شهرستان
طارم یکی از شهرستانهای هشتگانه استان زنجان است، که در شمال استان زنجان واقع شده
است.
این
شهرستان در بهمن ماه سال 1376 به مرکزیت شهر آببر تاسیس شد و شامل دوبخش، پنج دهستان
و 155 آبادی است که 101 روستا آن دارای سکنه و 504 روستا خالی از سکنه هستند.
این شهرستان از شمال به استان گیلان، از شرق به شهرستان
تاکستان استان قزوین از جنوب به شهرستان ابهر از غرب به شهرستان زنجان محدود و بالغ
بر2 هزار و 235 کیلو متر مربع وسعت دارد.
شهرستان
طارم به هندوستان ایران مشهور است و دلیل این شهرت اقلیم و جذابیت های اکولوژیکی آن
است که موجب ایجاد ظرفیت های بزرگ در بخش کشاورزی استان زنجان شده است.
شهرستان
طارم دارای ناهمواریهای بسیار بوده و رودخانه پر آب و خروشان قزلاوزن ، دره عمیقی
را در آن ایجاد نموده که ارتفاع کف این رودخانه در گیلوان به کمتر از 400 متر از سطح
دریا رسیده و طرفین آن رشته کوههایی قرارگرفته که ارتفاع برخی از قلل آن به بیش از2
هزار و 800 متر بالغ میشود.گودترین نقطه استان، یعنی گیلوان واقع در دره قزلاوزن
با ارتفاعی معادل 300 متر از سطح دریا در این شهرستان واقع شده است و شهر آببر، مرکز
شهرستان در ارتفاع 750متری از سطح دریا قرار دارد.
سهم
شهرستان طارم از کل جمعیت استان حدود 5 درصد بوده و همچنین سهم مساحت آن از استان
10 درصد است.
عبور
رودخانه قزلاوزن به عنوان شاهرگ حیاتی از این شهرستان توانمندیهای کشاورزی را دو
چندان کرده و باعث رشد، توسعه و رونق اقتصادی منطقه شده است.
شهرستان
طارم علاوه بر موقعیت مهم کشاورزی از نظر تاریخی نیز قدمتی به درازای تاریخ ایران داشته
و فولاد واریاد و خاطره حکومتها و دورههای مختلفی را در ذهن کوچک خود جای داده است،
به طوری که آتشکدهها و قلاع دیگر آثار بجای مانده از تاریخ کهن ایران زمین نشان از
تاریخ دیرینه این منطقه داردکه می تواندبیانگرتمدن و فرهنگ غنی و اصیل ایرانی نیز باشد،
تا آنجا که ناصر خسرو قبادیانی تاریخ نویس و محقق شهیر ایرانی را در مهمان نوازی و
تنوع محصولات و باغات پر ثمر وادار به تحسین کرده است.
یکی
از سنتهای اصیل مردم طارم توجه ویژه به موسیقی سنتی و آشیقها بوده که در عروسیها
به صورت مرسوم استفاده میشود.
فرهنگ
و تمدن ممتاز منطقه در کنار فرهنگ غنی ایران زمین با وجود تمام بیمهریهای حکومتهای
قبلی و موقعیت جغرافیائی و ژئوپولتیکی منطقه، شخصیتهای بزرگی را از لحاظ علم و دانش
تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران کرده است.
حال باید پرسید طارم به عنوان یک ظرفیت بالای تمدنی
و فرهنگی و همچنین اکولوژیکی در کجا ایستاده است.
در
حال حاضر شهرستان طارم به اندازه ظرفیتهای خود مورد توجه نبوده و رشد و توسعه نداشته
است. قابلیتهای کشاورزی این شهرستان مورد توجه بوده است و رشد و توسعه آن همگام به
ظرفیتهای پیش رفته است، هر چند که میتوان استفاده حداکثری از آن نمود. ظرفیتهای
اکولوژیکی موجب ایجاد ظرفیت بزرگی در اکوتوریسم شده است اما وضعیت فعلی شهرستان طارم
برای جذب گردشگر تعریف چندانی ندارد!
تنها
ظرفیت طبیعی طارم را برای جذب گردشگر ادعای
خود نمیدانیم بلکه وجود قلعه سمیران، آتشکده روستاهای پیر همدان (آببر )، پیر چم،
تشویر، یخچال طبیعی روستای ولیدر، غار خر
منه سر در روستای ده بهار را نیز باید به این ظرفیتها اضافه کرد و نشان داد ظرفیتهای
تاریخی و تمدنی طارم نیز کم نیستند.
شهرستان
طارم از لحاظ منظر تفرجهای طبیعی همچون نگین درخشان در استان زنجان و سطح کشور میدرخشد
اما کمتر به این نگین توجه شده است و باید گفت این نگین به واقع فراموش شده است. ظرفیت
های طارم میتواند با تدبیر مسئولان به مرحله ظهور برسد و موجبات توسعه همه بخشهای
منطقه و حتی استان شود.
شاهرگ
حیاتی شهرستان طارم، رودخانه قزلاوزن است
که از کوههای چهل چشمه کردستان سرچشمه گرفته و پس از طی مسیر طولانی در استانهای
کردستان، زنجان و آذربایجان شرقی در آخرین نقطه طارم به دریاچه سد سفید رود منتهی
می شود. حداقل 22 رشته رودخانه فصلی از کوههای شمالی و جنوبی شهرستان سرچشمه گرفته
و به رودخانه قزلاوزن منتهی میشوند. این ظرفیتها هنوز طارم را به نقطه مطلوب نرسانده
است.
با توجه به اقلیم ویژه شهرستان طارم که نیمه گرمسیری
است کشاورزی و دامداری در آن رونق زیادی دارد و تنوع محصولات زراعی و باغی نیز در آن
بسیار زیاد است.
زیتون از قدیم الایام در این شهرستان تولید و زیتون این
شهرستان جایگاه ویژهای در کشور دارد. از سایر محصولات باغی شهرستان میتوان به انار،
انجیر ،گردو، فندق ،گیلاس و دیگر محصولات
اشاره کرد . شهرستان از نظر تولید محصولات زراعی موقعیت ویژهای داشته و محصولات متنوعی
در این شهرستان تولید میشود که از جمله این محصولات میتوان به سیر، گوجه فرنگی، پیاز
، باقلا، نخود فرنگی، گندم، برنج، طالبی، کرفس، نخود، عدس، لوبیا و غیره اشاره کرد. سالانه بالای 50 نوع محصول زراعی و باغی
در این شهرستان تولید میشود.
طارم در کنار همه این ظرفیتها نیازمند بازتعریفی
دیگر است. باز تعریفی که در آن ارتباط با محیط پیرامون، توجه به ظرفیتهای توریستی
و همچنین استفاده کیفی و حاکثری از ظرفیت کشاورزی آن باید در دستور کار باشد.