بحث دلالی و واسطه‌گری که بخش عمده‌ای از سود تولیدکنندگان را نصیب خود می‌کند، موضوع تازه‌ای نیست.
سال‌هاست نابه‌سامانی توزیع در بازار باعث شده تعدادی دلال بخش زیادی از دسترنج یکساله تولیدکنندگان را یک شبه به جیب بزنند، اما هیچ اقدامی برای سروسامان دادن به این وضع اسفناک انجام نمی‌شود.
مجتبی شادلو کشاورز نمونه تولید کننده سیب می‌گوید: سیب دماوند را کیلویی 1300 تومان از باغدار می‌خرند که برای تولید آن کشاورز مشکلات چند برابری قیمت نهاده، هزینه حمل و نقل، کارگری و غیره را تحمل کرده است، در حالی که قیمت پرداخت شده بسیار ناچیز است.
گزارش میدانی خبرنگار فارس حاکی است، محصول سیب که از باغدار به قیمت کیلویی 1300 تومان خریداری شده است، در بازار مرکزی میوه تهران به دو برابر قیمت یعنی 2600 تومان عرضه می‌شود و وقتی به دست مصرف‌کننده در بازار خرده‌فروشی می‌رسد، قیمتی 4 برابر پیدا می‌کند.
گزارش میدانی خبرنگار فارس حاکی است، قیمت سایر میوه‌ها نیز همین وضعیت را دارند، هر کیلوگرم پرتقال در مرکز شهر تهران 4 هزار تومان، لیموشیرین 3850، انگور 4 هزار، انار 3850، نارنگی 4450، سیب قرمز 3950، سیب قرمز استخوانی 4350، سیب سفید 4350، هلو هسته جدا 5850، شلیل 5850، سیب‌زمینی 2450، پیاز 1200، خیار درختی 2950، گوجه فرنگی 2200 و گلابی 6500 تومان است.
براساس این گزارش در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تعداد زیادی از حجره‌ها خالی است و محدوده جلوی آنها به واسطه‌ها اجاره داده می‌شود که همین واسطه‌ها خود باعث بالا رفتن قیمت می‌شود.
در زمین کشاورزی نیز قبل از اینکه محصول به مرحله برداشت برسد، دلالان آنها را به ثمن بخس (بهای ناچیز) پیش خرید می‌کنند و در زمان فروش در بازار نیز از هیچ قانونی تبعیت نمی‌کنند.
در دیگر سو به دلیل عدم نظارت برخی فروشندگان نیز در بالا رفتن قیمت نقش دارند، بخشنامه‌ای است که فروشندگان بعد از خرید میوه از میادین مجازند تنها با 30 درصد افزایش در بازار بفروشند، اما کمتر کسی است این قانون را رعایت کند.
دلالی از ریشه فعلی دلالت به معنی راهنمایی است و ظاهرا کار خوب و برای هر صنفی لازم و ضروری است، اما مشکل از آنجا پیدا می‌شود که برخی افراد سودجود در این صنف از دایره اصول وظایف خود پا فراتر نهاده و اینجاست که این واژه در نگاه دیگران تصویری دیگر پیدا می‌کند.
عدم ساماندهی صنف دلالی و واسطه گری، نبود قوانین یا عدم نظارت باعث شده برخی موارد تفاوت تا 300 درصدی قیمت میوه از زمین تا بازار را شاهد باشیم.
روندی که باید به تقویت تولید منجر شود و انگیزه آنها را روز به روز برای تولید بیشتر کند به سود یک شبه واسطه‌ها تبدیل می‌شود و نتیجه این می‌شود که تولید روزبه روز ضعیف‌تر و و اسطه‌ها فربه‌تر شوند، اینها به نان شب معطل می‌مانند و آنها به طبقات برج‌هایشان اضافه می‌کنند.
فارس