لذا برپایی نمایشــگاه‌هایی از این دســت و با هدف نمایش توانمندی‌ها و قدرت بومی تولیدکنندگان و کارآفرینــان یک کشــور، گام بزرگی در بخش صادرات و واردات محصــولات در این حوزه نیز هست. نمایشگاه بین‌المللی ایران آگروفود فرصتی طلایی برای عرضــه و نمایش محصولات صنایع غذایی و توانمندی‌های تولیــدی تولیدکنندگان در راســتای رفع نیاز خریداران و تجار بین‌المللی اســت. بر همین اســاس در این گزارش نگاهی مختصر به وضعیــت صنعت غذا در جهان و ایران انداختیم تا بتوان با علم و آگاهی بیشــتر نسبت به نیازهــای غذایی جامعــه تصمیم‌گیری کرد و شــرکت‌های فعال در این زمینه برنامه‌های آتی خود را بنویسند.
رشــد روزافــزون جمعیــت جهــان، موجب افزایش تقاضا برای تولید موادغذایی شــده است. بررســی و پیش‌بینی بازار محصولات غذایی در ســال‌های آتی، می‌تواند نگرش مناسبی را برای تولیدکنندگان صنعــت غذا و نوشــیدنی ایجاد نماید. فعالان این حوزه و استارت‌آپ‌های صنعت غذا و نوشــیدنی می‌توانند با خلاقیت و نوآوری، جوابگوی نیازهــای تغذیه‌ای ســاکنان این کره خاکی باشند. ســازمان تجارت جهانی در گزارش اخیر خود اعلام کرده اســت که نســبت به سال گذشــته، قیمت موادغذایی افزایش داشته و باز هم این روند صعودی ادامه خواهد داشــت. بنابر اعلام ســازمان تجارت جهانی، قیمت موادغذایی در جهان طی ســال دو سال گذشــته میلادی معادل ۸۱درصد رشــد داشــته که در این بین قیمت غــات ۱۲ درصد بــالا رفته اســت. این ســازمان اعلام کرده، قیمت کود در بازار جهانی رشــد بســیار بیشتری داشــته و در ســالی که گذشــت، ۳۶درصد افزایش داشته است. سازمان تجارت جهانی می‌گوید: به‌طور معمول بالا رفتن قیمت موادغذایی به تشــویق کشاورزان به تولید بیشتر و افزایش دسترسی و نهایتا کاهش قیمت مواد غذایی منجر می شــود، امــا افزایش قیمت کود به کاهش سود کشت و نهایتا افزایش دوباره قیمت مواد غذایی منجر خواهد شد.
بر اســاس پیش‌بینی‌هــای ســازمان تجارت جهانی، در ســال ۰۳۰۲، رژیم غذایی ما ممکن است بیشــتر ســبزیجات و میوه، غلات کامل و غذای گیاهی یا جایگزین های جدید (محصولات سویا، یا شاید حشرات یا گوشت مصنوعی) باشد و غذاهای سرخ‌شده و شیرین کمتر مصرف شود. براســاس مطالعه جهانی که اخیرا انجام شــده اســت، جایگزین‌های گوشــتی گیاهی می‌تواند یک چهارم از مصرف گوشت ما را تا سال ۰۴۰۲ تشــکیل دهد. غذا در ســال ۰۵۰۲ ممکن است بســیار متفاوت به نظر برســد. گوشت پرورشی، حشــرات با پروتئین بالا، جلبک ها و جلبک‌های دریایی و آجیل‌های بدون مــواد آلرژن، از جمله غذاهایی هستند که راه را برای ایجاد یک زندگی بهتر و پایدار بــرای انســان‌ها و حیوانات هموار می‌کنند.
وضعیت صنعت غذایی در ایران
صنعت غذایــی، یکــی از قدیمی‌ترین صنایع ایران اســت. این صنعــت در بازار ســرمایه پنج زیر شــاخه مهم دارد. بر این اســاس محصولات لبنی، کشاورزی، شیرینی‌جات، نوشیدنی و سایر محصولات غذایی در بازار ســهام تقســیم بندی شــده اند. بخش عمده صنعت غذایی کشــور، در بورس مرتبط با محصولات کشــاورزی با ارزش بازار ۴۸هــزار میلیارد تومانی اســت. پس از آن، صنعت شــیرینی جات بــا ارزش بــازار ۰۳هزار میلیاردتومان قرار دارد، سایر محصولات غذایی با بازار ۵۲هزار میلیارد تومانی، سپس صنایع لبنی با ارزش بازار ۸۱هزار میلیــارد تومانی، درجایگاه های بعدی نیز صنعت نوشــیدنی بــا بازار ۵هزار میلیارد تومانی قرار گرفته است.
