موضوع بیماری های مشترک بین دام و انسان همواره یکی از مسائلی است که با واکسیناسیون دوره ای از سوی نهادهای بهداشتی پیگیری می شود.
پیگیری خبرنگار مهر درباره سلامت و بهداشت محصولات پروتئینی از جمله گوشت قرمز، مورد مشکوکی را در یکی از واحدهای کشت و صنعت نشان داد. موضوع از طریق مسئولان محلی و ملی دنبال شد و مقامات محلی اعلام کردند مورد مشکوکی در این مجموعه وجود ندارد.
ادامه پیگیری های مهر مشخص کرد که بیش از ۱۰ دام آلوده به بیماری سل در بین دام ها وجود داشته که صاحب دامداری آنها را از سایر دام ها جدا و در محلی نگهداری کرده است.
مهدی سلوکانه، معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان تهران در گفت‌وگو با مهر اعلام کرد: برنامه پایش و مراقبت در واحدهای دامداری در هر بازه زمانی مشخص در خصوص دو بیماری خاص بروسلز یا تب مالت و سل که مشترک انسان و دام است، انجام می شود.
وی در ادامه با اشاره به موضوع دام های بیماری این واحد کشت و صنعت، افزود: طبق دستورالعمل سازمان دامپزشکی کشور، تست مذکور از دام های این واحد صنعتی انجام شد و جواب آزمایش بروسلز یا تب مالت منفی بود؛ ولی دام آلوده به بیماری سل در دو واحد این مجموعه، در یک سال اخیر کم و بیش مشاهده گردید.
وی تصریح کرد: در یکی از شعب این دامداری، بالای ۲ هزار راس دام وجود دارد که آزمایش سل ۱۳ دی ۱۴۰۲، تعداد دام بیمار را صفر راس نشان می دهد؛ اما تست ۳۰ تیر امسال، جواب ۵ راس دام را مثبت اعلام کرد.
به گفته معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان تهران، طبق دستورالعمل سازمان دامپزشکی کشور با مشاهده بیماری، دام ها قرنطینه و حداکثر در مدت ۲ هفته با عنوان دام راکتور کشتار می شوند که این موضوع درباره دام های آلوده این مجموعه دامپروری انجام شد.
گفتنی است؛ دام راکتور دامی است که تست سل آن مثبت باشد. این دام ها با نام راکتور شمارش می شوند زیرا با انجام آزمایش ها دیگر حتی اگر امکان یک درصد آلودگی وجود داشته باشد قابل شناسایی بوده و کشتار می شوند.
انجام تست دوره ای سل
سلوکانه در ادامه سخنان خود به انجام تست های دوره ای سل اشاره کرد و گفت: آزمایش سل در خصوص واحدهای آلوده، هر ۴۵ تا ۶۰ روز تکرار می شود. اگر جواب منفی بود طبق روال معمول بین ۴۵ تا ۶۰ روز تست تکرار می شود. اگر مثبت شود انجام تست ها ادامه خواهد داشت.
وی اظهار کرد: تست در بازه زمانی ۴۵ روز آنقدر ادامه می باید تا تست منفی شود. ترتیب انجام آزمایش ها این گونه است که ابتدا هر ۲ ماه در ۲ نوبت تست سل دام ها انجام می شود. اگر جواب آزمایش منفی باشد این بازه زمانی هر ۴ ماه در دو نوبت تکرار می شود و باز هم در صورت منفی بودن، به هر ۶ ماه در دو نوبت می رسد.
وی اضافه کرد: منفی شدن جواب آزمایش ها، آن دامداری را در گروه دامداری پاک قرار می دهد.
این مسئول دولتی درباره تعداد دام های آلوده شعبه دوم این مجموعه کشت و صنعت یادآور شد: در واحد دوم، تست دام دوم اسفند سال گذشته انجام شد و ۸ راس دام مبتلا به سل شناسایی شد. ۴ اردیبهشت این تعداد به ۶ عدد رسید و ۲۹ خرداد که آخرین تست انجام شده بود، فقط یک مورد مثبت، شناسایی و کشتار شد.
دام های بیمار شناسایی و کشتار شدند
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان تهران درباره محدودیت استفاده از فرآورده های این دام های آلوده به باکتری سل، عنوان کرد: در خصوص بیماری سل محدودیتی برای مصرف شیر دام های آلوده وجود ندارد. اما در صورت مثبت شدن تست تب مالت دامی، بر اساس دستورالعمل سازمان دامپزشکی کشور، شیر باید معدوم شود.
لازم به یادآوری است، این دام ها پس کشتار برای مصارف صنعتی از جمله کارخانجات سوییس و کالباس مورد بهره برداری قرار می گیرند.
این مسئول دولتی درباره پنهان کردن بیماری از سوی دامداران هم گفت: امکان پنهان کاری وجود ندارد زیرا شماره پلاک دام ها مشخص است و ناظر بر اساس تست قبلی آزمایش ها را انجام می دهد.
سلوکانه در پاسخ به این پرسش که آیا تمام دام ها در یک واحد صنعتی با ۲ هزار راس، در هر دوره به طور کامل انجام می شود، گفت: بله. با توجه به امکانات دامداری ها روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ راس تست می شوند. البته ممکن است از این دوره تا دوره بعد، بیماری باعث شود تعدادی از دام ها کم شده باشد که قابل رصد است.
وی افزود: علاوه بر نظارت ناظران دولتی، هر دامداری یک دامپزشک هم به عنوان مسئول فنی و بهداشتی در استخدام خود دارد که مسائل بهداشتی را پیگیری می کند.
وی با بیان اینکه اگر تعداد دام بیمار زیاد باشد یک هشدار بوده و باید علت یابی شود، اظهار کرد: در این خصوص ممکن است دام، بدون ضابطه وارد شده یا علوفه بدون ضوابط امنیت زیستی مصرف شده باشد. همچنین ممکن است موش عامل بیماری شود. پس از محرز شدن بیماری، دامدار باید محل نگهداری دام ها را ضدعفونی، شعله پاشی و آهک پاشی کند.
توصیه به خرید از مراکز دارای مجوز
سلوکانه در ادامه سخنان خود به تب برفکی پرداخت و گفت: مهم تر از سل، تب برفکی است. شاید برای انسان مخاطره آمیز نباشد اما بروز آن زیان اقتصادی زیادی از جمله افت شیردهی، مرگ و میر دام ها و… را به همراه دارد.
وی یادآور شد: بیماری سل، باکتریایی و با بقا بالا اما تب برفکی و تب کنگو ویروسی با سرعت انتشار بالا است که هر یک دستورالعمل های کنترلی خود را می طلبد.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان تهران در پایان به مصرف کنندگان توصیه کرد که از مراکز قابل اطمینان محصولاتی همچون گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم مرغ و… را خریداری کنند.
سل بیماری مشترک بین دام و انسان بوده که عامل آن باکتری است. این باکتری در ریه انسان می نشیند و با افزایش سن و خوردن فرآورده لبنی مانند دوغ، ماست و… خود را نشان می دهد.
بیماری با درد بسیار همراه بوده و روند درمان آن هزینه بر است. ضرورت تامین سلامت جامعه به ویژه کودکان، ضروری می سازد تا موضوع با حساسیت بیشتری دنبال شود.