عوامل موجود در غذا برخی ذاتی بوده و برخی در اثر ورود عوامل محیطی به غذا از قبیل انواع ویروسها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و یا سموم و مواد شیمیایی منتج از فعالیت‌های انسانی و افزایش بی رویه سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی و از طریق آبیاری مزارع با فاضلاب ایجاد می شود و درنهایت مصرف این غذاها دلیلی برای به خطر انداختن سلامت مصرف کننده می شود.
بخش کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور بوده که تامین‌کننده حدود یک سوم اشتغال، بیش از چهارپنجم نیازهای غذایی کشور، نیمی از صادرات غیرنفتی و یک پنجم تولید ناخالص داخلی کشور است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: کشاورزی پیشرفته بر استفاده درست و مدیریت یافته از نهاده‌های درون مزرعه‌ای و طبیعی مانند کود سبز، کود حیوانی، بقایای گیاهی، تناوب زراعی و کشت مخلوط و در نهایت تولید محصول سالم و با کیفیت تاکید دارد.
ایوب ایرانی فام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه آذربایجان شرقی، افزود: تولید محصولات سالم، در سلامتی مصرف کنندگان که در واقع محور توسعه می باشند، نقش اساسی دارد.
وی با اشاره به افزایش اشتیاق مردم برای خرید محصولات بهداشتی تشریح کرد: اشتیاق به مصرف محصولات کشاورزی سالم و بهداشتی، به دلیل نگرانی‌های روز افزون از آلودگی‌های محصولات رایج و محیط زیست، رو به افزایش بوده و این نوع محصولات تولیدی از بازار صادراتی خوبی نیز برخوردار شده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: افزایش بهره وری در استفاده صحیح از نهاده هایی نظیر آب، کود و سموم با مصرف مطلوب، بهینه و ضروری دور از انتظار نیست.
ایرانی فام تولید محصول بهداشتی را با مدیریت جهادی مرتبط دانست و تاکید کرد: تولید محصول باکیفیّت و بهداشتی درسطح باغات و مزارع را می توان به نوعی با سربلندی و موفقیّت در مدیریت جهادی مرتبط بدانیم.
آبیاری مزارع با فاضلاب، مهمترین دلیل آلودگی محصولات
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار ایسنا گفت: کارشناسان، آبیاری مزارع با فاضلاب را از مهم ترین راه های آلودگی محصولات عنوان کرده اند.
سعید سلیمانی افزود: انواع مختلف فاضلاب دارای مواد آلاینده شیمیایی از قبیل فلزات سنگین، شوینده ها و مواد معدنی بیش از حد و غیر مجاز و همینطور عوامل آلاینده میکروبی انواع ویروسها و قارچ ها، باکتری ها و حتی مواد آلی بوده که در صورت استفاده در مزارع از دو طریق آلودگی مستقیم محصول یا آلودگی از طریق آلودگی خاک در محصولات مخاطره ایجاد می کند.
وی با اشاره به استفاده سموم در زمان نامناسب و به خطر افتادن سلامت محصول تشریح کرد: استفاده سموم و کودهای شیمیایی در زمان نامناسب با توجه به زمان اثر و همچنین زمان برداشت محصول باعث تجزیه نشدن این مواد در محصول شده و به صورت باقیمانده سلامت محصول را به خطر می اندازد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از نقش حمل و نقل در آلوده شدن محصول گفت و یادآور شد: حمل و نقل محصولات بعد از برداشت از مزارع به محل ها و انبارهای ذخیره یا بازار توزیع توسط ماشین های حمل آلوده و یا به همراه سموم و کودهای شیمیایی باعث انتقال انواع عوامل آلودگی شیمیایی و یا میکروبی به محصول می شوند.
استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی در آلوده شدن محصولات دخیل است
سلیمانی استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی را در آلوده شدن محصولات دخیل دانست و تاکید کرد: به دلیل استفاده بیش از حد سموم و کودهای شیمیایی ترکیبات این مواد در خاک و یا در خود محصول نفوذ کرده و باعث آلودگی محصولات می شود.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اذعان داشت: محل نگهداری محصولات، نقش مهمی در سلامت محصول دارد.
احمد بایبوردی افزود: رعایت ضوابط بهداشت محیطی این محل ها از نظر نور کافی، تهویه مناسب، شرایط بهسازی مطلوب و رطوبت کافی در حفظ سلامت محصول تاثیرگذارند.
وی از کم اطلاع بودن و یا به نوعی بی اطلاعی کشاورزان از عوارض مصرف کودهای شیمیایی گفت و تشریح کرد: استفاده از این کودها موجب بزرگ و سنگین شدن سبزی های غده ای مانند سیب زمینی و پیاز می شود و سود بیشتری را برای کشاورزان به دنبال دارد ولی بیشتر این کشاورزان نیز نمی دانند که این کودها به عنوان یک عامل سرطان زا شناخته شده اند و در حالی مردم را به خوردن سبزی و صیفی جات به منظور مقابله با سرطان ترغیب می کنیم که به دلیل استفاده از کود ازته، این سبزی ها به نوعی خود منشأ انواع سرطان ها هستند.
بیشتر سموم محلول درچربی هستند و با شستن میوه با آب از بین نمی روند
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: به دلیل آنکه بیشتر سموم محلول در چربی هستند، روی پوست میوه قرار گرفته و هنگام شست وشو با آب از بین نمی روند، بنابراین توصیه می شود برای پاک کردن سموم از روی میوه ها و سبزی ها آنها را با کمی مواد ضدعفونی کننده یا نمک شسته و سبزی ها را آب کشی نمود تا سم شان از بین برود.
بایبوردی ضمن با تاکید بر رعایت بهداشت فردی به عنوان عاملی برای سلامت محصول تاکید کرد: رعایت بهداشت فردی به عنوان یکی از عوامل مهم در سلامت محصولات است که در صورت عدم رعایت آن باعث آلودگی محصول می شود.
براساس این گزارش، با توجه به افزایش بی رویه جمعیت، لازم است نسبت به افزایش تامین غذا و انرژی برای آنها فکر شود و از آنجا که درصد زیادی از ین غذا و انرژی از محصولات کشاورزی و دامی و فرآورده های آنها تامین می شود، ضروری است آموزش های مناسب بهداشت کشاورزی به کشاورزان و دامداران داده شود تا علاوه بر تامین سلامت آنها، محصول غذایی سالم و بهداشتی به جامعه عرضه شود.
گزارش از خبرنگار ایسنای آذربایجان شرقی امیر مسعود طایفه سلطانخانی