هر چند هشدارهای لازم در خصوص خطرناک بودن آثار باقیمانده از سموم و آفت کش‌های شیمیایی در محصولات کشاورزی و سرطان زا بودن آنها بارها مورد تاکید قرار گرفته اما هنوز گزارش‌ها نشان می دهد استفاده نادرست از این روش‌ها در کشور و به تبع آن در استان همچنان ادامه دارد.
باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی طی دهه اخیر یکی از دلایل اصلی بروز انواع بیماریها بوده که در این میان آذربایجان غربی بعنوان یکی از قطبهای اصلی کشاورزی کشور در جهت کشاورزی ارگانیک حرکت می کند.
اجرای طرحهای الگوی کشت، پرداخت تسهیلات به کشاورزان تولید کننده محصولات ارگانیک، مبارزه بیولوژیکی با آفات و فرهنگ سازی تولید و عرضه محصولات سالم و ارگانیک از جمله اقداماتی است که در جهت تولید محصولات ارگانیک در آذربایجان غربی در حال انجام است.
در این راستا تولید محصولات ارگانیک با هدف کاهش تاثیرات جبران ناپذیر سموم کشاورزی بر سلامت انسانها چند سالی است که جز اولویتهای بخش کشاورزی استان بوده که امروز آلو و انگور استان از دیدگاه استاندارد جز محصولات ارگانیک هستند.
تولید آلو و انگور در آذربایجان غربی گامی موثرجهت حرکت به سوی قرار گرفتن سایر محصولات کشاورزی استان در ردیف محصولات ارگانیک است، هر چند در این مسیر مشکلات زیادی از جمله ناآگاهی کشاورزان نسبت به نوع و اندازه مصرف سموم وجود دارد.
سمپاشی
کشاورزان آذربایجان غربی مصرف بی رویه سم دارند
مدیر کل استاندارد و تحقیقات صنعتی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص با اشاره به اینکه هم اکنون در جامعه نگرانی از باقی ماندن بیش از حد استاندارد لازم سموم در محصولات کشاورزی وجود دارد، افزود: بالا بودن میزان سموم باقی بانده در محصولات کشاورزی منجر به بروز بیماریهای خاص می شود.
منصور جلایر با بیان اینکه متاسفانه در آذربایجان غربی کشاورزان از سموم بی خود و بی رویه و از روی ناآگاهی مصرف می کنند، اظهار داشت: هم اکنون دو محصول انگور و آلوی تولیدی در آذربایجان غربی موفق به دریافت گواهی استاندارد به لحاظ سموم باقی مانده شده اند.
وی خواستار برخورد جدی دستگاههای ذیربط با مصرف سموم شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی شد و با بیان اینکه در صورت عدم توجه جدی به این موضوع با مشکلات زیادی برای صادرات محصولات تولیدی مواجه خواهیم شد، گفت: باید توجه داشت که صنایع استان بر پایه کشاورزی شکل گرفته پس تولید محصولات ارگانیک به نفع اقتصاد منطقه هم خواهم بود.
مدیر کل استاندارد و تحقیقات صنعتی آذربایجان غربی با بیان اینکه جهاد کشاورزی محصولات کشاورزی را برای گرفتن در لیست محصولات ارگانیک به این نهاد معرفی می کند، ادامه داد: آزمایشات لازم بر روی محصولات انجام و در نتیجه در صورت دارا بودن استانداردهای لازم گواهی استاندارد برای محصول صادر می شود.
زیبایی محصول دلیل کافی برای مصرف سموم شیمیایی نیست
جلایر با اشاره به مرزی بودن آذربایجان غربی و واردات محصولات کشاورزی به کشور از طریق مبادی ورودی استان، ادامه داد: باید برای وارادات محصولات سالم در مبادی ورودی نسبت به راه اندازی قرنطینه اقدام تا با بررسی کالاها و اطمینان از سالم بودن آنها جواز ورود به کشور صادر شود.
وی زیبا تر شدن محصول را یکی از دلایل کشاورزان برای مصرف سموم و هورمونها در محصولات دانست و عنوان کرد: استفاده منطقی و کارشناسی از سموم کشاورزی ضروری بوده و صرفا برای زیبا تر شدن محصول نباید به سمت مصرف سم و هورمون رفت چرا که در دراز مدت موجب از دست رفتن بازار داخلی و خارجی می شود.
جلایر استفاده از سموم را آخرین راهکار ارائه شده از سوی کارشناسان برای کنترل عوامل آسیب زا محصولات کشاورزی دانست و یادآور شد: در صورت ادامه روند فعلی شاهد افزایش تاثیر گذاری سموم مصرفی در سلامتی افراد جامعه و بدنبال آن افزایش هزینه های زندگی خواهیم بود.
سم پاشی دسته جمعی مزارع کشاورزی در هشت بندی هرمزگان
مصرف بی رویه سموم و مبارزه شیمیایی با آفات کشاورزی در آذربایجان غربی
همچنین به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی مصرف سموم کشاورزی پر خطر در استان از هزار تا هزار و 200 تن در طول 20 سال به زیر هزار تن کاهش یافته ولی با وجود این اقدامات هنوز هم شاهد مصرف بی رویه سموم و مبارزه شیمیایی با آفات کشاورزی در سطح استان هستیم (سایت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی).
اما اعمال مدیریت تلفیقی کنترل آفات و استقرار شبکه های مراقبت و پیش آگاهی از جمله راهکاریهای ارائه شده از سوی کارشناسان برای کاهش مصرف سموم است که در نتیجه منجر به کاهش میزان باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی، افزایش کیفیت محصول و افزایش میزان صادرات می شود.
بر اساس برنامه پنج ساله پنجم توسعه برای تولید محصول سالم وارگانیک باید در 25 درصد اراضی زراعی و باغی آذربایجان غربی مبارزه تلفیقی با آفات و بیماریهای گیاهی انجام شود که برای رسیدن به این هدف گذاری همکاری همه دستگاههای ذیربط و جلب همکاری کشاورزان ضروری است.
به هر روی در آذربایجان غربی برای اقتصادی شدن تولید، حفظ منابع پایه تولید و پایداری تولید ناگزیر از تولید محصولات سالم وارگانیک در بخش کشاورزی هستیم، چرا که اقتصادی بر پایه کشاورزی شکل گرفته و بالغ بر 30 درصد اشتغال در این بخش است.
آذربایجان غربی با تولید نزدیک شش الی هفت درصد از محصولات کشاورزی کشور یکی از قطب های مهم به شمار می رود که این امر ضرورت کنترل و برخورد جدی با مشکل سموم باقی مانده بر روی محصولات کشاورزی را دو چندان می کند.
گزارش: الناز ملک زاده - مهر