بخش باغبانی کشور از جمله بخش های تولیدی است که سال ها است به پایداری رسیده است و قابلیت صادرات انواع تولیدات این بخش به دیگر کشورها وجود دارد. با این وجود سال قبل در ایام عید نوروز بازار به نوعی با کمبود میوه سیب مواجه بود و قیمت این محصول تا حدودی بالا رفت.
مجتبی شادلو نایب رئیس اتحادیه باغداران کشور بازار مبنی بر اینکه امسال شرایط قیمت ها و موجود بودن دو میوه پرمصرف در ایام عید نوروز یعنی سیب و پرتقال چگونه است گفت: برآورد ما این است که امسال قیمت این دو محصول تغییر خاصی نمی کند اگرچه منطق بازار طوری است که باید با یک مقدار افزایش قیمت بپذیریم. چون وقتی محصول برای بلند مدت در سردخانه ها نگهداری می شود مقداری افت می کند و ضایعات و هزینه های نگهداری بالا می رود و لذا افزایش قیمتی هرچند کم خواهد بود. با این وجود در بازار فقط عرضه و تقاضا حاکم است و لذا در ایام نوروز با فراوانی تولید و عرضه تفاوت قیمت نخواهیم داشت.
۵۰ درصد تولیدات باغی فرصت صادراتی دارد
نکته قابل تامل اینکه در حوزه محصولات باغی همچون خرما، پسته، کیوی و غیره ایران جزو صادر کننده های صاحب جایگاه در بازارهای جهانی است. با این وجود به گفته کارشناسان از ظرفیت بخش باغبانی کشور آنطور که شایسته است بهره برداری نمی شود که دلایل مختلفی نیز در این میان موثر هستند.
شادلو در خصوص اینکه چه میزان از آنچه در حوزه باغداری کشور تولید می شود در بازار داخل مصرف می شود به خبرنگار بازار می گوید: در مورد میوه ها در مجموع تقریبا معدل ۵۰ درصد است؛ یعنی در برخی میوه ها بیش از ۵۰ درصد فرصت صادراتی داریم البته در برخی محصولات کمتر است با این وجود از جمیع تولیدات باغی معدل ۵۰ درصدی فرصت صادراتی دارد و ۵۰ درصد هم مصرف داخلی است.
نایب رئیس اتحادیه باغداران کشور: اگر سالانه حدود ۵۰ درصد از تولیدات باغی صادر شود تعادل در بازار ایجاد می شود
وی افزود: به عبارت ساده تر اگر حدود ۵۰ درصد از تولیدات باغی صادر شود تعادل در بازار ایجاد می شود. اگرچه در قالب چشم انداز ۲۰ ساله هم همین سیاست گذاری شد و باید برای صادرات سیاست گذاری شود.
نایب رئیس اتحادیه باغداران کشور با تاکید بر اینکه ما فرصت خوب اقلیمی تولید داریم گفت: یعنی هم از نظر کیفیت و هم از نظر کمیت جایگاه خاصی بخش باغبانی ما دارد. به این معنا که فرصتی است که بتواند به اقتصاد تولید برسد و اگر بتوانیم زنجیره ارزشی تولید را کامل کنیم و الگوی کشت را برنامه یزی کنیم قطعا بخش کشاورزی می تواند یکی از ارز آورترین بخش های اقتصادی ما باشد. ضمن اینکه در حوزه تامین امنیت غذایی نیز بخش باغبانی اهمیت بالایی دارد.
ایجاد فرصت های طلای با بالا بردن بهره وری در باغات قدیمی
وی ادامه داد: مساله اینجا است که وقتی می توانیم در داخل کشور در این حوزه سفره مان را تامین کنیم وابستگی معنا ندارد؛ اما الان می بینیم درخت بعد از ۲۰ سال کاشته شدن که به یک اقتصاد خوب رسیده اما وقتی کار نمی چرخد ممکن است توسط خود باغدار قطع شود آن هم به دلیل اینکه محصول به قیمت مناسب در بازار خریدار ندارد. لذا سیاست گذاری باید به نحوی باشد که زحمتی که برای باغبانی کشیده شده در نهایت به بن بست نخورد.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که بهترین سیاستی که می توان در پیش گرفت تا چنین مساله ای رخ ندهد گفت: در واقع باید سیاست گذاری ها به نحوی باشد که در بالا بردن بهره وری تلاش کنیم نه اینکه تولید را کاهش دهیم چون بازار ندارد. در حقیقت باید بدون توسعه ارضی (نه صرفا با توسعه باغات) و با بالا بردن بهره وری در باغات قدیمی بتوانیم فرصت طلایی برای کشاورزی کشور ایجاد کنیم.
نایب رئیس اتحادیه باغداران کشور: در مورد برخی محصولات برنامه ریزی مستمر دارد مثل «کیوی و انار» که این ها شرایط خاص خود را دارد و به خوبی صادرات انجام می شود
نایب رئیس اتحادیه باغداران کشور همچنین در پاسخ به این سوال که از ۵۰ درصد ظرفیت صادراتی چند درصد سالانه عملیاتی می شود، گفت: در مورد برخی محصولات برنامه ریزی مستمر دارد مثل «کیوی و انار» که این ها شرایط خاص خود را دارد و به خوبی صادرات انجام می شود. اما در خصوص پرتقال و سیب که عمده تولید ما است و فزونی هم داریم برنامه های پایدار و جدی انجام نمی شود و در این حوزه کشاورزان دغدغه دارند.
کیفیت؛ عامل گرانتر بودن سیب و پرتقال ایران در بنادر آزاد جهانی
شادلو خاطر نشان کرد: مساله مهم این است که الان ۶ ماه از برداشت این دو محصول گذشته است و تا الان باید حداقل ۷۰ درصد محصول عرضه می شد اما نصف این مقدار عرضه است و این نگران کننده است. اگرچه هنوز فرصت بازار برای سه ماهه بهار برای این محصول است اما از اردیبهشت شاهد برداشت میوه های نوبرانه می شویم و خودبخود فرصت عرضه سب و پرتقال کم می شود.
شادلو همچنین در خصوص جایگاه ایران در تولید این دو محصول در بازارهای جهانی گفت: در جهان از منظر جایگاه تولید در رده چهارم یا پنجم هستیم و اگرچه در سال های مختلف کمی جا به جا می شود اما از نظر کمیت است و از نظر کیفیت تولیدات ایران جایگاه ویژه ای دارد. به طوری که در بنادر آزاد جهانی که امری رقابتی است و محدودیتی برای ورود و خروج هیچ گونه محصولی وجود ندارند، قیمت محصولات باغی ایران از جمله سیب و پرتغال نسبت به رقبا حدود ۳۰ درصد بالاتر است چون کیفی تر است.
وی همچنین خاطر نشان کرد: از نظر صادرات این دو محصول نیز در کشورهای اطراف و حتی کمی دورتر مخصوصا برای سیب فرصت های صادراتی خوبی داریم و حتی طرف های قرارداد هرساله ما هستند، اما مسائل خاص خود را دارند. مثلا در مورد استاندارهای این کشورهای و یا در حوزه گمرکات انتظارات خاصی دارند که باید برنامه ریزی شود که با روان سازی کار بتوان از این فرصت ها استفاده کنیم به خصوص اینکه در مورد این دو میوه فزونی تولید هم داریم.