دولت همیشه به دنبال این بوده است که با قیمت گذاری دستوری در حوزه لبنیات بتواند از مصرف کننده حمایت داشته باشد و اجازه ندهد این ماده موثر غذایی از سبد خانوارها حذف شود.
اما با همه تلاش های دولت در این حوزه نه تنها موفق نبوده بلکه سبب شده تا دامداران از وضع موجود چندان رضایت نداشته باشند و قیمت گذاری شیر با هزینه های تولید آنها همخوانی نداشته باشد.
تحقیقات نشان می دهد که دولت سال‌های متمادی در تمام حلقه‌های تولید شیر و لبنیات دخالت کرده و بسیاری از این دخالت‌ها، غیرضرورری، نابهینه و برخلاف مصالح صنعت و مصرف‌کننده بوده است.
این دخالت‌ها به تولید ضربه زده، کیفیت محصولات لبنی را پایین آورده و فساد و ناکارآمدی ایجاد کرده است اگر چه هدف ظاهری، تأمین لبنیات کافی برای عموم جامعه است؛ اما در واقع نتیجه این بوده است که مردم لبنیات کمتر با کیفیت پایین‌تر و قیمت گران‌تر مصرف کرده‌اند.
در همین خصوص و برای بررسی مشکلات بیشتر دامداری ها در گلستان خبرگزاری بازار گفت‌وگوی با «خلیل کیانی» یک دامدار صنعتی پیشکسوت در روستای تورنگ تپه و همچنین نایب رئیس شرکت تعاونی گاوداران صنعتی گرگان داشت تا مشکلات این بخش را بیشتر مورد نقد و بررسی قرار دهد.
* وضعیت دامداری ها را چگونه ارزیابی می کنید؟
دامداران در دولت های مختلف بارها مورد بی مهری ها قرار گرفته و همیشه با قیمت گذاری دستوری مخصوصا در مورد قیمت شیر این کم لطفی ها بیشتر خود را نشان می دهد.
هر گاه نگاه می کنیم قیمت نوشابه و آب نسبت به قیمت شیر گران تر است. قیمت گذاری دستوری مشکل را برای دامداری ها بیشتر خواهد کرد. در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد از فعالان این بخش از حوزه تولید خارج و انگیزه ای برای تولید ندارند چرا که کار دامداری بسیار سخت و مشقت آور است و اگر انگیزه و عشق به این کار نباشد شاید افراد که در این حوزه فعال هستند نیز رغبتی برای ادامه دادن این مسیر نداشته باشند.
* قیمت شیر در حال حاضر چگونه است؟
قیمت شیر در حال حاضر کیلویی ۱۵ هزار تومان است در حالی که یک دامدار کیلویی ۱۰ هزار تومان سویا از بازارگاه خریداری می کند که اگر در بازارگاه وجود نداشته باشد مجبور است کیلویی ۲۲ هزار تومان با هزینه های حمل و نقل و در برخی مواقع حتی تا کیلویی ۳۰ هزار تومان از بازار آزاد تهیه کند.
با توجه به قیمت نهاده و شیر می توان گفت قیمت شیر اقتصادی نیست چرا که حداقل قیمت شیر باید دو برابر قیمت جو باشد
با توجه به قیمت نهاده و شیر می توان گفت قیمت شیر اقتصادی نیست چرا که حداقل قیمت شیر باید دو برابر قیمت جو باشد اما اگر در حال حاضر قیمت جو ۱۰ هزار تومان در دامداری است باید قیمت شیر براساس استانداردها کیلویی ۲۰ هزار تومان است اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
با توجه به اینکه دولت در نظر دارد ارز نیمایی را برای سال آینده آن را افزایش دهد وضعیت دامداران بدتر از این خواهد شد و این مساله انگیزه تولید را از دامداران خواهد گرفت.
*حمایت دولت از دامداران چگونه است؟
دولت برای حمایت از دامدار برخی از نهاده ها را از بازارگاه با ارز نیمایی ارائه می دهد اما شرکت ها این نهاده ها را به موقع به ما تحویل نمی دهند.
برای تهیه نهاده مبلغ مورد نیاز را برای شرکت واریز می کنیم اما حدود ۴۵ روز طول می کشد تا نهاده به دامدار برسد و این فاصله زمانی که وجود دارد باعث می شود که دامدار به ناچاری روی به بازار آزاد بیاورد و تاخیر در پرداخت نهاده ها فرصت را برای دلال پروری بیشتر می کند
برای تهیه نهاده مبلغ مورد نیاز را برای شرکت واریز می کنیم اما حدود ۴۵ روز طول می کشد تا نهاده به دامدار برسد و این فاصله زمانی که وجود دارد باعث می شود که دامدار به ناچاری روی به بازار آزاد بیاورد و تاخیر در پرداخت نهاده ها فرصت را برای دلال پروری بیشتر می کند.
از طرف دیگر هم اگر چه قیمت جو و ذرت بازارگاهی است اما قیمت شیر نیز یک قیمت دستوری است و دولت بر مبنای استاندارها و اقتصاد دامداری ها شیر را قیمت گذاری نمی کند.
دامداران با کمبود نقدینگی مواجه هستند؛ ما باید پول را به حساب شرکت وارد کننده نهاده واریز کنیم و از ۱۰ الی ۴۵ روز تاخیر وجود دارد تا نهاده به دست ما برسد.
مشکلات و معضلات زیادی در حوزه تولید وجود دارد که شاید سیاست گذاری های درست بتواند کمی این عرصه را سامان دهی کند تا تولیدکننده نیز بتواند به سود متعارف دست یابد اما تا زمانی که این مشکلات وجود دارد سامان دهی عرصه تولید کار مشکلی است.
* صحبت آخر شما با مسئولان استانی چیست؟
یکی از مشکلات حوزه دامداری ها بحث سوخت است و با همه پیگیری ها تاکنون محقق نشده است. از مسئولان می خواهیم که این سوخت مورد نیاز در اختیار دامداری ها قرار بگیرد. هر دامداری که گاز کشی انجام شده سوخت به آن تعلق نمی گیرد اما دولت باید بداند گاز کشی تنها گرمایش دامداری ها را تامین می کند ولی سوخت مصرف تراکتور را به ما نداد درحالی که همه ماشین آلات که در دامداری ها استفاده می شود نیاز به سوخت دارد.
از فروردین امسال مکاتبه زیادی در خصوص تامین سوخت دامداری ها داشتیم اما متاسفانه به جوابی نرسیدیم و اگر کمبود سوخت وجود ندارد چرا در بازار آزاد و با قیمت های گزاف به وفور پیدا می شود؟
علاوه بر آن انتظار داریم که با توجه به مشکلاتی در کارخانه های لبنی وجود دارد و آنها نیز دپوی محصولات خود را دارند، حداقل مسئولان استان برای تامین نقدینگی دامدار برنامه ریزی داشته باشند.