در آغاز به‌کار دولت مردمی سیزدهم مقدار تولید و صادرات نفت کشور اوضاع مطلوبی نداشت اما امروز در این حوزه به اعداد و ارقامی دست یافته‌ایم که باور آن برای بسیاری از اشخاص سخت است. به اذعان فعالین این صنعت، سید ابراهیم رئیسی در دوران ریاست جمهوری خود عملکرد موفقی را در زمینه صادرات نفت به جای گذاشته است. فایننشال تایمز در گزارشی نوشته که صادرات نفت در دولت او به بالاترین مقدار بعد از سال ۹۷ رسیده و رکورد ۶ سال گذشته را شکسته است. این رشد صادرات در شرایطی بود که تحریم ها همچنان ادامه داشت.
جالب است که بدانید براساس داده‌های مؤسسه ورتکسا (فعال در زمینه رصد اطلاعات شرکت‌های نفتی)، ایران در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۴ به‌طور متوسط روزانه یک میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه نفت، عمدتاً به چین، صادر کرده است که بالاترین میزان از سه ماهه سوم سال ۲۰۱۸ تاکنون است.
صادرات نفت در سال گذشته به ۳۵ میلیارد دلار رسیده؛ این در حالی است که طبق گزارش اوپک ایران در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۵ میلیارد دلار درآمد از محل صادرات نفت کسب کرده بود. جالب است که بدانید درآمد نفتی ایران در سال قبل تر آن یعنی ۲۰۲۰ (سال پایانی دولت دوازدهم) یک سوم این مقدار یعنی چیزی حدود ۸ ( ۷.۹) میلیارد دلار بوده است
از طرفی بر اساس آخرین آمار اعلامی از سوی جواد اوجی وزیر نفت نشان می دهد که صادرات نفت در سال گذشته به ۳۵ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که طبق گزارش اوپک ایران در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۵ میلیارد دلار درآمد از محل صادرات نفت کسب کرده بود. جالب است که بدانید درآمد نفتی ایران در سال قبل تر آن یعنی ۲۰۲۰ (سال پایانی دولت دوازدهم) یک سوم این مقدار یعنی چیزی حدود ۸ ( ۷.۹) میلیارد دلار بوده است.
کارشناسان بر این باورند که زمینه همکاری‌های نفتی با کشورهای خارجی با سفرهای سید ابراهیم رئیسی به کشورهای مختلف مهیا شد؛ همکاری‌های نفتی خارجی در زمینه صادرات نفت، فرآورده‌های نفتی، محصولات پتروشیمی و صدور خدمات فنی و مهندسی روز به روز افزایش یافت.
ناصری کارشناس انرژی: ایران در دولت سیزدهم توانست تا حد زیادی شبکه های بازاریابی و فروش خود را گسترش دهد و همین مساله باعث شده که عملکرد قابل قبولی را در زمینه صادرات از خود به جای بگذارد
ایمان ناصری کارشناس انرژی در اینباره به بازار می گوید: ایران در دولت سیزدهم توانست تا حد زیادی شبکه های بازاریابی و فروش خود را گسترش دهد و همین مساله باعث شده که عملکرد قابل قبولی را در زمینه صادرات از خود به جای بگذارد.
رشد ۶۰ درصدی تولید نفت در دولت مردمی
تولید نفت ایران در دولت سیزدهم شرایط بسیار خوبی را تجربه می کرد و در این دولت ۶۰ درصد به تولید نفت کشور افزوده شد. جدیدترین گزارش اوپک نشان می‌دهد که تولید نفت ایران در نخستین ماه امسال به ۳ میلیون و ۱۲۲ هزار بشکه در روز افزایش یافت. حالا ایران همچنان سومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک است حال آنکه در ابتدای دولت ایران به پنجمین تولید کننده بزرگ این سازمان تبدیل شده بود.
آنگونه که آمارها نشان می دهد متوسط تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۲.۵ میلیون بشکه و در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط ۲.۸ میلیون بشکه بوده است.
نفت به مدد اقتصاد آمد
در حالی که قرار بود تحریم‌ها اقتصاد ایران را با بن بست مواجه کنند، صندوق بین المللی پول از رشد اقتصادی ۵.۴ درصدی کشورمان در سال گذشته میلادی خبر داده است. این صندوق همچنین پیش بینی کرد که کشورمان در سال ۲۰۲۴ میلادی به میزان ۳.۷ و در سال ۲۰۲۵، ۳.۲ درصد رشد اقتصادی را تجربه کند. در این میان بخش نفت نقش به سزایی در رشد اقتصادی ایجاد شده داشته است. طبق اعلام مرکز آمار و بانک مرکزی، رشد اقتصادی گروه نفت و گاز در سال گذشته بیش از ۲۰درصد بوده است.
کارشناسان اعتقاد دارند، فروش نفت و گاز ایران در شرایط تحریمی یک موفقیت برای دولت سیزدهم محسوب می‌شود و صنایع نفت و گاز بیشترین سهم را در بهبود رشد اقتصادی کشور ایفا کردند
کارشناسان اعتقاد دارند، فروش نفت و گاز ایران در شرایط تحریمی یک موفقیت برای دولت سیزدهم محسوب می‌شود و صنایع نفت و گاز بیشترین سهم را در بهبود رشد اقتصادی کشور ایفا کردند؛ به طوری که برخی از رشد اقتصادی نامتوازن ایران سخن می‌گویند و مطرح می‌کنند که باید این رشد اقتصادی به بخش‌های دیگر اقتصاد کشور سرایت کند.
فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی پیشتر در اینباره در حالیکه فروش نفت و گاز در شرایط تحریمی را یک موفقیت برای وزارت نفت و دولت مردمی دانسته بود، اظهار داشت: غربی‌ها قصد داشتند از طریق تحریم‌ها نگذارند ما نفت و گاز خود را به فروش برسانیم، اما با پیشرفت‌های علمی و فنی که به آن دست یافتیم، مشکلات را حل کردیم، البته این کار آسانی نبود و بر اثر تلاش‌های زیاد و سیاست گذاری‌های صحیح به دست آمد.
در ۲.۵ سال بیشتر از ۸ سال دولت قبل قرارداد امضا شد
البته این رشد ها تنها به حوزه فروش نفت محدود نمی شود. طبق گفته های محسن خجسته مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت، در ۲.۵ سال دولت سیزدهم بیش از ۱۵ میلیارد دلار قرارداد امضا شده و این در حالی است که طی هشت سال دولت گذشته درمجموع ۱۳ میلیارد دلار قرارداد نهایی شده بود.
در اواخر اسفندماه پارسال ۱۳ میلیارد دلار قرارداد ۶ میدان نفت و گاز امضا شد که از این ۶ میدان، میدان‌های آزادگان شمالی و جنوبی و میدان آذر جزء میدان‌های مشترک بودند تا اهداف مورد نظر ما را عملیاتی کنند.
پروژه فشارافزایی پارس جنوبی از مهم ترین قراردادهای به امضا رسیده در دولت سیزدهم بود که انجام آن به ۴ پیمانکار بزرگ ایرانی سپرده شد. لازم به یادآوری است که با اجرای نهایی این عملیات، ۹۰ تریلیون فوت مکعب به برداشت گاز ما اضافه خواهد شد و سه میلیارد بشکه میعانات گازی ما افزوده می‌شود و در مجموع ۹۰۰ میلیارد دلار سود کل درآمد حاصل از این پروژه مهم دولتی است.
در طول عمر دو و نیم ساله دولت مردمی سیزدهم ۵۴ میلیون متر مکعب به تولید گاز، بیش از ۲۲۰هزار بشکه به ظرفیت پالایشی و۱۰ میلیون تن به تولید محصولات پتروشیمی افزوده شده است. بخش زیادی از این دستاوردها با بهره‌برداری از پروژه‌های نیمه‌تمام صنعت نفت که بعضی تا بیش از ۱۰ سال معطل مانده بودند، به دست آمده است
افزایش ۱۰ میلیون تنی تولیدات پتروشیمی در دولت سیزدهم
در طول عمر دو و نیم ساله دولت مردمی سیزدهم ۵۴ میلیون متر مکعب به تولید گاز، بیش از ۲۲۰هزار بشکه به ظرفیت پالایشی و۱۰ میلیون تن به تولید محصولات پتروشیمی افزوده شده است. بخش زیادی از این دستاوردها با بهره‌برداری از پروژه‌های نیمه‌تمام صنعت نفت که بعضی تا بیش از ۱۰ سال معطل مانده بودند، به دست آمده است.
توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که ۲۰ سال در شرکت‌های مختلف دست به دست می‌شد هم از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم است، هم‌اکنون ۱۲ میلیون مترمکعب گاز از آن تولید می‌شود، باید گفت که این دولت در اجرای طرح‌ها و توسعه معطل خارجی‌ها نشد و اقدامات گسترده‌ای در بخش‌های مختلف صنعت نفت به همت بخش داخلی به ثمر نشست.
تکمیل پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی پس از یک دهه از دستاوردهای دیگر این دولت بود، با تکمیل این مجتمع، روزانه بیش از ۵۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت پالایش گاز ایران اضافه شد.
در این بین بیش از ۵ میلیارد دلار برای جمع‌آوری گازهای همراه نفت در دولت سیزدهم برای گازهای همراه میدان‌های غرب و شرق کارون و میدان‌های غرب کشور قرارداد امضا شده است. هم‌اکنون ۱۱.۵ میلیون مترمکعب گازهای همراه جمع‌آوری می‌شود، متان حاصل از فرآورش این گازها به شبکه سراسری گاز تزریق و ترکیبات سنگین به‌منظور ایجاد ارزش افزوده، خوراک مجتمع‌های پتروشیمی می‌شود.
دولت آقای رئیسی برنامه داشت که امسال ۷۹ پروژه به ارزش ۲۵ میلیارد دلار در بخش بالادست و پایین‌دست به بهره‌برداری برساند و استارت ۵۰ پروژه جدید نیز زده شد که با تکمیل پروژه‌های جدید صنعت نفت، قرار بود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه به تولید نفت، ۳۵ میلیون مترمکعب به تولید گاز خام، ۵۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشی و ۳ تا ۵ میلیون میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی کشور افزوده شود
با این اوصاف می توان ادعا کرد که دولت سیزدهم نه تنها در زمان فعالیت توانست اقدامات خوبی را به ثمر برساند بلکه راه را برای آیندگان نیز هموار کرد که ثمرات آن را در آینده خواهیم دید.