صنعت غذایی به‌عنوان صنعتی مهم و متوسط در بازار ســرمایه با ارزش بازار حــدود ۲۸۱هزار میلیارد تومــان کمتر از ۲ درصــد از ارزش بازار سرمایه را تشــکیل می‌دهد که شامل ۸۵ شرکت فعال در بازار بورس و فرابورس اســت. همچنین نسبت شــناوری صنعت به‌صورت میانگین حدود ۰۲ درصد است، بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین رشد شــرکت‌ها، از ابتدای آبان ماه سال گذشته ۰۱۱درصد ثبت شده اســت. این در حالی است که بازدهی شــاخص کل بورس حدود ۰۸درصد ثبت شــده اســت. بررســی چند پارامتر مهم از صورت‌هــای مالی صنعت غذایی نشــان می‌دهد که طبق آخرین گزارش سال مالی، سود انباشته صنعت به رقــم ۶۱هزار و ۰۰۴ میلیــارد تومان رسیده اســت. همچنین جمع کل درآمد شرکت فعال در بازار بورس و فرابورس به حدود ۸۹ هزار و ۰۰۴ میلیــارد تومان بوده که نســبت به مدت مشابه سال گذشته، رشــد قابل توجهی را نشان می‌دهد. در نهایت نسبت قیمت به فروش صنعت به صورت میانگین به عدد ٨٥,١ واحدی رسیده است.
بررسی سود خالص صنعت غذایی طبق آخرین گزارشــات مالی، ســود خالص حــدود ۴۱هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد که نسبت قیمت به ســود صنعت به‌طور میانگین، در محدوده ۳۱ واحدی قرار دارد و میانگین حاشــیه سود خالص صنعت نیز ۵۱ درصد را نشان می‌دهد.
با توجه بــه افزایش نرخ‌هــا و وضعیت فزاینده تورم موادغذایی موجود در ســطح جامعه، به‌نظر می‌رسد صنعت غذایی در سال جاری با توجه به افزایش نرخ فروش محصولات شرکت‌ها در سال جاری، مورد اقبال سرمایه‌گذاران خواهد بود. اما باید توجه داشت افزایش بی‌رویه نرخ محصولات شــرکت‌ها قدرت خرید را نزولــی خواهد کرد و موجب کاهش حاشــیه سود شــرکت‌ها خواهد شــد که این موضوع می‌تواند چالش مهمی برای صنعت غذایی در آینده باشد.
صنایع غذایی، ۰۰۲۱۱ واحد فعال تولیدی
صنایع غذایــی، بزرگترین صنعــت غیر نفتی ایران است که ۸/۶۱ درصد از شاغلان را به خود اختصاص داده اســت. تولید پایــدار موادغذایی برای بقاء و امنیت جامعه ضروری است. بنابراین، به‌منظــور افزایــش بهــره‌وری و کارآیــی، نیاز گســترده‌ای به فناوری‌های نوین، مدرن‌ســازی، نوآوری و ســرمایه‌گذاری در چرخــه غذا وجود دارد. در حال حاضر حــدود ۰۰۲۱۱ واحد فعال تولید موادغذایی در کشــور وجــود دارد که ۶۵ درصد آنها کوچک به حساب می‌آیند.
رشد ۰٨ درصدی تولید موادغذایی
صنایع غذایــی ایران رشــد بســیار مطلوبی داشــته و از واردکردن ۰۶ درصــد از موادغذایی به تولید ۰۸ درصد موادغذایی رســیده اســت. اســتارت‌آپ‌های صنعت غذا و نوشــیدنی ایران، می‌توانند چالش‌های پیــش روی این صنعت را مرتفع ســازند. بازار نزدیک به ۲۵ میلیارد دلاری موادغذایــی ایران بــه دنبال خودکفایی اســت، اما هنــوز هم به دلیــل ســرمایه‌گذاری ناکافی، تجهیزات تولیدی قدیمی، مصــرف بیش از حد آب و شــرایط آب‌و‌هوایی نیازمنــد واردات مواد غذایی هستیم. نان، پرمصرف‌ترین ماده غذایی در ایران اســت و مصرف نان در ایران ۶ برابر مصرف جهانی اســت. گرچه تولید نان در ایران صورت می‌گیرد، اما بخــش زیادی از مــواد اولیه یعنی گندم و آرد، وارداتی هســتند. همچنین مصرف شکر در ایران بســیار زیاد است که بخش زیادی از آن وارد می‌شود. نوشیدنی‌های کربناته نیز در ایران بسیار محبوب هستند. ایرانیان در سال ۲۴ لیتر نوشیدنی کربناته مصرف می‌کنند درحالیکه مصرف جهانــی ۰۱ لیتر اســت. بــازار مصرف نوشیدنی‌های غیرالکلی در ایران سالانه ۵۳درصد
افزایش می‌یابد.
محصولات تولیدی عمده در ایران
عمده تولیدات کشــاورزی ایران شامل گندم، برنج، چای، خرما، مغزها (پســته، گردو و بادام)، ماهی خاویار، گوجه فرنگی، فرآورده‌های گوشتی و لبنیات اســت. ایران صادرکننده اصلی پسته، انار، خرما، زعفران و خاویار در جهان است. سایر محصولات صادراتی مهم، عبارتند از: ادویه‌جات، میوه‌ها و سبزیجات.