد: روس‌ها به بن‌بست رسیده بودند و متوجه شدند که راهی به‌جز بها دادن به شرکت‌های کوچک و متوسط ندارند؛ زیرا این شرکت چابک و برای منافع خود دلسوزتر هستند، ولی ما می‌خواهیم خودمان را گرفتار همان بن‌بستی کنیم که روس‌ها در حال فرار از آن هستند. آنها سازمان حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط را تشکیل داده‌اند که در دو سال گذشته توانسته 80 هزار عضو بگیرد.
یکتا توضیح داد: چون شرکت‌های کوچک و متوسط روسی اصلا در کار تجارت و بازرگانی ورود نکرده بودند و زیر سایه همان شرکت‌های بزرگ، هلدینگ‌ها و الگارشی‌ها تجارت می‌کردند، تجربه چندانی در این زمینه‌ها نداشتند؛ اما در حال حاضر در جهت رفع این مشکل هستند و به شرکت‌های کوچک و متوسط آموزش و تسهیل‌گری لازم را ارائه می‌دهند تا بتوانند مستقیما با تجار دیگر کشورها مبادلات داشته باشند (البته این دو قرار نیست موانعی برای فعالیت هم ایجاد کنند) و در حال در 15 کشور جهان هم نمایندگی‌هایی دارند و در حال گسترش است.
دام خودساخته
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق مشترک ایران و روسیه تشریح کرد: اما متاسفانه در ایران برخی رفتارها به‌گونه‌ای است که گویی برعکس عمل می‌شود و هلدینگ‌ها و شرکت‌های خصولتی بزرگ را وارد عمل می‌کنند تا شرکت‌های کوچک‌تر مجبور شوند با آنها همکاری کنند؛ درحالی که حداقل در یک دهه گذشته شاهد بوده‌ایم که هر گاه کشور براساس تحریم‌ها با مشکل مواجه شد، بخش‌های کوچک و متوسط بودند که با تجربیات خود وارد بازارهای جهانی شده و کمبود‌های مواد اولیه تولید، مواد غذایی و دارویی کشور را تامین نمودند!
وی با بیان اینکه تجارب و ارتباطات بخش خصوصی همواره در خدمت کشور و پل ارتباط کشور با بازارهای جهانی حتی در شرایط تحریم بوده، گفت: درست است که شرکت‌های خصولتی بزرگ، دارای توان مالی بیشتری هستند اما آیا مدیران آنها هم شناخت کافی از موضوع تجارت و ریزه‌کاری‌های آن دارند؟!
وی ادامه داد: اگر تسهیلاتی برای شرکت‌های کوچک و متوسط فراهم شود و این مجموعه‌ها شرکای تجاری‌شان را پیدا و با آنها همکاری نمایند، هیچ کدام از این اتفاقات رخ نخواهد داد. ضمن اینکه سرمایه‌های آنها به این سمت هدایت می‌شود و اصلا خواست طرف مقابل هم همین است.
نقش سازنده اتاق بازرگانی
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در ادامه گفت: پیشنهاد ما این است که دولت از طریق تعامل و همکاری با اتاق مشترک بازرگانی، کارها را پیش ببرد؛ اتاق مشترک بازرگانی می‌تواند با دولت همکاری سازنده داشته باشد و شرایطی فراهم کنیم که شرکت‌های مختلف روسی و ایرانی با هم نشست‌ها و جلسات B2B داشته باشند و راحت‌تر همدیگر را پیدا کنند. دولت بخشی از این هزینه‌ها را بپذیرد تا شرایطی فراهم شود که تجار دو کشور همدیگر را پیدا کنند و رفت و آمدهای تجاری داشته باشند تا به مرور زمان این ارتباطات وسیع‌تر می‌شود و دایره آن افزایش خواهد یافت؛ اتاق بازرگانی از این نظر توانمندی‌هایی دارد و دولت هم حداقل بخشی از هزینه‌ها را برعهده بگیرد و همکاری‌های لازم را داشته باشد.
مشکل از سیاست‌های داخلی است، نه تحریم‌ها!
یکتا در پاسخ به این سوال که آیا این شرکت‌های کوچک و متوسط برای شرایط تحریمی هم مزیت دارند، گفت: حتما از چنین مزیتی برخوردارند؛ هر کدام از این شرکت‌های کوچک و متوسط که طرف‌های مقابلشان را پیدا کنند، خودشان چندین برابر، ظرفیت‌های دیگری نیز برای دیگران ایجاد خواهند کرد. تحریم‌ها هرگز توان ضربه زدن به بسیاری از این بنگاه‌های کوچک و متوسط را نداشتند؛ واضح بگویم که تحریم‌ها کوچک‌تر از آن بود که به کار این قبیل شرکت‌ها ضربه کشنده وارد کند؛ مشکل عمده ما از سیاست‌ها و برنامه‌های داخلی مانند ارز چند نرخی است که شفافیت‌های مالی را از بین برد. در واقع خودتحریمی‌ها باعث کاهش قدرت تجاری ما می‌شود.
وی با ذکر مثالی توضیح داد: همین الان ما در شرایط تحریمی قرار داریم و بدترین روابط سیاسی بین ایران و اوکراین وجود دارد، به‌طوری که آنها تصویب کرده‌اند تا 50 سال هیچ شرکتی حق تجارت با ایران را ندارد، اما در همین شرایط هم، برخی تجار با این کشور تبادلات تجاری دارند؛ پس بپذیریم که مشکل ما تحریم نیست.
وی در پایان گفت: دولت باید شرایط را برای فعالیت بخش خصوصی فراهم و به اتاق‌های مشترک اعتماد کند و پشتیبانی لازم را از این موضوع داشته باشد. باید از همایش‌ها، ارتباطات، نمایشگاه‌ها و... استفاده و از ظرفیت‌های زیادی که برای همکاری وجود دارد، استفاده کرد.