از «جیب بری» چلوکبابی‌ها و فست‌فودها تا خواب خوش ناظران!

به گزارش «تابناک»، به فاصله چند سال از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده و در حالی که هم دریافت این نوع مالیات تا حدودی زیادی پذیرفته شده و هم نرخ آن با افزایش های هر ساله، به هشت درصد برای سال جاری رسیده، علی عسکری، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور روز گذشته از تخلفی در ارتباط با اجرای این قانون خبر داد که بسیار شایع است.

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی که در نشستی به مناسبت هفته دولت در جمع خبرنگاران حضور یافته بود، در بخشی از سخنان خود با تاکید بر اینکه چلوکبابی ها و فست فودها مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستند، گفت: «هنوز از این گروه از مشاغل ثبت نام به عمل نیامده و فعالان این بخش که مالیات بر ارزش افزوده دریافت می‌کنند، از مردم سوءاستفاده کرده و اقدام آنها نوعی جیب بری است. تنها رستوران ها و تالارهای پذیرایی مجوز دریافت مالیات بر ارزش افزوده را دارند.»

معنای این سخن یعنی مدت‌هاست مردم در مراجعه به چلوکبابی ها و فست فودهای پر شمار، مبلغی می‌پردازند که یک راست به جیب صاحبان این کسب و کارها سرازیر می‌شود و برخلاف تصور پیش فرض، هیچ ارتباطی با سازمان امور مالیاتی نداشته و نوعی دزدی به شمار می‌آید.

با این حساب، از یک سو جا دارد که از این مسئول  بابت روشنگری در این باره تشکر به عمل آوریم و از سوی دیگر از وی بپرسیم که چگونه است چنین تخلف آشکاری که مدت های طولانی است در جامعه جاری و ساری شده، تا کنون بدون واکنش باقی مانده و هنوز هم راهکاری برای مقابله با آن اندیشیده نشده است.

به عبارت بهتر، جا دارد که همین مسئول را خطاب قرار داد و از وی پرسید که تا کنون چه اقدامی برای آگاهی رسانی به مردم در این زمینه انجام داده، چه راهکاری برای توقف این تخلفات گسترده و آشکار اتخاذ کرده و در نهایت چه تدبیری اندیشیده تا برخی نتوانند با سو استفاده از قانونی که مجموعه تحت امر این مقام مسئول اجرای آن است، به بنیان این نوع مالیات ضربه زده و اعتماد مردم را خدشه دار کنند.

پاسخ به این دست سوالات به نظر کار چندان دشواری نیست اما ابعاد ماجرا وقتی بزرگتر می‌شود که می‌بینیم آن دسته از مشاغل مشابه چلوکبابی‌ها و فست فودی ها که می‌بایست مالیات بر ارزش افزوده بپردازند (رستوران ها و تالارهای پذیرایی) هم، به دلیل عدم شفافیت، به مالیات بر ارزش افزوده به چشم فرصتی برای کسب سود بیشتر می‌نگرند.

این موضوع زمانی آشکار می‌شود که می‌بینیم نرخ عرضه غذا از هیچ فرمول خاصی تبعیت نکرده و در هر رستوران، بسته به عوامل مختلفی چون مکان رستوران، انصاف مالک و...، عدد متفاوتی به دست می‌دهد که در نتیجه آن، مالیات بر ارزش افزوده آن هم متفاوت خواهد شد. تفاوت نرخی که گاه در نرخ فروش نوشیدنی ها، سالادها و دیگر اقلام همراه با غذا هم به وضوح به چشم می‌خورد تا آشکار نشود که مالیات پرداخت شده به ازای خرید آنها، چه میزان به جیب اداره مالیات خواهد رسید و چه میزان در جیب مالکان خوش انصاف یا جیب بر سرازیر خواهد شد.

آنچه واضح است، چه بی ثباتی در نرخ رستوران‌ها، تالارهای پذیرایی، چلوکبابی‌ها، فست فودی ها و... و چه جیب بری های مشاغلی که هنوز مالیات بر ارزش افزوده نمی‌پردازند، همه و همه ناشی از عدم نظارت است که پیرو آن جا دارد از نهادهایی که در انجام وظایف خود در این باره کوتاهی می‌کنند گلایه سر داد، اما آیا گلایه های ما تغییری ایجاد خواهد کرد؟

کافی است کمی برای پاسخ دادن به این پرسش در افکارمان غور کنیم تا دریابیم وقتی متولیان دریافت مالیات، تخلف را می‌دانند و از راهکار اتخاذ شده برای مقابله با آن سخنی به میان نمی‌آورند، باید با شرایط فعلی سوخت و ساخت؛ با این تفاوت که از این به بعد می‌دانیم کجا چه کسانی مشغول زدن جیب‌مان هستند و چاره ای نداریم جز لبخند زدن!