سهامداران شرکت های قندی در نامه خود اعلام کردند که "بر آن نیستیم که نسبت به واردات بی رویه 1.6 ملیون تنی شکر به ارزش بیش از یک ملیارد دلار با ارز مرجع 1226 تومانی و کمترین تعرفه ممکن (یک درصد) اعتراض کنیم و یا یادآور شویم که در داخل ظرفیت تولید 2.5 ملیون تن شکر وجود دارد و ما علاوه بر پاسخ گویی به نیاز 2.1 میلیون تنی کشور و خودکفایی می توانسیتم در سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی از چهارمین واردکننده شکر در دنیا تبدیل به صادرکنند این محصول شویم.
بنابر آمار رسمی گمرک در سال 1391 شاهد صادرات یک میلیون و 387 هزار تن شکر وارد شده با دلار مرجع به خارج از کشور بودیم (با شماره تعرفه 17019900). هرچند که با هشدارهای فعالان این صنعت در مدت کوتاهی جلوی صادرات شکر گرفته شد اما همچنان آمار غیررسمی خبر از قاچاق ماهانه 20 هزار تن شکر خام به خارج از کشور می دهند.
در سال گذشته شاهد صادرات بیش از 245 هزار تن از تولیداتی بودیم که در آن ها از شکر به عنوان یکی از مواد اولیه اصلی استفاده می شود. از مربایی که معادل وزن میوه مورد استفاده شده شکر مصرف می کند و شکلاتی که 40 درصد وزنش را شکر تشکیل می دهد تا آبمیوه و نوشابه ای که 15 درصد وزنشان را شکر تشکیل داده، همه و همه از سفره رانت شکر بهره می برند.
اگرچه مسئولان اقتصادی کشور در مورد این رانت هشدار داده بودند. برای نمونه هشدار رئیس کل بانک مرکزی که مدت زیادی از انتشار مصاحبه وی نگذشته است. (رییس کل بانک مرکزی: نمی شود شکر با دلار 1226 تومانی وارد و شکلات با دلار 3000 تومانی صادر کرد)
به هر حال نباید از نظر دور داشت رانت حاصل از اختلاف قیمت شکر 1320 تومانی در داخل کشور با 80 سنت (2400 تومان) در خارج از کشور هر فرد سودجویی را وسوسه می کند. هرچند که این روزها علاوه بر قاچاقچی ها، دلالان داخلی نیز بر این سفره پرمنفعت چنگ زده اند. به طوری که شاهد هستیم طی روزهای اخیر شکری که کارخانه ها 1320 تومان عرضه می کنند در بنکداری ها 1750 فروخته می شود.
شکر یکی از معدود کالاهایی است که طی سال های گذشته کمترین نوسان قیمت و حاشیه را در بازار کشور داشته که این وضعیت در پی همکاری گسترده کارخانه های تولیدکننده داخلی و در راس آن ها انجمن صنفی قند و شکر با دولت به دست آمده است. این در حالی است که همین دلسوزی و همکاری لطمه بزرگی بر پیکر این صنعت وارد کرده است؛ به طوری که از سال 1390 که قیمت شکر 1175 تومان تایین شده تا امروز 30 فروردین 1392 که قیمت رسمی شکر 1320 تومان است تنها 12 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است.
در حالی که هزینه های کارخانه های تولیدی طی این مدت رشدی بیش از 70 درصد داشته است. بگذریم از مواد اولیه و تجهیزات وارداتی که باید سه برابر گذشته برایشان پول پرداخت شود. بد نیست نگاهی به وام هایی که شرکت های تولید شکر طی این دو سال گرفته اند انداخته شود تا یادآوری شود که کارخانه های چغندری طی همین دو سال بیش از دو برابر سرمایه اسمی شان وام گرفته اند و متحمل هزینه های مالی سنگینی شده اند.
با توجه به سهم 30 کیلوگرمی شکر در سبد خانوار تکرار خاطره تلخ صنعت خودرو در این صنعت حیاتی می تواند ضربه سهمگینی به اقتصاد کشور وارد کند. به امید روزی که با سیاست گذاری های صحیح مسئولان شاهد فاصله گرفتن از وضعیت کنونی و برگزاری جشن خودکفایی در صنعت قند و شکر کشور باشیم."
ایسنا