مجیدرضا منصورخاکی، سخنگو انجمن واردکنندگان برنج با بیان این که حجم قابل توجه مصرف برنج خارجی طی ماه‌های محرم و صفر بازار را تحت تأثیر قرار داده است، گفت: کاهش حجم ۴۰ درصدی واردات سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ و متعاقب آن، افت حدود ۲۰ درصدی در ۴ ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به کمبود برنج خارجی در بازار دامن زده است.
وی ادامه داد: مساله این است که در ماه‌های گذشته به دلیل تقاضای قابل توجه در بازار، محموله‌های ترخیص شده قبلی، بدون توقف در انبارها مستقیماً از گمرکات روانه بازار مصرف شد.
وی با اشاره به اعلام آخرین نوبت ثبت سفارش واردات برنج پیش از آغاز فصل ممنوعیت در تاریخ ۱۱ تیر ماه، گفت: به دلیل بازگشایی دیرهنگام ثبت سفارش و از طرفی ترافیک سنگین محموله‌های دیگر و کمبود کشتی و کانتینر، فرصت چندانی برای رسیدن این محموله‌ها به کشور تا پایان تیر ماه فراهم نشد.
وی افزود: در حال حاضر ده‌ها هزار تن برنج در گمرکات کشور در معرض گرمای شدید و فساد قرار دارند و حتی محموله‌هایی که تا ۳۱ تیر ماه به کشور رسیده، علیرغم صدور مصوبه کارگروه تنظیم بازار، اجازه خروج نیافته و تداوم این شرایط علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف به واردکننده از قبیل استهلاک سرمایه، از بین رفتن کالا، دموراژ و هزینه تصاعدی انبارداری، می‌تواند به رسوب گسترده کالا و از طرف دیگر به کمبود و افزایش قیمت برنج وارداتی و به تبع آن ایرانی منجر شود.
یک پیشنهاد برای جلوگیری از فساد محصولات
سخنگوی انجمن واردکنندگان برنج ایران با تاکید بر ضرورت اتخاذ تدابیری برای مدیریت این شرایط تصریح کرد: پیشنهاد ما این است که در حال حاضر مجوز انتقال این محموله‌ها به انبار واردکنندگان صادر شود تا کالا در شرایط استاندارد انبار شده و بعد از تعیین تکلیف، بازرگان مجاز به فروش آن باشد.
منصورخاکی با انتقاد از اظهارنظرهای غیرمسئولانه از سوی برخی تشکل‌ها مبنی بر پر بودن انبارها و عدم نیاز به واردات برنج، گفت: متأسفانه یا خوشبختانه تشکل‌ها در خصوص واردات یا عدم واردات برنج تصمیم نمی‌گیرند و این گونه اظهارات غیرکارشناسی، فقط باعث ایجاد نگرانی در میان مصرف‌کنندگان برنج خارجی می‌شود که عمدتاً از اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر سرانه مصرف برنج در کشور طبق آمار مراجع ذیربط، به‌طور متوسط ۴۰ کیلو گرم و مجموعاً معادل ۳.۵ میلیون تن در سال بوده که با احتساب تولید ۲ میلیون تنی در داخل، نیازمند واردات حداقل ۱.۵ میلیون تن برنج برای تأمین کسری بازار هستیم.
وی تاکید کرد: باید پذیرفت که به دلیل وجود مزیت اقتصادی در قیمت برنج خارجی، ۶ دهک کم برخوردار کشور، مخاطب مستقیم مصرف آن هستند و در نبود برنج وارداتی حتی اگر به میزان کل نیاز هم برنج ایرانی در دسترس باشد، اما به دلیل هزینه بالای تمام شده و به تبع قیمت بالاتر آن، تقاضای مصرف نوع خارجی آن به سوی سایر کالاهای جایگزین متمایل می‌شود که ناشی از قدرت نازل خرید بوده و این اتفاق عملاً باعث بر هم خوردن تعادل در بازارها می‌شود؛ از این رو وجود برنج وارداتی به نوعی تعدیل کننده قیمت در بازارهای موازی نیز به شمار می‌رود و نمی‌توان نقش مهم این کالای اساسی را نادیده گرفت.