از اواخر آبان ماه قیمت مرغ در کشور با افزایش قابل توجهی مواجه شده و در برخی استان‌های کشور با کاهش توزیع، قیمت مرغ از قیمت مصوب بالاتر رفته و به مرز ۱۰۰ هزار تومان هم رسیده است.
در این بین گلستان که رتبه دوم تولید مرغ را در کشور دارد از این شوک قیمتی مستثنی نبود و این محصول پروتئینی با قیمت بالاتر از نرخ مصوب در فروشگاه های این استان عرضه می شود.
برخی کارشناسان و فعالان این صنعت، کاهش واردات کنجاله سویا و ذرت را دلیلی بر افزایش قیمت مرغ می دانند.
خبرنگار ما به منظور بررسی مشکلات و ریشه یابی دقیق تر این موضوع گفتگویی را با «یعقوب کوثری» مدیر کارخانه خوراک طیور بیتامین دانه رامیان ترتیب داد.
کوثری بر این باور بوده که میزان واردات کنجاله ذرت و سویا با میزان تولید سنخیت ندارد و تولید کننده را مدام با چالش مواجه می کند.
وی بزرگترین معضل پیش روی تولید کنندگان را دخالت دولت در واردات نهاده می داند و معتقد است که دولت باید به بخش خصوصی اعتماد کند تا بازار به تعادل برسد.
مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.
* توضیح مختصری درباره شرکت «بیتامین استرآباد» برای مخاطبان بفرمایید.
شرکت بیتامین استرآباد در سال ۹۷ تاسیس شد و فعالیت خود را در زمینه خوراک دام و طیور و بسته بندی مرغ و زنجیره مرغ آغاز کرد. بنا بر سیاست های مجموعه، کارخانه خوراک دام و طیور از سال ۹۸ با برند «بیتامین دانه» در شهر گنبد کاووس شروع به فعالیت کرد که پس از گذشت ۶ ماه، توانست در بین ۶۵ کارخانه خوراک دام و طیور استان گلستان موفق به کسب رتبه چهارم شود.
کارخانه جدید این مجموعه هم سال ۱۴۰۰ در شهرک صنعتی رامیان افتتاح شد که اکنون ۷۰ نفر به صورت مستقیم و ۱۲۰ نفر به صورت غیر مستقیم در این کارخانه مشغول به فعالیت هستند.
این مجموعه در سال های گذشته طی یکسال ۷ هزار تن خوراک آبزیان گرمابی به کشور افغانستان و ترکمنستان صادر کرد. اکنون مجوزهای لازم کارخانه جدید برای از سر گیری صادرات کسب شده است.
* از آنجاییکه ۷۰ درصد قیمت تمام شده محصولات پروتئینی مربوط به خوراک است. به عنوان یک تولید کننده خوراک طیور چه راهکارهایی برای کاهش قیمت تمام شده پیشنهاد می کنید؟
عرضه قطره چکانی نهاده ها معضل بزرگ کارخانجات خوراک دام و طیور است. ۹۹ درصد ذرت و سویا وارداتی بوده که بیشتر هم در اختیار دولت است و قطعا بزرگترین چالش تولید کننده، دخالت دولت در واردات نهاده بوده زیرا میزان واردات با تولید سنخیت ندارد. راهکار کنترل قیمت، ورود بخش خصوصی به حوزه واردات نهاده و رقابتی کردن این بازار است.
۳۰ درصد دان طیور از کنجاله سویا و ۶۰ درصد آن از کنجاله ذرت تشکیل می شود. وزن گیری مرغ گوشتی طی یک دوره ۴۵ روزه صورت می گیرد اما طی این دوره ناگهان واردات نهاده متوقف و یا کاهش می یابد، در نتیجه تولید کننده مجبور به تهیه نهاده از بازار آزاد می شود که این مسئله سبب افزایش قیمت مرغ خواهد شد، از طرفی دولت، تولید کننده را وادار به عرضه مرغ با قیمت دستوری می کند اما تولید کننده نمی تواند از این دستور تمکین کند زیرا متضرر می شود، در نهایت دود این کم کاری به چشم مصرف کننده می رود.
به عنوان مثال؛ اختلاف نرخ دولتی کنجاله سویا با نرخ آزاد ۱۷ هزار تومان است. در شرایط کاهش واردات این نهاده، تولید کننده وادار به خرید کنجاله سویا از بازار آزاد با نرخ هر کیلوگرم ۳۷ هزار تومان می شود که تبعات این اقدام، متوجه مصرف کننده خواهد شد.
