وزارت جهاد کشاورزی متولی امنیت غذایی کشور و تأمین غذای سالم، قابل دسترس و باکیفیت است به طوریکه کشور با جمعیت بالغ بر ۸۵ میلیون نفر باید به سمت خودکفایی در تأمین نیازهای غذایی خود مطابق با بیانات رهبری حرکت کند و همواره براساس سیاست های برنامه هفتم در ۱۴ محصول اساسی کشور به طور متوسط به ضریب خودکفایی ۹۰ درصد و در ۵ کالا به ۱۰۰ درصد خودکفایی برسیم که تحقق این امر منوط به ایجاد زیرساخت و اعتبارات لازم است.
مجتبی خیام نکویی رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و معاون وزیر جهاد کشاورزی در ارتباط با خودکفایی محصولات اساسی در برنامه هفتم گفت: خوداتکایی ۹۰ درصدی تا پایان برنامه هفتم با اجرای الگوی کشت و دانش بنیان شدن بخش کشاورزی دست یافتنی است که بنابر گزارش های نظارتی بعد از گذشت ۵۱ سال از برنامه الگوی کشت، طی ۲ سال اخیر ۲۵ تا ۳۰ درصد الگوی کشت اجرا شده است.
خیام‌نکویی می گوید: با حمایت از ایجاد شرکت های دانش بنیان و راه اندازی پارک علم و فناوری و دهکده های فناوری و استقرار فارغ التحصیلان بخش کشاورزی در این محل ها می توان گامی در جهت افزایش بهره وری، کاهش میزان ضایعات تولید دانش فنی برداشت.
خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک همواره یکی از اهداف کلان کشور بوده است چراکه امنیت و اقتدار غذایی کشور با خودکفایی در این محصولات گره خورده است، لذا اعتبارات و زیرساخت های لازم برای دستیابی به این سیاست مهم باید تخصیص داده شود تا اهداف برنامه هفتم‌محقق شود.
۱۴ درصد تولید ناخالص ملی مربوط به بخش کشاورزی است
عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: علی رغم آنکه ۱۴ درصد از تولید ناخالص ملی مربوط به بخش کشاورزی است، اما اعتباری که برای آن در برنامه هفتم در نظر گرفته شده به ۳ درصد هم‌نمی رسد که این امر بدان معناست که در برنامه هفتم توجهی به بخش کشاورزی نشده است.
به گفته او، گرچه در شعار حمایت از کشاورز را مطرح می کنیم، اما در عمل این اتفاق نیفتاده و نواقص زیادی در خصوص بخش کشاورزی در برنامه هفتم داریم که امیدواریم بتدریج اصلاح شود، درغیراین صورت اهداف برنامه هفتم محقق نمی شود.
هاشمی با بیان اینکه تحقق خودکفایی ۹۰ درصدی محصولات اساسی در برنامه هفتم نیازمند ایجاد الزامات و زیرساخت های لازم است، افزود: تحقق اهداف خودکفایی محصولات اساسی در برنامه هفتم، نیازمند ایجاد الزامات و زیرساخت های لازم است که در برنامه هفتم اعتبارات آن نادیده گرفته شده است.
عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی با بیان اینکه در اقتدار غذایی سکون اصلی گندم است، گفت: بنابر فرمایشات مقام معظم رهبری گندم جایگاه خاص خود را دارد که دولت باید در حمایت از گندمکاران آن را انجام دهد و محصول گندم در طول تاریخ نشان داده شده که در اقتدار غذایی و امنیتی تاثیر بسزایی دارد.
او با اشاره به راهکارهای رسیدن به خودکفایی محصولات اساسی در برنامه هفتم افزود: الگوی کشت شاخه ای از کشاورزی دانش بنیان است که با فراهم شدن الزامات، تامین معیشت کشاورزان و داشتن صرفه اقتصادی دیگر دستور لازم نیست، از این رو الگوی کشت نیازمند حمایت و توجه ویژه است.
عضو شورای قیمت گذاری با تاکید بر تخصیص سالانه ۴۰ همت اعتبار به الگوی کشت گفت: طرح الگوی کشت خوب است، اما کامل نیست که با فراهم شدن الزامات امکان دستیابی به خودکفایی محصولات در کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت وجود دارد. در برخی محصولات مثل کلزا طی ۲ برنامه خودکفایی محقق می شود.
در اسناد بالادستی و به ویژه سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب در برنامه هفتم، وزارت جهاد کشاورزی به کمک سایر دستگاه‌ها و نهادها باید بتواند امنیت غذایی را تا حد ۹۰ درصد با خودکفایی محصولات اساسی و البته با حفظ منابع زیستی و پایه و طبیعی حاصل کند.
تمامی دستگاه ها برای دستیابی به خودکفایی و امنیت غذایی باید پای کار بیایند
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی و عضو شورای قیمت گذاری گفت: خودکفایی محصولات کشاورزی تنها مربوط به وزارت جهاد نیست و وزارتخانه های نفت، نیرو، بهداشت و راه باید پای کار بیاید تا در پنج محصول استراتژیک به خودکفایی دست یابیم.
به گفته او، با قطعی ۵ ساعته برق چاه های کشاورزی در تابستان، کاهش ۳۰ درصدی مصرف سوخت یا عدم تامین کود همزمان با آغاز سال زراعی در برخی استان ها نمی توان امیدی به خودکفایی داشت و لازمه دستیابی به اهداف برنامه هفتم ایجاد زیرساخت های لازم است.
پیشه ور ادامه داد: در شرایطی که ۶۰ تا ۷۰ درصد کشاورزی از آب باران استفاده می کند، بنابراین قبل از آغاز سال زراعی باید نهاده های کشاورزی تامین شود تا به محض شروع نذورات آسمانی کشاورزان بتوانند کشت دیم را انجام دهند که متاسفانه اکنون بذر و کود برخی استان ها تامین نشده است.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: با توجه به آنکه خودکفایی محصولات اساسی با امنیت غذایی گره خورده است، از این رو امنیت غذایی فراجناحی است و تنها متعلق به وزارت جهاد نیست و تمام دستگاه ها باید پای کار بیایندچراکه تامین سرمایه در گردش کشاورزان بسیار حائز اهمیت است که با نرخ سود بانکی ۲۳.۵ درصد امکان پذیر نیست یا تسریع در پرداخت مطالبات امری ضروری است.
با توجه به سیاست وزارت جهاد و پتانسیل خودکفایی محصولات اساسی انتظار می رود که مسئولان زیرساخت های لازم را ایجاد کنند تا با تحقق اهداف برنامه هفتم و دستیابی به خودکفایی حداکثری، علاوه بر ارتقای امنیت غذایی، ارز کمتری از کشور خارج شود.