سهل انگاری حوزه بهداشت در بهبود تغذیه (دیروز) و مشکلات سلامت (امروز )

این سازمان همچنین هشدار داد، حفظ و ارتقای سلامت جوامع، از طریق یک وزارتخانه ممکن نخواهد بود و همکاری بین بخشی برای سامان حوزه سلامت، یکی از راه های برقراری عدالت در این عرصه است.

همزمان و در کنار این موارد، سازمان جهانی بهداشت به دفعات عوامل تاثیرگذار بر سلامت مردم یک جامعه را نیز متذکر شد، عواملی چون: اقتصاد، اشتغال، امنیت، فرهنگ، آداب و رسوم، صنعت، کشاورزی، آموزش، روابط اجتماعی، محیط زیست، شیوه زندگی و ده ها مورد دیگر در این مجموعه جای می‌گیرند. از آنجا که فعالیت اکثر قریب به اتفاق سازمان ها (اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و...) در چگونگی شکل گیری این عوامل موثر هستند، می‌توان نتیجه گرفت که همه این سازمان‌ها در قبال گسترش مناسب نظام سلامت و یا برعکس، در بروز ناهنجاری های اجتماعی مسئول می‌باشند.

اما چه می شود که در برخی موارد، متولیان سلامت  کشورها نسبت به این موضوعات مهم بی توجهی نشان می دهند؟ و چه چیز موجب می شود که همکاری های بین بخشی در زمینه سلامت نتواند شکل اجرایی و سازمان یافته ای به خود بگیرد؟ در پاسخ به این سوال باید به مواردی چون: نبود مدل ذهنی یکسان در عرصه سلامت و مفاهیم مرتبط با آن، عدم تعریف وظایف و انتظارات روشن برای سازمان های گوناگون در قبال شاخص های سلامت و برداشت های متفاوت از واژه همکاری اشاره نمود.

هدف از این مقدمه به نسبت طولانی در خصوص اهمیت توجه به بهداشت و پیشگیری در گذشته کشور ما این است که دریابیم این موضوع تا چه حد در گرفتار شدن سیستم بهداشتی ـ درمانی امروز نقش داشته و اجبار کارشناسان وزارت بهداشت به نگاه درمان محوری چه ریشه‌ای در این گذشته دارد.

به سخن دیگر چرا امروز به اجبار گرفتار حوزه درمان هستیم؟ چه اتفاقی سبب شده که امروزه بار مراجعات و هزینه های درمانی ناشی از ابتلا به بیماری های غیرواگیر، افزایش بیابد؟

همه ما می دانیم که توجه به حوزه بهداشت نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به بیماری هایی دارد که با اصلاح سبک زندگی و تغذیه مناسب می توان به آنها مبتلا نشد. آیا سهل انگاری در حوزه بهداشت طی سال های گذشته، مجبورمان نکرده تا حوزه درمان اولویت نخست امروز ما باشد؟

همه ما واژه سهل انگاری را به خوبی می شناسیم. سهل انگاری عبارت از کار امروز را به فردا انداختن، یا به معنای تاخیر غیر منطقی در شروع یک عمل هدفمند است. تاخیری که بدون شک با ضرر و زیان های بسیار زیادی همراه بوده و باعث می شود انسان بزرگ‌ترین سرمایه خود را که زمان است، از دست بدهد.

از منظری دیگر، رفتار سهل انگارانه همواره فرصت های تصمیم گیری صحیح بین خوب و بد را از انسان می گیرد؛ درست مانند وضعیتی که اکنون در آن قرار داریم  که با علم بر این که حوزه بهداشت اهمیت بیشتری داردمحبوریم به درمان مردم بیشتر توجه داشته باشیم.

پیش بینی سازمان جهانی بهداشت از افزایش روند مرگ و میر ناشی از بیماری های غیر واگیر نظیر مشکلات قلبی - عروقی، دیابت، فشار خون بالا، سکته های مغزی، بیماری های تنفسی مزمن، بیماری های مفصلی و استخوانی مزمن و سرطان ها بخصوص در کشورهای در حال توسعه، باعث شد که از دو دهه پیش ـ دقت کنید "دو دهه پیش" ـ بیماری های غیر واگیر را جزو اولویت های بهداشتی در کشورهای در حال توسعه اعلام کند، حال باید از خود بپرسیم که 20 سال قبل ما چقدر به این اولویت سازمان جهانی بهداشت توجه کردیم؟! و برای دست‌بابی به عدالت در حوزه سلامت چه برنامه‌هایی داشتیم و چه اقداماتی انجام دادیم؟

قطعا" پاسخ این سوال‌ها را باید از متولیان سلامت مردم در آن سال ها شنید! پاسخی که بسیاری از ابهامات مطرح شده در مورد طرح تحول نظام سلامت را تبیین و روشن خواهد کرد.

رضا رجبی

فودنا، شبکه خبری صنایع غذایی ایران