با توجه به شرایط تغییر اقلیم و محدودیت منابع آبی، توسعه گلخانه‌ها یکی از ارکان مهم در سند ملی سازگاری با کم آبی به شمار می‌رود که تمامی مسئولان و مقامات دولتی بر توسعه و رشد سیستم‌های گلخانه‌ای به منظور افزایش بهره وری تولید و ارتقای ضریب امنیت غذایی تاکید دارند.
براساس سند اقتصاد مقاومتی طرح توسعه گلخانه‌ها از سال ۹۵ در کشور آغاز شده و بدین ترتیب تاکنون ۲۷ هزارهکتار گلخانه در کشور ایجاد شده است، درحالیکه در برنامه سند اقتصاد مقاومتی تاکید شده که ۴۸ هزار و ۵۰۰ هکتار گلخانه باید در کشور احداث شود، بنابراین در برنامه هفتم وزارت جهاد مکلف به تولید ۱۰ میلیون تن محصولات گلخانه‌ای است که برای دستیابی به این امر باید ۳۰ هزار و ۵۲۰ هکتار گلخانه و محیط‌های بسته به سطح قبلی اضافه کند.
در این راستا مهدی برومندی، معاون امور باغبانی وزارت جهاد گفت: تولید و انتقال سبزی و صیفی به محیط گلخانه و بسته شده، مصرف آب را از ۲۵ میلیارد متر مکعب به ۵ میلیارد متر مکعب کاهش می‌دهد.
برومندی با تاکید بر تولید در محیط‌های گلخانه‌ای و کنترل شده گفت: هم‌اکنون ۷ هزار فقره پرونده به ارزش ۷۴ هزار میلیارد تومان درخواست احداث گلخانه به وزارت جهاد کشاورزی و بانک کشاورزی ارائه شده و اعتبارات باید به این سمت سوق پیدا کند.
سطح گلخانه‌های کشور به ۴۸ هزار و ۳۲۰ هکتار می‌رسد
همچنین مهدی لطفی‌زاده، مجری طرح توسعه گلخانه وزارت جهاد گفت: با توجه به تغییرات اقلیمی و محدودیت منابع آبی که کشور با آن روبرو است، لزوم ارتقای بهره وری در واحد سطح و توجه به توسعه تولید در محیط‌های بسته یکی از راهکار‌های برون رفت از این‌چالش است.
به گفته او، براساس سند اقتصاد مقاومتی ابلاغیه مقام‌معظم رهبری، توسعه گلخانه‌ها در سنوات گذشته به طور جد در دستور کار وزارت جهاد قرار گرفت به طوریکه تاکنون ۲۷ هزارهکتار گلخانه در سطح کشور توسعه پیدا کرده است و همواره در برنامه هفتم پیش‌بینی شده که تولید محصولات گلخانه‌ای از ۳.۴ میلیون تن به ۱۰ میلیون تن برسد.
لطفی‌زاده ادامه داد: برای دستیابی به اهداف تولید ۱۰ میلیون تن محصولات گلخانه‌ای در برنامه هفتم تمام زیرساخت، الزامات و برنامه ریزی‌های لازم در این خصوص صورت گرفته است و براین اساس طی برنامه ۵ ساله هفتم برنامه ریزی شده که ۷۴ همت منابع مالی مورد نیاز توسعه گلخانه در سطح کشور توسط بخش خصوصی و دولتی سرمایه گذاری شود و بخشی هم تسهیلات بانکی توسط بانک‌ها باید در اختیار متقاضیان قرار بگیرد.
مجری طرح توسعه گلخانه‌ها با تاکید بر توسعه گلخانه‌ها در راستای افزایش بهره وری تولید و کاهش مصرف منابع آبی گفت: بر اساس سند اقتصاد مقاومتی سیاست گذاری براین است که سطح گلخانه‌های کشور به عدد ۴۸ هزار و ۳۲۰ هکتار برسد که ۲۷ هزارهکتار محقق شده و درخصوص مابقی آن در تلاشیم تا اهداف این سند محقق شود و تولید در محیط‌های کنترل شده بهره وری آب را ارتقاء می‌دهیم به طوریکه براساس یک کیلو تولید، ۱۰ برابر بهره وری افزایش می‌یابد.