* قوانین و آیین نامه های خلق الساعه چه تاثیری در تولید دارند؟
چندین سال گذشته از مرغدار می خواستند دان مورد نیاز را مستقیم از کارخانه تهیه کند. تولید کننده، دان را با قیمت دولتی به پرورش دهنده مرغ تحویل می داد اما با کمبود کنجاله سویا در بازار و افزایش قیمت روبرو میشد که در چنین شرایطی هیچ تضمینی برای برگشت هزینه تولید کننده وجود نداشت.
اگر جهاد کشاورزی و پشتیبانی امور دام کنجاله سویا را در زمان مناسب برای تولید کننده دان تامین کنند هیچ مشکلی به وجود نمی آید اما کمبود این نهاده چرخه تولید را با مشکل مواجه کرده است.
* تولید دان در کارخانجات خوراک دام نسبت به تولید دان در مزرعه چه مزایایی دارد؟
سیاست کارخانجات دام و طیور بر اساس بهداشت است و همه فرآیندهای بهداشتی از بدو ورود نهاده تا زمان تولید دان رعایت می شود.
نهاده های ورودی به کارخانه خوراک، توسط واحد کنترل کیفیت نمونه برداری شده و تمام پروتکل های بهداشتی مورد نظر بررسی می شود اما این مراحل برای تولید دان در مزرعه رخ نمی دهد. ضمن اینکه دان تولیدی در کارخانجات به صورت پلت و استوانه ای و با بهترین کیفیت به دست مرغدار می رسد.
همچنین در این روش تمام پروتئین و انرژی لازم در دان تولیدی وجود دارد که این مزیت در وزن گیری یکدست تمام مرغ های موجود در مرغداری بسیار اثر بخش است اما دان تولیدی در مزرعه این خاصیت را نداشته و باعث می شود برخی از مرغ ها وزن بالاتر و برخی وزن گیری کمتری را طی یک بازه زمانی مشخص داشته باشند.
* آیا در مجموعه خود از فناوری های جدید تولید پروتئین استفاده می کنید؟
یک شرکت دانش بنیان در مجموعه بیتامین تاسیس شده که بر روی مگس های لارو تحقیق می کند. اقدامات اولیه انجام شده و در صدد هستیم از این حشرات برای تولید خوراک طیور استفاده کنیم.
* از آنجاییکه کارخانجات خوراک دام و طیور زیر مجموعه بخش کشاورزی هستند، چه مزایایی از این بخش شامل حال مجموعه شما می شود؟
مادامی که کارخانجات خوراک دام و طیور مورد حمایت جهاد کشاورزی نباشند، اینکه زیر مجموعه این بخش باشند یا خیر برای آنان فرقی ندارد.
سیاست گذاری های این بخش باید طبق نتایجی باشد که از نشست های فعالان این صنعت با دولت حاصل می شود اما تا کنون چنین اتفاق مثبتی را شاهد نبودیم و منفعتی هم از این بخش شامل کارخانجات خوراک دام و طیور نشده است.
* به عنوان یک تولید کننده در بخش دام و طیور چه توقعاتی از جهاد کشاورزی دارید؟
صنعت طیور با موجود زنده در ارتباط بوده و بسیار به زمان وابسته است لذا نمی تواند در روند تولید منتظر تصمیمات مختلف دولتی باشد.
این صنایع تابستان دغدغه قطع برق و زمستان دغدغه قطعی گاز را دارند. جهاد کشاورزی می تواند از طریق تامین و پرداخت بهای حامل های انرژی و همچنین تامین به موقع و نظارت صحیح بر واردات نهاده ها به رونق این صنعت کمک کند.
سال گذشته که استان گلستان با کمبود و قطعی گاز مواجه شد، برای استمرار تولید، گازوییل را در بازار آزاد با نرخ هر لیتر ۳ هزار تومان خریداری می کردیم.
همچنین سال گذشته با توجه به تعطیلی صنایع در روزهای مشخص به دلیل کمبود برق، مجبور بودیم کاهش تولید را در ساعات دیگر شبانه روز جبران کنیم که در چنین شرایطی استهلاک دستگاه ها و اضافه کاری کارگران بسیار افزایش پیدا می کرد.