بنابر آمار از مجموع ۱۶۴.۸ میلیون هکتار مساحت سرزمین ۳۰ درصد قابل کشت است که از این سطح سالانه ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می شود که متاسفانه سهم تولید محصولات ارگانیک از این میزان کمتر از یک درصد است.
آمارها حاکی از آن است که از مجموع ۲۶۰ تولیدکننده محصولات ارگانیک در دنیا، ایران رتبه ۷۹ را داراست، درحالیکه طبق اعلام فائو مبنی بر پتانسیل بالای کشاورزی جمهوری اسلامی می توان جزء ۲۰ کشور دنیا در حوزه تولید محصولات ارگانیک بود.
در همین راستا محمد مهدی برومندی معاون امور باغبانی وزارت جهاد گفت: بنابر آمار سالانه ۵۵ هزارتن محصول ارگانیک در حوزه باغبانی تولید می شود که در مقایسه با تولید ۲۶ میلیون تن محصولات باغبانی رقم زیادی نیست.
باغبانی افزود: تولید محصولات ارگانیک شرایط خاص خود را دارد و دوران گذر را برای محصولات ارگانیک طی می کنیم و آنچه در برنامه هفتم و قوانین بالادستی مهم است فراهم کردن سازوکارهای لازم است. هرچند بنابر ابلاغ برنامه هفتم، تولید محصولات ارگانیک در دستور کار قرار گرفته است.
افزایش تولید سالانه نیم درصدی محصولات ارگانیک در کشور
رضا نورانی رئیس انجمن ارگانیک با بیان اینکه کمتر از یک درصد تولید محصولات کشاورزی به ارگانیک اختصاص دارد، گفت: براساس مصوبه مجلس در برنامه ششم تولید سالانه نیم درصد محصولات ارگانیک تصویب شد که در برنامه هفتم همین برنامه ادامه دارد، اما اقدامی بصورت جدی برای دستیابی و تحقق این هدف صورت نگرفته است.
به گفته او، معاون باغبانی وزارت جهاد در همایش ارگانیک اعلام کردند که دولت چهاردهم به جد بدنبال توسعه کشت محصولات ارگانیک است، از این رو انتظار می رود که طی ۱۰ سال آینده ۵ درصد محصولات کشاورزی معادل ۶.۵ میلیون تن به محصولات ارگانیک اختصاص یابد که براین اساس جزء ۲۰ کشور نخست تولیدکننده ارگانیک در دنیا خواهیم شد.
نورانی ادامه داد: رویکرد دنیا به سمت مصرف محصولات ارگانیک است به طوریکه بنابر اعلام فائو سالانه ۱۵ تا ۲۰ درصد و حتی ۲۵ درصد افزایش مصرف داریم که با افزایش تولید محصولات ارگانیک در برنامه هفتم به یکی از صادرکنندگان ارگانیک تبدیل خواهیم شد. به عنوان مثال در بحث محصولات جالیزی و میوه و تره بار یک دلار و خشکبار پسته ۱۵ تا ۱۶ دلار ارزآوری داریم. البته در بخش گیاهان دارویی و زعفران بالاتر از این رقم است.
رئیس انجمن ارگانیک با بیان اینکه در برنامه هفتم سالانه نیم درصد بر تولید محصولات ارگانیک افزوده می شود، افزود: بنابر تولید سالانه ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی با افزایش سالانه نیم درصد تولید محصولات ارگانیک طی ۱۰ سال آینده، تولید سالانه محصولات ارگانیک به ۶.۵ میلیون تن می رسد که براین اساس این ظرفیت و امکان وجود دارد که صادرات به ۵ تا ۶ برابر رقم فعلی برسد.
او با تاکید بر تخصیص بخشی از یارانه سم و کود به تولید محصولات ارگانیک افزود: اگر تسهیلات، یارانه و امکانات دولت به این بخش اختصاص یابد، امکان رشد ۱۰ تا ۱۵ درصدی تولید محصولات ارگانیک طی ۱۰ سال وجود دارد و در صورت تخصیص بخشی از یارانه کود و سموم به این بخش تولید سالانه نیم درصد محقق می شود و از طرفی هزینه های تولید کاهش می یابد که این امر کشاورزان را به کشت محصولات ارگانیک ترغیب می‌کند.
این مقام مسئول سطح زیرکشت محصولات ارگانیک را ۹۰ هزار هکتار اعلام کرد و افزود:بنابر آمار اکنون نیم درصد تولید محصولات کشاورزی ارگانیک است، لذا از دولت چهاردهم تقاضا داریم که تولید محصولات ارگانیک کشاورزی حمایت کند.
نورانی با بیان اینکه تولید محصولات ارگانیک در ارتقای سلامت جامعه نقش بسزایی دارد، گفت: دولت به جای واردات دارو یا افزایش تخت های بیمارستانی باید افزایش تولید محصولات ارگانیک را در دستور کار قرار دهد چراکه تغدیه و آب و هوا در افزایش ضریب سلامت جامعه نقش بسزایی دارد.
بنابر آمار تقاضا برای خرید محصولات ارگانیک در دنیا ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش یافته است و طبق آخرین آمارها گردش تجاری محصولات ارگانیک در سال ۲۰۲۱ بالغ به ۱۴۰ میلیارد دلار می رسد و تا سال ۲۰۳۰ به ۲۰۰ میلیارد دلار می رسد، اما متاسفانه حجم تولید در کشور ما کمتر از یک درصد است.
اهداف تولید محصولات ارگانیک در برنامه ششم محقق نشد
در ادامه صدرالدین نیاورانی نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت:در برنامه ششم به اهداف تولید محصولات ارگانیک بدلیل عدم همکاری وزارت جهاد و سازمان های ذی ربط از جمله استاندارد نرسیدیم، از این رو انتظار می رود سازمان استاندارد نحوه گرفتن گواهی ارگانیک را تسهیل کند و دولت بخشی از هزینه ها را در قالب یارانه به منظور سرعت بخشیدن به تولید محصولات ارگانیک پرداخت کند.
به گفته او، گرچه در برنامه ششم با شیوع کرونا و تعویض چند وزیر روبرو شدیم، اما هیچ یک دلیل نمی شود که وزارتخانه کار را به تعقیب بیندازد چراکه طبیعت چیزی نیست که منتظر کسی باشیم یا از زمان عقب بمانیم.
نیاورانی با اشاره به افزایش ۲.۵ درصدی تولید محصولات ارگانیک در برنامه هفتم افزود: هنوز برنامه‌ای در خصوص توسعه محصولات ارگانیک دیده نشده است و ما روی محصولات ارگانیک به فکر افزایش حجم‌نیستیم، بلکه درصددیم تا محصول واقعی تولید کنیم که مردم به برند ارگانیک اعتماد داشته باشند.
نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان محصولات کشاورزی گفت: اگر بودجه ای که برای تشویق و ترغیب توسعه ارگانیک دیده شده است، در اختیار کشاورزان قرار بگیرد، تولید این محصولات بتدریج افزایش خواهد یافت .
با توجه به آنکه ایران ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا را داراست، امکان توسعه تولید محصولات ارگانیک به سهولت وجود دارد به طوریکه اگر دولت بخشی از هزینه های واردات دارو و یارانه کود و سم به این بخش تخصیص دهد، طی ۱۰ سال آینده در زمره ۲۰ کشور اول تولیدکننده محصولات ارگانیک در دنیا خواهیم بود که این امر در تضمین سلامت جامعه و کاهش هزینه های درمان تاثیر بسزایی دارد.