لازم به ذکر است؛ توسعه گلخانه‌ها به عنوان یکی از بستر‌ها و ظرفیت‌های تولید محصولات کشاورزی برای تامین امنیت غذایی مردم فصل جدیدی را در دنیای کشاورزی پیشرفته و امروزی برای خود گشوده است و در سال‌های اخیر دولت و سرمایه گذاران بخش کشاورزی با درک اهمیت این موضوع، اهتمام ویژه‌ای به توسعه کشت گلخانه‌ای دارند.
انتقال کشت سبزی و صیفی به محیط گلخانه راهی برای دستیابی به خودکفایی محصولات اساسی
علیقلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: با توجه به محدودیت منابع آبی و شرایط اقلیمی کشور چاره‌ای جز ریل گذاری جدید در خصوص تولید محصولات به منظور افزایش بهره وری از منابع آب نداریم، براین اساس توسعه گلخانه در راستای کاهش مصرف آب و افزایش بهره وری در دستور کار قرار گرفته است.
او با بیان اینکه بازاریابی و بازار مناسب برای این محصولات بسیار حائز اهمیت است، افزود: اگر مطابق با استاندارد‌های دنیا و کشور کشت انجام شود، تنها نیاز است که بازار این محصولات در داخل و صادرات مشخص شود چراکه هزینه تولید در محیط گلخانه بالاست.
ایمانی ادامه داد: تولید در محیط گلخانه در افزایش عملکرد در واحد سطح تاثیر بسزایی دارد، لذا باید کشاورزان را به تولید در محیط گلخانه ترغیب کنیم و از طرفی هم بازار مناسب برای محصولات صادراتی ایجاد شود و همواره شرایط به گونه‌ای نباشد که کشاورز تولید را انجام دهد و محصول روی دستش باقی بماند.
مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه توسعه کشت محصولات سبزی و صیفی به محیط گلخانه و اختصاص کشت در فضای باز به محصولات اساسی از جمله سیاست‌های وزارت است، افزود: با توجه به آنکه بخشی از محصولات اساسی از طریق واردات تامین می‌شود با توسعه کشت گلخانه و انتقال سبزی و صیفی به محیط گلخانه نیاز به واردات کاهش می‌یابد چراکه در بحث اصول زراعی، بذر، مسائل فنی و کارشناسی توسعه گلخانه مشکلی نداریم و مسئله اصلی بحث بازار است که باید ایجاد شود؛ چراکه هم اکنون با کشت سنتی بازار داخل اشباع است و در برخی مواقع کشاورزان به سبب مازاد تولید دچار خسران می‌شوند.
او گفت: توسعه گلخانه‌ها در افزایش بهره وری تولید در واحد سطح تاثیر بسزایی دارد و گا‌ها بهره وری تولید در یک هکتار فضای گلخانه ۱۰ برابر فضای آزاد است. به عنوان مثال از یک هکتار گوجه در گلخانه ۵۰۰ تن محصول قابل برداشت است، درحالیکه این میزان تولید در ۱۰ هکتار زمین قابل کشت و برداشت است، ضمن آنکه مصرف آب و هزینه کارگری به نسبت کمتر است.
گفنتی است؛ براساس سیاست اقتصاد مقاومتی توسعه کشت گلخانه‌ای مهمترین راهبرد بخش کشاورزی است چراکه با تغییر شیوه کشت از فضای باز به گلخانه شاهد افزایش چندبرابری عملکرد تولید و بهره وری منابع آبی و در مقابل کاهش واردات اقلام اساسی هستیم که انتظار می‌رود اعتبارات لازم برای تحقق این امر تخصیص یابد.